The Janes

Πριν την απόφαση Roe v. Wade του Ανώτατου Αμερικανικού Δικαστηρίου, τον Ιανουάριο του 1973, οι εκτρώσεις ήταν παράνομες στις περισσότερες πολιτείες και οι γυναίκες προσπαθούσαν με ένα σύνολο θανατηφόρων κατά βάση μεθόδων να απαλλαχθούν από την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη τους. Ματζούνια, βελόνες πλεξίματος και διάφορες παράνομες διαδικασίες, που έμπλεκαν συχνά και την μαφία, οδηγούσαν τις γυναίκες σε ειδικά διαμορφωμένη πτέρυγα των νοσοκομείων με το όνομα “Septic Abortion Ward”. Αν τις άφηναν ζωντανές.

H ομάδα “Jane” ήταν μια συμμαχία ακτιβιστριών που έδρασε στο Σικάγο στα τέλη της δεκαετίας του ΄60, βοηθώντας χιλιάδες Αμερικανίδες γυναίκες να προχωρήσουν σε ασφαλή έκτρωση. Και το ντοκιμαντέρ των Tia Lessin και Emma Pildes, σε παραγωγή του HBO,  αφηγείται την ιστορία τους. Ή καλύτερα, βάζει τις ίδιες τις γυναίκες να την αφηγηθούν.

Η κάμερα του “The Janes” παρακολουθεί με ζωντάνια τις συνεντεύξεις των μελών της ομάδας, ξεκινώντας από την προσωπική ιστορία και εμπειρία της καθεμιάς και την απόλυτη απλότητα που οδήγησε στην θαυμαστή τους συλλογικότητα. Το να προσφέρω στις άλλες γυναίκες κάτι που δεν μπόρεσα να έχω εγώ: ασφάλεια και υποστήριξη.

Ο συνδυασμός με το αρχειακό υλικό, παρότι ακολουθεί την ευρύτερα τυποποιημένη δομή, μας μεταφέρει με ζωντάνια στην καρδιά των γεγονότων αλλά και στην ιστορική εξέλιξη της ομάδας, παράλληλα με διάφορα κινήματα και δράσεις που άνθιζαν εκείνη την εποχή, ενώ η συναρπαστική μυστική της δράση, τα κωδικά ονόματα, τα τηλέφωνα, οι συναντήσεις, η σύλληψη των μελών, υπογραμμίζει το βάρος και το κόστος που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι συγκεκριμένες γυναίκες, διεκδικώντας την αυτοδιάθεση σε μια εποχή που απαιτούνταν το να είσαι παντρεμένη ακόμα και για να μπορέσεις απλά να χρησιμοποιείς κάποια μέθοδο αντισύλληψης.

Τα πρόσφατα γεγονότα και η σημερινή διαπραγμάτευση για ακόμα μια φορά επάνω στα αυτονόητα, στο απλό και ουσιώδες δικαίωμα της γυναίκας σε ότι αφορά το δικό της σώμα, καθιστά πασιφανή την αναγκαιότητα της διαρκούς υπενθύμισης, της επίμονης προστασίας αυτών που κατακτήθηκαν.

Μαζί με αυτό, το “The Janes” μας προσφέρει κάτι ουσιώδες. Την υπενθύμιση ότι η δουλειά αυτών των γυναικών -η κοστοβόρα και επικίνδυνη δέσμευσή τους στην διασφάλιση της προστασίας άλλων γυναικών- δεν ήταν κάτι ακραίο, αλλά μια μετρημένη, ευφυής και συνειδητοποιημένη απάντηση σε ένα ανεπαρκές και σκληρό σύστημα, που αρνούνταν πεισματικά να αναλάβει την δουλειά.

Σε ένα τέτοιο σύστημα, το μόνο που έχουμε είναι ο ένας τον άλλον. Σπουδαία ιστορία.