Φεστιβάλ Δράμας 2021: Αυτοί είναι οι πραγματικοί σούπερ ήρωες

Published: 18 Sep 2021, 12:55

Για δεύτερη συνεχή χρονιά, το Φεστιβάλ Δράμας παρουσιάζει το πρόγραμμα Cinematherapy (Κινηματογραφοθεραπεία) με επικεφαλής την ψυχοθεραπεύτρια Ντενίς Νικολάκου, που από φέτος αποτελεί αυτόνομη ενότητα του φεστιβάλ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις μικρού μήκους ταινίες οι οποίες επιλέχθηκαν για το περιεχόμενο και την ευαίσθητη προσέγγισή τους ως αφορμή για τρεις διαδοχικές συζητήσεις με άξονα το Cinematherapy.

<a href="/en/nea/festival-dramas-perimenei-tin-tainia-soy/69271">Το Φεστιβάλ Δράμας περιμένει την ταινία σου</a>ΣΧΕΤΙΚΑΤο Φεστιβάλ Δράμας περιμένει την ταινία σου

Το φετινό πρόγραμμα Cinematherapy, πέρα από το ιδιαίτερο περιεχόμενο της συγκεκριμένης ενότητας, έχει μία πρωτοτυπία, όπως εξήγησε η Ντενίς Νικολάκου: «Μεταξύ 700 ταινιών που είδα από την πλατφόρμα του φεστιβάλ, επέλεξα τρεις για το φετινό πρόγραμμα, εκ των οποίων δύο είναι ταινίες ντοκιμαντέρ - κάτι που δεν συνηθίζεται. Αυτό έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί το Cinematherapy συνήθως ακολουθεί τη γραμματική του αφηγήματος αλλά και της ιστορίας ενός ήρωα - όμως αυτό το χαρακτηριστικό οι τρεις συγκεκριμένες ταινίες το έχουν».

Τα κριτήρια επιλογής των τριών ταινιών διαμορφώθηκαν με βάση τις ανάγκες και τη φυσιογνωμία της γενικευμένης δυσφορίας που όλοι βιώνουμε και θέλουμε να αναδείξουμε μέσω της τέχνης του κινηματογράφου, σύμφωνα με την κα Νικολάκου. «Στόχοι του Cinematherapy είναι: α) η ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας μέσω του συνόλου των τεχνικών εργαλείων που παρέχονται από τον κινηματογράφο και επιδρούν σε πολλαπλά επίπεδα για τον ανθρώπινο ψυχισμό και β) η καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, για την προώθηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την ισότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων».  Η χρήση του κινηματογράφου ως εργαλείου στην παροχή υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας έχει παρουσιάσει μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια, σημειώνει η Ντενίς Νικολάκου. «Η πρόσβαση εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην ψυχική ενδυνάμωση, καθιστούν αναγκαία και επιτακτική την ψυχική ενίσχυση του γενικότερου πληθυσμού. Η κινηματογραφοθεραπεία μέσω της ψυχαγωγίας προσφέρει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων επικοινωνίας, κυρίως επειδή βοηθάει τον θεατή στη διαχείριση της φύσης του άγχους του, συμβάλλοντας στην κανονικοποίηση της εμπειρίας σε συνθήκες γενικευμένης κρίσης».

Τα θέματα που πραγματεύονται οι τρεις ταινίες που παρουσιάζονται στην ενότητα Cinematherapy του 44ου DISFF είναι: Αποδοχή της διαφορετικότητας, ΑμεΑ, κοινωνική ενσωμάτωση («Πώς να εκπαιδεύσεις έναν αντιήρωα»), oικογενειακοί δεσμοί, διαμόρφωση της προσωπικότητας μέσα από τις σχέσεις των μελών της οικογένειας στη σύγχρονη κοινωνία («Left Un said»), κοινωνικός αποκλεισμός, διαπροσωπικές σχέσεις υπό το πρίσμα της  οικονομικής κρίσης αποτυπωμένη σε μια μικρογραφία της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας («Από το μπαλκόνι»).

