Δαχομέη

Σύνοψη: Νοέμβριος 2021. 26 βασιλικοί θησαυροί του Βασιλείου της Δαχομέης πρόκειται να φύγουν από το Παρίσι για να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους, τη σημερινή Δημοκρατία του Μπενίν. Μαζί με χιλιάδες άλλα, αυτά τα τεχνουργήματα λεηλατήθηκαν από τα γαλλικά αποικιακά στρατεύματα το 1892. Αλλά ποια στάση να υιοθετήσουμε για την επιστροφή αυτών των προγόνων σε μια χώρα που έπρεπε να προχωρήσει ερήμην τους; Η συζήτηση μαίνεται μεταξύ φοιτητών στο Πανεπιστήμιο του Abomey-Calavi.

Άποψη: Το βασίλειο της Δαχομέης δημιουργήθηκε στα εδάφη του σημερινού Μπενίν από το 1600 έως το 1904, ένα μιλιτιαριστικό καθεστώς που συνδέθηκε στενά με τους Ευρωπαίους και βοήθησε στο διατλαντικό εμπόριο σκλάβων.

Το σώμα των Αμαζόνων της Δαχομέης είχε απασχολήσει πρόσφατα και την ταινία The Woman King με την Viola Davis.

Η γαλλοσενεγαλέζα ντοκιμαντερίστρια Mati Diop, γνωστή για το Atlantics, στρέφει την προσοχή της σε κάτι πολύ συγκεκριμένο που με διαφορετικό τρόπο απασχολεί και την δική μας χώρα: την επαναπόκτηση καλλιτεχνικών έργων και εθνικών κειμηλίων που αποκτήθηκαν από ευρωπαϊκές χώρες κάτω υπό το καθεστώς κατοχής και πίεσης, όπως εν προκειμένω η γαλλική αποικιοκρατία.

Μέσα σε μόλις μία ώρα, βλέπουμε τον επαναπατρισμό των θησαυρών του βασιλείου, ομιλούντες θησαυροί με μια βαθιά φωνή να καταγράφει τις σκέψεις τους.

Αν αυτό φαντάζει κάπως παράταιρο ή αστείο, ουδέποτε αφήνει αυτή την εντύπωση μιας και ταιριάζει απόλυτα στην ανιμιστική φιλοσοφία της αφρικανικής κουλτούρας.

Ενώ με άκρα επισημότητα γίνεται η τοποθέτηση στο μουσείο, στο δεύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ γινόμαστε μέτοχοι μιας Εκκλησίας του Δήμου των φοιτητών που «ξιφομαχούν» για το κατά πόσο πρέπει να χαρούν ή όχι για αυτή την επιστροφή, πόσο δικαιωμένοι ή όχι είναι και ποια είναι η πιο σωστή πρόσληψη και ένταξή τους στην σύγχρονη κοινωνία του Μπενίν που ελάχιστη σχέση έχει με εκείνη της Δαχομέης. 

Πόσο ανεξάρτητοι μπορούν να νιώθουν στο μετααποικιακό παρόν, όταν όλες οι σκέψεις τους, ακόμα και η αμφισβήτησή τους, εκφράζεται με την γαλλική γλώσσα.

Μια ταινία ευρύτερη από την σημασία που έχει ο επαναπατρισμός των υλικών αγαθών, μιας και κατά βάση μιλάει για την άυλη εθνική και πολιτισμική ταυτότητα και τους μηχανισμούς αυτοπροσδιορισμού σε έναν δυτικοποιημένο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο.