Δώδεκα δυστοπικοί κόσμοι ταινιών επιστημονικής φαντασίας στους οποίους δεν θα θέλαμε ποτέ να ζούσαμε

Αγαπάμε τις δυστοπίες. Υπάρχει κάτι ανατριχιαστικό και ενδιαφέρον στην εξερεύνηση ενός κόσμου που μοιάζει πολύ με τον δικό μας, αλλά κάτι δεν πάει καλά σε αυτόν. Θα μπορούσαμε άραγε να επιβιώσουμε και να γίνουμε ήρωες μέσα του; Τα σενάρια που καταγράφονται στον κινηματογράφο σήμερα, μας προειδοποιούν για το τι θα μπορούσε να είναι το αύριο αν δεν δράσουμε.

ΣΧΕΤΙΚΑΑφιέρωμα: Σκηνοθέτες που έκαναν remake στον εαυτό τους

Mε αφορμή λοιπόν την έξοδο του Crimes Of The Future στις ελληνικές αίθουσες, ας εξερευνήσουμε μερικές από τις πιο δημοφιλείς δυστοπίες της μεγάλης οθόνης και ας φανταστούμε πώς θα ήταν να ζούμε σε αυτές…

Crimes of the Future

Το "Crimes of the Future" έχει μια περίπλοκη αφήγηση, με πολλές ιστορίες που περιστρέφονται γύρω από τον καλλιτέχνη Saul Tenser (Viggo Mortensen). Το ότι κρύβει τα νέα, εξωγήινα όργανά του είναι ένα μυστικό που ακόμη και η σύντροφός του δεν φαίνεται να γνωρίζει. Ο Saul περιπλανιέται σε μια ανώνυμη, αγέραστη πόλη. Η όμορφη θάλασσα έχει αποτραβηχτεί, αφήνοντας πίσω της τα σάπια κοχύλια των πλοίων. Στην καρδιά του, το "Crimes of the Future" είναι μια ιστορία για την ανθρωπότητα που ανακαλύπτει ξανά τον εαυτό της. Χάσαμε τον πόνο μας και μαζί του την ομορφιά μας. Ο κόσμος ξεθωριάζει, αλλά παραμένουμε απελπισμένοι να αφήσουμε το σημάδι μας πάνω του. Πρέπει να εξελιχθούμε, αλλά η αλλαγή θα αποδυνάμωνε τους σκιερούς αφέντες αυτού του κόσμου. Η ταινία είναι μια προειδοποίηση για ένα μέλλον που κανείς μας δεν θα ήθελε να συναντήσει.

Moon

Υπάρχουν δύο πτυχές της κοινωνίας στην ταινία του Duncan Jones, “Moon”. Από τη μία βλέπουμε τη μοναχική ζωή του Sam Bell (Sam Rockwell) ως χειριστή εγκατάστασης εξόρυξης στο φεγγάρι. Η οικογένειά του φαίνεται να είναι εντάξει, ως μια αναβαθμισμένη εκδοχή της μεσαίας ή κατώτερης τάξης. Ωστόσο, ο Sam χρειάζεται ακόμα μια δουλειά για να επιβιώσει σε αυτόν τον κόσμο μέχρι που οι Lunar Industries του αναθέτουν συμβόλαιο για μια φαινομενικά ήσυχη δουλειά. Πρέπει να συμβεί το μεγάλο περιστατικό μεταξύ του Sam και του πληροφοριοδότη για να ανακαλύψει ο ίδιος, αλλά και οι θεατές, ότι το να ζεις σε αυτή την συμβατική κόλαση, κολλημένος σε έναν κύκλο ξεβγάλματος-πλύσης-επανάληψης, δεν είναι πολύ διαφορετικό από το να έχεις μια δουλειά που σου τσακίζει την ψυχή στις αποθήκες μιας μεγάλης εταιρείας. Τουλάχιστον στο φεγγάρι, κανείς δεν χρονομετρεί το διάλειμμα για τουαλέτα.

Gattaca

Το "Gattaca" είναι ένα έργο τέχνης για τη ζωή σε ένα απατηλά όμορφο μέλλον. Μιλάει για την ταξικότητα με σκληρότητα, αλλά και μεγάλη ευστοχία. Οι γενετικά τροποποιημένοι θα έχουν πάντα την πρωτιά στα καλύτερα, παρά τους νόμους που αποσκοπούν στην αποτροπή των διακρίσεων σε βάρος των φυσικών - και επομένως, ατελών - συλλήψεων. Ενώ ο ιδεαλιστής, ατελής χαρακτήρα του Ethan Hawke, Vincent, ξεπερνά αμέτρητα εμπόδια για να πραγματοποιήσει το όνειρό του και να γίνει αστροναύτης, αυτό δεν είναι ρεαλιστικό για σχεδόν κανέναν άλλον. Η επιβίωση σε αυτήν την ψυχρά στημένη κοινωνία, που θυμίζει ένα αποστειρωμένο περιβάλλον IKEA θα ήταν αρκετά εύκολη, αλλά στους περισσότερους από εμάς σήμερα δεν θα μας επιτρεπόταν καν να γεννηθούμε εκεί. Τα μικρότερα ελαττώματά μας θα εκτρόχιζαν κάθε ευκαιρία για μια άνετη ζωή και πολλοί από τους αγαπημένους μας θα αφήνονταν στην άκρη ως λάθη ενός συστήματος που «καταπίνει» κάθε αδυναμία, κάθε ελάττωμα, κάθε τι που μας κάνει -στην ουσία- ανθρώπους.

Blade Runner

Το "Blade Runner" είναι ένας κόσμος αμαρτίας που ξεπροβάλλει μέσα από νέον επιγραφές, ψηφιακές διαφημιστικές πινακίδες και εταιρικούς πύργους χτισμένους σαν αρχαία μνημεία. Νέες ευκαιρίες είναι διαθέσιμες σε μακρινές αποικίες, μακριά από τα όρια της Γης και δύσκολα μπορείς να κατηγορήσεις κάποιον που θέλει να προσπαθήσει να φτιάξει μια ζωή εκεί. Πέρα από την αιθαλομίχλη και την σχεδόν αιώνια νύχτα, o κόσμος υποφέρει από την οικολογική καταστροφή. Οι αποικίες είναι ανοιχτές σε αντιγραφείς, συνθετικούς ανθρώπους μιας χρήσης που προορίζονται για βίαιες δουλειές και σεξουαλική εργασία που δεν επιτρέπονται στη Γη. Είναι δυνατό για κάποιον να επιβιώσει εδώ, ακόμη και να ευδοκιμήσει αν τα πάει καλά με την τεχνολογία ή τον ακραίο υπόκοσμο. Ο κόσμος του “Blade Runner” είναι ένα ναυάγιο, ωστόσο, με κάποιον παράδοξο τρόπο φαίνεται να έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από τους θεατές όλα αυτά τα χρόνια.

Elysium

Ρίξτε τα ζάρια και ζήστε μια ζωή ονειρεμένη: το "Elysium" του Neil Blomkamp παρουσιάζει το όνειρο που γίνεται πραγματικότητα: μια τέλεια γήινη αποικία πολυτέλειας με όλες τις ανέσεις και παροχές φροντίδας από την ευκολία ενός Versace κρεβατιού. Δυστυχώς, τα ζάρια είναι πειραγμένα και ο μελλοντικός μας εαυτός είναι πολύ πιο πιθανό να γεννηθεί στις μεγάλες παραγκουπόλεις που έχουν μεταμορφώσει τη Γη μας. Χωρίς κονέ με τους πλούσιους και ισχυρούς, θα δουλεύαμε σε μη ασφαλείς εγκαταστάσεις, παρασυρόμενοι από την ψευδαίσθηση ότι θα μπορούσαμε να κερδίσουμε τον δρόμο μας μέχρι τα αστέρια. Η ζωή εδώ μπορεί να είναι κόλαση και μάλλον θα πεθαίναμε νέοι και συντετριμμένοι, αλλά θα υπήρχε και η μεγάλη πιθανότητα να ρίχναμε μια μπουνιά στη μούρη μερικών πλούσιων καθαρμάτων, δραπετεύοντας από εκεί.

Dark City

Το "Dark City" του Alex Proyas αντλεί από την αισθητική του "Blade Runner" και προσθέτει δωμάτια με καπνούς και σκληρό μυστήριο. Σε αυτό τον κόσμο έχουμε την αίσθηση ότι είναι πάντα νύχτα. Το να προσπαθήσουμε να ζήσουμε εδώ είναι ένας πραγματικός εφιάλτης, καθώς τίποτα στη ζωή μας δεν πρόκειται να παραμείνει σταθερό για πολύ. Είμαστε ζώα εργαστηρίου, που χρησιμοποιούνται από εξωγήινους για να ξεκλειδώσουν το αίνιγμα της μακροπρόθεσμης επιβίωσής τους. Υπάρχει μόνο μια αχτίδα ελπίδας και αυτή είναι η απότομη αλλαγή εξουσίας, καθώς ένας άνθρωπος, ο John (Rufus Sewell) πετυχαίνει αυτό που επιθυμούν οι απαγωγείς μας και στρέφει τις δυνάμεις τους εναντίον τους. Ωστόσο, εξακολουθούμε να είμαστε εγκλωβισμένοι σε αυτό το παγωμένο μέρος και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το νέο μας αφεντικό δεν θα γίνει σταδιακά το ίδιο με τα παλιά. Και μάλλον δεν θα επιστρέψουμε ποτέ σπίτι μας, στη Γη.

Children of Men

Ο κόσμος του “Children of Men” είναι υπό κατάρρευση. Οι ηλικιωμένοι και οι ανάπηροι της Αγγλίας παρακινούνται να χρησιμοποιήσουν το Quietus, μια επίσημη, ανώδυνη μέθοδο αυτοκτονίας που αφήνει ένα οικονομικό όφελος στους πλησιέστερους συγγενείς και διευκολύνει την αποσυμπίεση των πόρων στη χώρα. Οι μετανάστες αντιμετωπίζονται με συστημική βία. Η κοινωνική ψυχολογία έχει πληγεί τόσο βαθιά από την ανθρώπινη υπογονιμότητα που αντιμετωπίζουμε τα αγαπημένα μας κατοικίδια ως τη μόνη βιώσιμη μέθοδο για να αντιμετωπίσουμε το επικείμενο τέλος όλων μας. Δεν βλέπουμε πολλά από όσα αντιμετωπίζει ο υπόλοιπος κόσμος, καθώς ακολουθούμε τον Theo Faron (Clive Owen) και τη φατρία υπέρ των μεταναστών που κρύβει την πρώτη έγκυο γυναίκα εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, το θλιβερό σκηνικό μας δίνει ενδείξεις. Η Γη δεν μας θέλει πια και πρέπει να σεβαστούμε αυτήν την απόφαση. Η ανεπάρκεια πόρων και η κατάθλιψη των ανθρώπων μοιάζουν πολύ αληθινά σήμερα και μας κάνουν να αναρωτιόμαστε αν θα έπρεπε να προσπαθήσουμε καν να ζήσουμε σε αυτόν τον διαλυμένο κόσμο.

Snowpiercer

Το "Snowpiercer" σε σκηνοθεσία Bong Joon-ho είναι μια μεταφορά ενός γαλλικού κόμικ που προμηνύει έναν κόσμο λίγων επιζώντων σε μια παγωμένη Γη. Η κοινωνία είναι μοιρασμένη σε τρένα που κινούνται ασταμάτητα σε όλο τον κόσμο. Ο ταξισμός επιτρέπει στην ελίτ να γλεντάει με τα δεινά των φτωχών. Το νερό είναι premium είδος. Η βρώμα από τα λάδια και το ρεύμα του τρένου είναι παντού στον αέρα. Μέσα σε αυτό τον κόσμο θα είχαμε μικρή πιθανότητα να βρεθούμε ανάμεσα στους προνομιούχους. Το τέλος της ταινίας υποδηλώνει ότι ο κόσμος πέρα ​​από το τρένο αλλάζει και όποιος είχε τον κατάλληλο εξοπλισμό για να ζεσταθεί θα μπορούσε, ενδεχομένως, να καταφέρει να επιβιώσει. Αφού, όμως, πρώτα περάσουν δεκαετίες σκληρής διαβίωσης και πείνας.