Η πρώτη ταινία είναι το ντοκιμαντέρ «Πώς να εκπαιδεύσεις έναν αντιήρωα» (How to train an antihero) σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπλέτα και παραγωγή του Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων Ατόμων με αυτισμό Ρεθύμνου:  Αντιήρωας στην ταινία ορίζεται ο πρωταγωνιστής που δε διαθέτει συμβατικές ηρωικές ικανότητες και εξαρτάται παθολογικά από κάποιον άλλο. Μια ομάδα νέων αντιηρώων με δυσκολίες αποφασίζουν να παρακολουθήσουν μαθήματα θεάτρου, αγαπούν το θέατρο και αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια αυτοσχεδιαστική παράσταση με θεματική τους σούπερ-ήρωες. Παράλληλα, οι αντιήρωες ζουν την καθημερινότητα και τις ζωές τους. Τελικά, για να είσαι σούπερ-ήρωας, πρέπει να περνάς μέσα από τοίχους; 

Μετά την προβολή της ταινίας ακολούθησε μια ανοιχτή συζήτηση μεταξύ του κοινού και των συντελεστών της με άξονα τη κινηματογραφοθεραπεία, αναλύσεις και τοποθετήσεις σχετικά με το περιεχόμενο της  αλλά και τα κριτήρια για τα οποία επιλέχτηκε, με συντονίστρια την Ντενίς Νικολάκου. Προσκεκλημένη του προγράμματος ήταν η ειδική παιδαγωγός Μαρία Ξανθοπούλου, η οποία μεταξύ άλλων σημείωσε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η τέχνη στα παιδιά με αποκλίσεις, τονίζοντας ότι «το θέατρο είναι θεραπευτικό για τα παιδιά αυτά, καθώς το θέατρο αγκαλιάζει όλες τις τέχνες και, ως γνωστόν, οι τέχνες απελευθερώνουν».

Εκπροσωπώντας το Σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων Ατόμων με αυτισμό Ρεθύμνου, το μέλος του Γαβριήλ Τσουντάνης, που ήταν παρών στην εκδήλωση, τόνισε πώς οι γονείς «δεν πιστεύαμε τι μπορεί να κάνει το θέατρο στα παιδιά μας», αναφέροντας για τη δράση του συλλόγου, που ιδρύθηκε το 2007 στον Πλατανιά Ρεθύμνου, ότι το θεατρικό – κινηματογραφικό σχήμα γεννήθηκε μέσω μιας παρέας ενηλίκων νέων με αναπηρία που παίρνουν μέρος στις δράσεις του δημιουργώντας κάτι πηγαίο και πρωτόγνωρο. «Οι πρωταγωνιστές μας είναι δώδεκα νέοι, άτομα με νοητική στέρηση, αυτισμό, σύνδρομο down και κινητικές αναπηρίες, που η σχέση τους με το θέατρο ήταν μηδενική. Αυτοί οι νέοι με εγγενείς δυσκολίες χτίζουν ένα δίαυλο επικοινωνίας αγγίζοντας τον κόσμο των συναισθημάτων με τα δικά τους χέρια, βλέμματα, ανάσες. Μέσα από την τέχνη του θεάτρου αναζητούν την εσωτερικότητά τους, απογειώνουν τη φαντασία τους, ώστε να γίνουν εκείνοι που ονειρεύονται. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Μπορούν ξεφεύγοντας από τις σωματικές αδυναμίες τους στην κίνηση, στο λόγο ή στην κατανόηση να πετάξουν ψηλά, να σπάσουν στεγανά που οι άλλοι θέτουν, να αναδείξουν αυτό που πραγματικά είναι: ήρωες».

