Berlinale 2020 - Τζόνι Ντεπ: "Η αλλαγή έρχεται από τους μικρούς, από όλους εμάς"

Μετά από αρκετή καθυστέρηση, η συνέντευξη τύπου του Minamata, της νέας ταινίας του Andrew Levitas ξεκίνησε. Ο σκηνοθέτης πλαισιωνόταν από μεγάλο μέρος του cast όπως οι Johnny Depp, Bill Nighy, Katherine Jenkins, Akiko Iwase, Hiroyuki Sanada και Minami αλλά και τη συγγραφέα Aileen Mioko Smith, με όλους να μιλάνε με ειλικρινές ενδιαφέρον για το νέο αυτό εγχείρημα.

ΣΧΕΤΙΚΑΜπιλ Νάι: "Ο χαρακτηρισμός εμπορικο είναι μια πολύ όμορφη λέξη"

Φυσικά το ενδιαφέρον εστιάστηκε από τα πρώτα λεπτά στον Johnny Depp, ο οποίος φανερά ταπεινός δάγκωνε μικρόφωνα, μισομίλαγε και προσπαθούσε να αποφύγει άβολες ερωτήσεις σχετικά με το τι κοινά με τον ίδιο, βρήκε στον χαρακτήρα που ερμήνευσε: έναν ταλαντούχο φωτογράφο προς το τέλος της καριέρας του, αποξενωμένο από τα παιδιά του, αλκοολικό που βρήκε ένα νέο πρότζεκτ για να αφυπνιστεί ξανά και να αλλάξει τη ζωή του, και να ρίξει το βάρος στο κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο της ταινίας.

«Πάντα με γοήτευε παράξενα ο W. Eugene Smith, όλα όσα είχε βιώσει και οι εμπειρίες του. Όλα όσα θυσίασε για να αιχμαλωτίσει όλες αυτές τις στιγμές στις φωτογραφίες του. Ένα χαρακτηριστικό του που βρήκα πολύ ξεχωριστό και μου άρεσε ήταν πως σε ό,τι έκανε, ό,τι κι αν του έλεγαν, ανεξαρτήτως του πόσο άσχημη διάθεση είχε έλεγε πως όλα είναι τέλεια. Η αίσθησή μου είναι πως ήταν πολύ ηχηρός μέσα στο κεφάλι του. Φαντάζομαι πως δεν ηρέμησε καθόλου σε όλη του τη ζωή και το ότι ήταν εγκλωβισμένος σε αυτή την ιδιαίτερη ερμηνεία των πραγμάτων, πρέπει να ένιωθε πολύ μόνος του […]. Παίρνοντας λίγα χαρακτηριστικά του από εδώ κι εκεί προσπαθήσαμε να δείξουμε και λίγο την ιστορία του ίδιου αλλά μένοντας εστιασμένοι στην ιστορία της καταστροφής».

Σχετικά με τη σχέση του με τη φωτογραφία ο Ντεπ δήλωσε πως είναι μεγάλος φαν αυτής της τέχνης, «από τους πιο άγνωστους ως τους μετρ του είδους. Οι καλύτερες φωτογραφίες που έχω βγάλει, βγήκαν τυχαία και αυτή η τυχαιότητα και τα μικρά ατυχήματα που μπορούν να φέρουν ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα, είναι αυτό που με θέλγει στην τέχνη της φωτογραφίας».

Σε αυτό το σημείο, ο σκηνοθέτης Andrew Levitas πήρε το λόγο και ανακοίνωσε πως θα γίνει έκθεση με τις φωτογραφίες που τράβηξε ο Ντεπ ως Eugene Smith. «Όλες τις φορές που ο Τζόνι βρισκόταν μπροστά από την κάμερα και έβγαζε κάποια φωτογραφία στο πλαίσιο του ρόλου, αυτό ήταν αληθινό, και τις έχουμε αυτές τις φωτογραφίες, τις οποίες και θα δείξουμε σε έκθεση που ετοιμάζεται». «Ούτε εγώ το ήξερα! Μόλις το έμαθα!» αποκρίθηκε ο Ντεπ. «Ποιος να το φανταζόταν… να τι ατυχήματα συμβαίνουν τελικά».

Μιλώντας για την ταινία o Ντεπ δήλωσε πως «όταν διάβασα για πρώτη φορά την ιστορία, τους εφιάλτες που προέκυψαν από την τοξική αυτή δηλητηρίαση, μου ήταν σχεδόν αδύνατο να πιστέψω πως κάτι τόσο αισχρό συνέβη. Δεν έδειξε έλεος σε κανέναν και δεν υπήρχε απολύτως τίποτα που θα μπορούσε να κάνει κανείς. Εγώ μπορώ μονάχα να διαβάσω και να φανταστώ τι βίωσαν και βιώνουν εκείνοι οι άνθρωποι, αλλά η Aileen γνωρίζει από πρώτο χέρι από τη δική της εμπειρία πολύ καλύτερα τι συνέβη», δίνοντας το λόγο στη συγγραφέα και σύζυγο του Eugene Smith.

«Ο Gene είναι πολύ τυχερός γιατί βρισκόμαστε σήμερα όλοι εδώ κι ας έχει χρόνια που έχει φύγει από τη ζωή. Αυτό ήταν το τελευταίο του πρότζεκτ αλλά συνεχίζει και ζει μέσα από την τέχνη του και τις φωτογραφίες του. Θέλω να σας ευχαριστήσω όλους γι’ αυτό», δήλωσε εκείνη φανερά συγκινημένη. «Ήμουν στη Μιναμάτα μόλις την προηγούμενη εβδομάδα και όταν εμείς ζούσαμε εκεί, αυτή η πόλη ήταν το σπίτι μας. Εγώ δεν σοκαρίστηκα από αυτό που έβλεπα οπτικά αλλά από το γεγονός πως τα αποτελέσματα αυτής της καταστροφής συνεχίζουν να είναι υπαρκτά ακόμα και σήμερα. Υπάρχουν ακόμη πολλά άτομα που προσπαθούν να βρουν δικαίωση σχετικά με ό,τι συνέβη. Μικρά παιδιά που είναι άρρωστα και προσπαθούν αυτό να αναγνωριστεί».

Φυσικά ο Ντεπ διερωτήθηκε και για την πολιτική ευθύνη που έχουν οι ηθοποιοί. «Το να διαβάζω και να μαθαίνω γι’ αυτή την ιστορία και ακόμη συνεχίζεται ήταν συγκλονιστικό. Ως αναγνώστης, με ενδιέφερε πολύ και πίστεψα πως είναι μία ιστορία που πρέπει να ακουστεί. Εάν μπορείς να χρησιμοποιήσεις με ειλικρινή τρόπο τη δύναμη του κινηματογράφου, των μίντια γενικότερα, ή όποιας άλλης τέχνης κατέχεις, ώστε να ανοίξεις τα μάτια του κόσμου, αυτό είναι πολύ καλό. Μπορείς είτε να πάρεις μία ιδέα, είτε να την βάλεις σε μία σελίδα, είτε να βάλεις κάποια χρήματα σε ένα πρότζεκτ που πιστεύεις, και να ενδιαφερθείς γι’ αυτό. Αυτό το εγχείρημα ήταν πολύ προσωπικό για όλους μας γιατί θέλαμε να στείλουμε ένα μήνυμα μέσω της δύναμης που μας δίνει ο κινηματογράφος».

Ο Levitas πήρε ξανά το λόγο: «Ο Τζόνι είναι πολύ ταπεινός και δεν πρόκειται να σας το πει. Αλλά εκείνος ήταν αυτός που από την πρώτη στιγμή καθοδήγησε το πρότζεκτ. Όλα προέκυψαν από εκείνον. Όλο το πάθος και ό,τι κάναμε προήλθε από την καρδιά του και στηρίχθηκε σε εκείνον. Τον βλέπω ήδη νευρικό και νιώθει άβολα που σας τα λέω όλα αυτά αλλά νιώθω πως πρέπει να το πω γιατί εκείνος δεν θα το κάνει!»

Για να μην μονοπωλούν μόνο εκείνοι τη συζήτηση, ερωτήσεις τέθηκαν και στους υπόλοιπους παρευρισκόμενους με πρώτο τον Bill Nighy που του ζητήθηκε να κάνει κάποια σχόλια για την ταινία: «Ήμουν πολύ χαρούμενος για την συμμετοχή μου. Το σενάριο ήταν σαγηνευτικό. Έχω δουλέψει στο παρελθόν με τον Τζόνι και ήταν φοβερά παράξενο να έχω την Katherine Jenkins για γραμματέα μου! Είμαι επίσης περήφανος που δούλεψα με τον υπέροχο Benoît Delhomme».

Ο Hiroyuki Sanada δήλωσε πως ο Τζόνι Ντεπ ήταν και δικός του ήρωας και ήθελε να δουλέψει πολύ μαζί του, ευχόμενος να μην ξαναγίνει ποτέ ξανά τέτοια καταστροφή. Η Akiko Iwase είπε πως πριν αρχίσουν τα γυρίσματα πήγε δύο φορές στη Μιναμάτα και μίλησε με τους κατοίκους. «Δεν έκαναν τίποτα λάθος. Απλώς έφαγαν ψάρι. Ελπίζω αυτή η ταινία να δείξει τι έχει συμβεί και να βοηθήσει στο να μην ξεχάσουμε». Τέλος, η Minami κοιτώντας τον Τζόνι δίπλα της γέλασε και είπε πως «είναι τόσο παράξενο να τον βλέπω χωρίς τα μούσια του!». Ζήτησε συγγνώμη για τα αγγλικά της και ανέφερε πως «έχω τόσα πολλά να πω αλλά δεν έχω δει ακόμα την ταινία και δεν ξέρω τι να πρωτοπώ! Εκτιμώ πολύ την Aileen και μέσω του ρόλου μου ελπίζω να την κατάλαβα λίγο περισσότερο και να την αποτύπωσα κάπως καλά. Είναι μία ηρωίδα στη σκιά και είναι εκείνη που στήριξε τον Eugene και τον βοηθούσε κάθε στιγμή».

Ο Benoît Delhomme είπε πως ένιωσε ευλογημένος που μπόρεσε να βρεθεί σε αυτή την ταινία. «Το πάθος μου είναι να δημιουργώ εικόνες, το ίδιο και του Eugene. Θέλω να εκφράζομαι με εικόνες και καταλαβαίνω απόλυτα τι σημαίνει να περνάς πολλή ώρα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Καταλαβαίνω το συναίσθημα όταν για πρώτη φορά εμφανίζεις στο χαρτί τις φωτογραφίες σου και μπορείς και τις αγγίζεις. Όταν έβλεπα τον Τζόνι να κάνει αυτές τις κινήσεις, συναισθανόμουν κι εγώ αυτή τη διαδικασία. Δημιουργώ εικόνες για να μιλώ για πράγματα. Ιδίως η τελευταία εικόνα που βλέπουμε στην ταινία (η «Tomoko Uemura in Her Bath») αποτυπώνει σε μία στιγμή χίλιες λέξεις.  

Κλείνοντας ο Ντεπ επανέφερε το θέμα της πολιτικής ευθύνης των καλλιτεχνών. «Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε κατά καιρούς διάφορα προβλήματα. Είτε πρόκειται για κάποια ασθένεια, όπως αυτή στη Μιναμάτα, είτε για πυρκαγιές, είτε για άλλα τεράστια γεγονότα που νιώθεις πως καταρρέει ο κόσμος. Μπροστά σε αυτά τα προβλήματα υπερισχύει η δύναμη του μικρού. Αυτό σημαίνει πως ο καθένας μας, σιγά σιγά μπορεί να αναγνωρίσει το ζήτημα, και να κάνει μικρές κινήσεις. Το να ουρλιάζουμε δεν ωφελεί σε τίποτα. Όμως ακόμα κι αν είναι ένας από εμάς που κάνει κάτι μικρό, σιγά σιγά θα παρακινήσει και τους άλλους και θα ακολουθήσουν. Έτσι έρχεται η αλλαγή: από την δύναμη των μικρών και μικροί είμαστε όλοι εμείς». 

Φωτό: Βίκυ Μοσχονησιώτου

Το 70ο Φεστιβάλ του Βερολίνου διεξάγεται 20 Φεβρουαρίου με 1 Μαρτίου 2020, το MOVE IT βρίσκεται εκεί με την πολυπληθέστερη αποστολή για ελληνικό μέσο και σας μεταφέρει για 10η συνεχή χρονιά όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες της αγαπημένης μας ευρωπαϊκής πόλης, στο ειδικά διαμορφωμένο section μας.