Total Recall

Η απόλυτη εξέλιξη του καπιταλισμού δεν είναι άλλη από την κατάκτηση του διαστήματος με εντολή μιας εταιρικής κυβέρνησης! Στο «Total Recall» του 1990, μια σκιώδης υπηρεσία ελέγχει μεγάλο μέρος του διαστημικού μας πολιτισμού. Αφού η ανθρωπότητα αποίκησε τον Άρη, ο κυβερνήτης του δεν θέλει τίποτα να παρεμβαίνει στην κερδοφόρα εξόρυξή του. Ο Quaid (Arnold Schwarzenegger) ζει μια υπέροχη ζωή με το μισθό ενός εργάτη οικοδομών, αλλά αυτό είναι μάλλον μια ψευδαίσθηση. Ζώντας σε μια εξουθενωτική κατάσταση επιτήρησης, οι άνθρωποι είναι λιγότερο άνθρωποι και περισσότερο προϊόντα μιας χρήσης. Και αυτός είναι ένας κόσμος στον οποίο σίγουρα δεν θα θέλαμε να καταλήξουμε.

Mad Max

Το θέμα με όσους προετοιμάζονται για την ημέρα της κρίσης είναι που πιστεύουν ότι θα επιβιώσουν από την κατάρρευση της κοινωνίας και θα βγουν από αυτήν σαν βασιλιάδες. Το "Mad Max" είναι ένα καλό μάθημα για το πώς είναι πολύ πιο πιθανό να καταλήξουν νεκροί πολύ αμεσα. Σε μια κοινωνία όπου ο καθένας νοιάζεται για τον εαυτό του και υπάρχουν λίγες αξιόπιστες μέθοδοι γεωργίας, επιβίωσης ή πρόσβασης σε καθαρό νερό, ο θάνατος είναι γρήγορος και ανελέητος. Η κοινωνία δεν έχει καταρρεύσει εντελώς στο πρώτο "Mad Max", αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ο κόσμος είναι τόσο διαλυμένος όσο η λογική του Max (Mel Gibson). Οι δύο επόμενες ταινίες δείχνουν τον κόσμο σε ακόμη χειρότερη κατάσταση, με πολέμους για το φυσικό αέριο και μικρές πόλεις που διοικούνται από εκκεντρικούς τυράννους. Οι ριψοκίνδυνοι μοναχικοί πεθαίνουν σε αυτόν τον κόσμο. Μόνο με το “μαζί” θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε, αλλά και πάλι όχι εύκολα.

Dredd

Καλή τύχη στο Mega-City One και στις υπερπλήρεις, πολυόροφες μίνι πόλεις. Το ενοίκιο είναι μάλλον περισσότερο από αυτό που θα μπορούσαμε να πληρώσουμε και αυτό θα μας άφηνε εκτεθειμένους στο έλεος των ιδιοκτητών. Και ο σπιτονοικοκύρης μας μάλλον εμπορεύεται ναρκωτικά από το ρετιρέ του, πράγμα που σημαίνει ότι είτε συνθλίβει τη ζωή μας κάτω από τον αντίχειρά του, είτε κάποιος δικαστής θα εμφανιστεί και θα μας θεωρήσει συνεργούς. Σίγουρα, ο Dredd (Karl Urban) είναι ένα ρομπότ υψηλής λειτουργικότητας, με μια αίσθηση ηθικής, αλλά η διαφθορά είναι ανεξέλεγκτη μεταξύ των συναδέλφων του. Το μήνυμα είναι ένα: Μην έρχεστε εδώ και αν φτάσετε εδώ κατά λάθος, καλύτερα να φύγετε!

The Road

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει κανείς να προσφερθεί εθελοντικά να ζήσει σε έναν από τους κόσμους του Cormac McCarthy. Το  "The Road" οδηγεί κατευθείαν σε ένα δυστοπικό μέλλον. Οι λόγοι για τους οποίους αυτή η Γη συντρίβεται είναι πέρα ​​από τη γνώση του Man (Viggo Mortensen) και του γιου του. Και καμία λύτρωση δεν υπάρχει. Ο κανιβαλισμός είναι συνηθισμένος σε αυτό το κολασμένο τοπίο και οι πιθανότητες μακροπρόθεσμης επιβίωσης είναι ελάχιστες, έως μηδενικές. Μοιάζει πολύ δύσκολο να στηριχτεί κανείς στην καλοσύνη των άλλων και παρόλο που το αγόρι αφήνεται στα χέρια ενός αυτοαποκαλούμενου «καλού», στο τέλος δεν μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς είναι αλήθεια και τι όχι. Το "The Road" είναι το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα ενός δυστοπικού κόσμου που κανείς δεν πρέπει ποτέ να λαχταρά.