Ο σκηνοθέτης της ταινίας Γιάννης Μπλέτας συμφώνησε ότι το θέατρο λειτουργεί θεραπευτικά αλλά, όπως συμπλήρωσε, «στην Ελλάδα λίγοι άνθρωποι με δυσκολίες και αναπηρία επιλέγουν να κάνουν θέατρο, κυρίως λόγω κοινωνικού αποκλεισμού», τονίζοντας ότι «η ένταξη και η κοινωνική ενσωμάτωση είναι υπόθεση όλων μας. Υπάρχει θέατρο για τους διαφορετικούς, τους αντιήρωες, που φτάνει μια στιγμή μόνο για να σε πείσει ότι ακόμη κι αν δεν βγάζουν λέιζερ από τα μάτια, είναι πραγματικοί σούπερ- ήρωες».

Για το ντοκιμαντέρ του Γιάννη Μπλέτα σας έχουμε γράψει πολλά περισσότερα εδώ.

Κάθε μέρα οι σκηνοθέτες που διαγωνίζονται στο Φεστιβάλ Δράμας δίνουν ραντεβού με το κοινό (θεατές, επαγγελματίες της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, δημοσιογράφους) για να μιλήσουν για την ταινία τους που έχει προβληθεί το προηγούμενο βράδυ και να απαντήσουν σε ερωτήσεις που επιμελείται ο δημοσιογράφος Δημήτρης Πάντσος.

Από το μπαλκόνι (Άρης Καπλανίδης)

“Δουλέψαμε μαζί με τον Ηλία Ρουμελιώτη, σαν ένα σώμα με δύο κεφάλια: γράψιμο, animation, σκηνοθεσία. Η αφορμή για την ταινία ήταν οι φωνές και ο ήχος των χαρακτήρων, ο τρόπος ομιλίας τους. Ο στόχος ήταν μια ταινία πάνω σε μερικούς άξεστους ελληνικούς χαρακτήρες. Θέλαμε να γυρίσουμε μια γρήγορη ταινία (μας βγήκε 12 λεπτά), και το σχέδιο το δουλέψαμε στο Pitching Lab της Δράμας –εδώ ήταν που μας είπαν: «Μα αυτό είναι animation!». Διότι αρχικά την σκεφτόμασταν με ηθοποιούς. Είμαστε κι εμείς από Νέα Φιλαδέλφεια –αν και οι χαρακτήρες δεν είναι από την γειτονιά μας. Ηρωϊδα είναι μια γυναίκα που βλέπει όλη τη γειτονιά αλλά δεν «βλέπει» το γιο της… Οι υπόλοιποι χαρακτήρες μιλούν συνεχώς για αυτήν την κουτσομπόλα που τα παρακολουθεί όλα από το μπαλκόνι, στην πραγματικότητα όμως μαθαίνουμε πιο πολλά γι’ αυτούς παρά για εκείνη. Προσπαθήσαμε να κάνουμε το «ελληναριό» τέχνη. Η ταινία μας συμμετέχει στο cinematherapy  και περιμένουμε να δούμε πώς και πώς με ποιον τρόπο θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιον σε ένα πρόβλημά του, λειτουργώντας σε ένα ψυχολογικό επίπεδο».

Every Sunday (Καίτη Παπαδήμα)

«Παρακολουθούμε μια ομάδα Φιλιππινέζων καθαριστριών στην Κύπρο να συμμετέχουν σε καλλιστεία. Με ενδιέφερε στην ταινία να δείξω την στήριξη και ενδυνάμωση που βρίσκουν η μία στην άλλη. Στην πορεία προέκυψε και η υπόθεση του κατά συρροή δολοφόνου (το πρώτο πτώμα ανακαλύφθηκε το 2019) και αντιμετώπισα το δίλημμα του κατά πόσον θα πρέπει να το συμπεριλάβω στο ντοκιμαντέρ. Ένοιωσα ότι εάν δεν το έκανα θα ήταν παράλειψη. Η κοινότητα των Φιλιππινέζων  με αντιμετώπισαν πολύ θερμά. Ήθελαν να πουν την ιστορία τους. Χρησιμοποίησαν ένα σεξιστικό θεσμό, τα καλλιστεία, για να κάνουν ουσιαστικά τη δική τους επανάσταση: να χρησιμοποιήσουν το σώμα τους με τον τρόπο που οι ίδιες θέλουν, να βαφτούν και να ντυθούν όπως θέλουν, καθώς είναι περιορισμένες στην καθημερινότητά τους και αποφεύγουν να κάνουν πράγματα που ένας εργοδότης μπορεί να μην θεωρήσει σωστά».


Literal legend (Δημήτρης Τσακαλέας, Λήδα Βαρτζιώτη)

«Δεν είναι αληθινή ιστορία, απλώς έχει συμβεί πολλές φορές στην πραγματικότητα. Στην ταινία παίζει μια γνωστή μας, ανερχόμενη YouTuber, ξέραμε χρόνια το υλικό της, το οποίο της ζητήσαμε, και τελικά δέχθηκε να μας δώσει. Αυτή είναι η τρίτη ταινία που κάνουμε μαζί -ανέκαθεν μας ενδιέφερε να κάνουμε ταινίες για θέματα που απασχολούν τα νέα παιδιά. Την εποχή της καραντίνας βρεθήκαμε όλοι ακόμα πιο μέσα στα κινητά μας, απ’ ότι συνήθως. Αλλά βλέπαμε (ήταν και η εποχή του Black Lives Matter) πως η χρήση των σόσιαλ μιντια είχε αρχίσει να γίνεται συχνά ακραία πολιτική από συνομηλίκους μας –διαπιστώσαμε πως τα νέα παιδιά είναι τελικά πολιτικοποιημένα. Η ηρωϊδα μας βιώνει μια τραυματική εμπειρία, κάποιος παραβιάζει την ιδιωτικότητά της, αλλά τελικά αντιδρά, βγαίνει από το δωμάτιο της και φωνάζει δημόσια το όνομα αυτού του ανθρώπου –ξαναβάζει δηλαδή τους κανόνες».

Girlhood (Βάνια Βαρβάρα Τέρνερ, Μαρία Σιδηροπούλου)

«Το ντοκιμαντέρ εξετάζει την δύσκολη περίοδο της εφηβείας. Θέλαμε να ανοίξουμε ένα παράθυρο στον κόσμο των έφηβων κοριτσιών, να δείξουμε πόσο τους απασχολεί το self-image τους, αλλά δεν ήταν εύκολο να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση ήταν όταν είδαν την ταινία και χάρηκαν. Το σημαντικό για εκείνες (γιατί σίγουρα εκτίθενται) ήταν να μιλήσουν για θέματα που λίγες φορές ακούμε από έφηβα κορίτσια. Τι περνούν; Τι βιώνουν σήμερα; Ποιες είναι οι ανασφάλειές τους; Πόσο σημαντική είναι η φιλία τους; Σχολιάζουν τον σεξισμό, που είναι τόσο ενσωματωμένος στην ελληνική κοινωνία, που όταν περνάς και σου σφυρίζουν το θεωρείς κανονικό. Ο σεξισμός όμως αυτός επηρεάζει και τα αγόρια –όλοι είμαστε θύματα της πατριαρχίας».

Exploitation (Μαρίνα Συμεού)

Παρών ήταν ο σεναριογράφος της ταινίας Γιώργος Σερβετάς, ο οποίος μιλώντας για την ταινία είπε: «Η ταινία βασίζεται σε ένα κλασικό δίπολο: η μια γυναίκα “κουβαλά” όλη την αλλοτρίωση του πολιτισμού, και η άλλη αντιπροσωπεύει την πιο βιολογική πλευρά της ζωής». Η καθηγήτρια παραδίδεται στη γοητεία της νέας κοπέλας. Ως χώρο δράσης χρειαζόμασταν ένα τοπίο αδιέξοδο, με απομόνωση, για μια σερβιτόρα χωρίς διεξόδους. Δεν πιστεύω στην ανδρική και τη γυναικεία ματιά. Απλώς εγώ έγραψα το σενάριο και η Μαρίνα προσέδωσε στο σενάριο τη δική της σκηνοθετική ματιά».

Περισσότερα για το Φεστιβάλ Δράμας εδώ.

Πρώτη δημοσίευση: 18 Sep 2021, 12:55
Ενημέρωση: 18 Sep 2021, 12:59

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
1 ημέρα

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos