Napoleon

Σύνοψη: Μια θεαματική, επική περιπέτεια για την πολυτάραχη άνοδο και πτώση του γάλλου Αυτοκράτορα Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η ταινία αποτυπώνει το ανελέητο ταξίδι του στην εξουσία υπό το πρίσμα της εμμονικής, εκρηκτικής σχέσης του με τη μόνη αληθινή του αγάπη, την Ιωσηφίνα, προβάλλοντας τις οραματικές στρατιωτικές και πολιτικές τακτικές του μέσα από μερικές από τις πιο απαιτητικές σκηνές μάχης στην ιστορία του κινηματογράφου.

Άποψη: Ένας Κορσικανός ήταν πάντα για την γαλλική αριστοκρατία και τις ευρωπαϊκές βασιλικές οικογένειες ο μέγας Ναπολέων -όπως έμεινε γνωστός- που από κόμπλεξ και έλλειψη αποδοχής, οδηγήθηκε σε μια τρομακτικά επιθετική προσπάθεια επιβολής έναντι άλλων χωρών, μέσα από τους Ναπολεόντειους Πολέμους που αιματοκύλησαν την Ευρώπη, αφήνοντας πίσω εκατομμύρια νεκρούς.

Ο μέγας Ρίντλει Σκοτ, ένας από τους σπουδαιότερους μάστορες του σύγχρονου αμερικάνικου αφηγηματικού σινεμά, που ξέρει αν μη τι άλλο από ιστορικό/επικό σινεμά (ας θυμηθούμε το 1492 με την θρυλική μουσική του Βαγγέλη και το Gladiator ανάμεσα σε άλλα) δεν χαρίζεται στον Γάλλο αυτοκράτορα.

Από την μια πλευρά αναδεικνύει την στρατιωτική ιδιοφυΐα του, το ταλέντο του στην οργάνωση και διοίκηση κράτους και στρατού, που του έφερε και πολλές νίκες, από την άλλη εστιάζει με περιπαικτικό και σαφώς ειρωνικά camp τρόπο στην προσωπικότητά του, φανερώνοντας τις αδυναμίες του, με κυριότερη την πασιφανή ανασφάλειά του.

Το σενάριο του David Scarpa κινείται συνεχώς ανάμεσα στο δέος και το αστείο. Ανασφαλής, αγχώδης, νευρικός, με διάθεση επιβολής έναντι των άλλων ώστε να επιβεβαιώσει την αξία του είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά με τα οποία μασκαρεύεται άριστα ο Χοακίν Φίνιξ.

Ο βραβευμένος με Όσκαρ ηθοποιός στην πραγματικότητα δεν είναι ηθοποιός της Μεθόδου, μιας και πάντοτε κάνει ακριβώς το αντίθετο. Αντί να βυθίζεται πλήρως στους ρόλους του κάνοντας θολά τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και σινεμά (Method Acting), ο Φίνιξ επιβάλλει την δική του προσωπικότητα και το δικό του στιλ παιξίματος σε κάθε ρόλο, κάνοντας τον Τζόκερ, τον Beau και τον Ναπολέοντα ψυχοσωματικά συγγενείς. Παρόμοιες νευρωτικές και αγχώδεις συμπεριφορές, αντίστοιχα τικ και εμμονές, ανασφάλειες και σύνδρομα διαπνέουν τους χαρακτήρες του ηθοποιού, με τον Ναπολέοντα να μετατρέπεται σε έναν ήρωα του Φίνιξ, που όμως του ταιριάζει γάντι καθώς έτσι φαίνεται να ήταν η προσωπικότητα του αυτοκράτορα.

Ο Σκοτ επιλέγει το παράτολμο μονοπάτι της καταγραφής όλης της πορείας του Ναπολέοντα, από την πτώσης της βασιλείας των Λουδοβίκων με την Γαλλική Επανάσταση του 1789 έως τον θάνατό του, το 1821, κάτι που μπορεί να μην του βγαίνει απόλυτα αλλά το κάνει άρτια και θεαματικά.

Σε αντίθεση με ταινίες, όπως το Austerlitz (1960) και Waterloo (1970) που ρίχνουν την προσοχή στις συγκεκριμένες μάχες, ή σε ταινίες όπως το Spencer που αναδεικνύει την προσωπικότητα της Νταϊάνα μέσα από λίγες μέρες ζωής, ο Ναπολέων ζωντανεύει έξι ολόκληρες μάχες σε ένα μεγάλο χρονικό εύρος (1793-1815), κάνοντας τον χαρακτήρα του Ναπολέοντα να ασφυκτιά μέσα στον στρατιωτικό ρουχισμό του. Θεαματικές μάχες, απίστευτης σκηνοθετικής, μονταζιακής και φωτογραφικής δεξιοτεχνίας που θα ζήλευε το Game of Thrones και οποιαδήποτε επική σειρά (η μάχη του Βατερλό έχει συγγενικά στοιχεία με την μάχη των Μπάσταρδων ενώ η πρώτη μάχη στην Τουλόν θα έδινε καλά μαθήματα στους σκηνοθέτες του GOT για το πώς γυρίζεις νυχτερινές σκηνές μάχης χωρίς οι θεατές να στραβωθούν).

Τεράστια παραγωγή, απίστευτη λεπτομέρεια κιουμπρικής σχεδόν τελειότητας, με την φωτογραφία του Dariusz Wolski να εστιάζει στο γήινο κομμάτι με τα αμμώδη πολλές φορές χρώματα και με την κάμερα καρφωμένη στην γη χωρίς το μάτι του θεού να παρατηρεί τα όσα γίνονται.

Ωστόσο, ούτε αυτή η ταινία δείχνει τον βασιλιά γυμνό. Μόνο στις σκηνές του με την Ιωσηφίνα κατεβαίνει το προσωπείο και αφήνεται να κοιταχτεί στον καθρέφτη της αλήθειας. Μια σχέση εμμονής και τοξικότητας, δύναμης και αδυναμίας με τους δύο συζύγους να έχουν πότε το έναν ρόλο και πότε τον άλλο.

Η Ιωσηφίνα της Vanessa Kirby είναι ταυτόχρονα δυναμική και παραδομένη, εξουσιομανής και έρμαιο της ναπολεόντειας εξουσίας.

 Ίσως η εκδοχή του Κιούμπρικ που ετοίμαζε για χρόνια τον Ναπολέοντα, να τον ξεσκέπαζε κάπως αλλά αυτό θα μείνει θεωρία. Πάντως σε αντίθεση με την εμμονή του Κιούμπρικ στην ζωγραφική της εποχής (βλέπε Barry Lyndon), ο Σκοτ ακολουθεί μια ανεξάρτητη εικαστικά πορεία, σαφώς μένοντας πιστός στο χωροχρονικό context.

Εξαίρεση η σκηνή της στέψης που ακολουθεί τα χνάρια του πίνακα του Jacques Louis David, ενώ καθόλου τυχαία ο σκηνοθέτης βάζει στην άκρη ζωγράφους να σχεδιάζουν την στιγμή της στέψης του. Η μουσική του Martin Phipps απόλυτα ταιριαστή με το περιεχόμενο και πηγαίνει αρμονικά από τα γαλλικά ροκοκό τραγούδια της αρχής στο μοιρολόι της μάχης του Βατερλό ή τα δυναμικά τραγούδια στην μάχη με τους Ρώσους, υποβάλλοντας όλη την ατμόσφαιρα.

Ο Σκοτ ξέρει να κάνει μεγαλειώδες σινεμά για μεγάλη οθόνη. Μπροστά όμως σε όλο αυτό ο Ναπολέων -ως χαρακτήρας- στάθηκε μικρός, τον κατάπιαν οι μάχες.