Night train to Lisbon

Μεθυστικό σαν.. πόρτο, αργό σαν το 'αυριανό' χανγκoβερ .

O Τζέρεμι Άιρονς ωριμάζει σαν το παλιό καλό κρασί (ή μάλλον πόρτο, στην συγκεκριμένη περίπτωση)... όσο μεγαλώνει γίνεται ακόμα καλύτερος. Αυτό αποδεικνύει στο Night Train to Lisbon του Δανού Μπίλε Όγκουστ που έκανε τη διεθνή του πρεμιέρα στην περυσινή Μπερλινάλε, όπου και πρωτοείδαμε την ταινία. Η συνάντηση του Άιρονς με τον Όγκουστ δυο δεκαετίες μετά το «Σπίτι των πνευμάτων», είναι πιο ώριμη και πιο ‘σοφιστικέ’ από ποτέ.

Ο ήρωας της -βασισμένης στην ομότιτλη επιτυχημένη νουβέλα του Πασκάλ Μερσιέ- ταινίας , τον οποίο υποδύεται ο Άιρονς, είναι ένας Ελβετός δάσκαλος που αυτοσαρκάζεται ως ‘βαρετός άνθρωπος’. Ο ίδιος, στο δρόμο προς το σχολείο, σώζει μια γυναίκα από την αυτοκτονία και εν τέλει μένει με το ... βιβλίο της, ένα βιβλίο του Πορτογάλου συγγραφέα και γιατρού Amadeu de Prado, που μέλλει να το αλλάξει ολόκληρη τη ζωή. “When dictatorship is a fact revolution is a duty “ θα διαβάσει κάπου... Και ακριβώς εκεί αρχίζουν όλα. Με εφόδιο το βιβλίο και ένα εισιτήριο τρένου, ο Άιρονς θα ταξιδέψει στα μονοπάτια του Amadeu και παράλληλα στην ιστορία της Πορτογαλικής Επανάστασης ενάντια στη δικτατορία του του Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, στην καρδιά της.

Η ταινία μιλά για επανάσταση, για αντίσταση, έχει κάποιες πολιτικές αναφορές στο ιστορικό παρελθόν της Πορτογαλίας (και συγκεκριμένα στην περίοδο της δικτατορίας του Σαλαζάρ) και μέσα σε ένα τέτοιο context ξεπροβάλλει μια περισσότερο προσωπική ιστορία. Δραματική σαν θεατρική παράσταση, λυρική σαν πόημα, πληθωρική σαν παραμύθι, μεθυστική σαν πόρτο, σκοτεινή σαν θρίλερ και πολύχρωμή σαν ταξιδιωτικό ντοκυμανταίρ, η ταινία του Όγκουστ, σε παρασύρει στα μονοπάτια της Λισαβόνας, με πολλές όμως στάσεις. Υπάρχουν στιγμές που θα μπορούσαν να κοπούν στο μοντάζ για να λάβει μεγαλύτερη ‘ροπή’ η ταινία (σε κάποια σημεία κονδυνεύει να γίνει βαρετή, ειδικά για το νεανικό κοινό).

Σε γενικό επίπεδο, ωστόσο, το φιλοσοφημένο περιεχόμενο, η αριστοτεχνική σκηνοθεσία, οι μεταφορές, η ποιητική αύρα, το ατμοσφαιρικό περιβάλλον, η πολύχρωμη φωτογραφία, τα υπέροχα κοστούμια και οι πολύ καλές ερμηνείες σε κρατούν καθηλωμένο στην καρέκλα. Συμπέρασμα: Η άβυσσος της ψυχής μπορεί να σε οδηγήσει σε άγνωστα μονοπάτια. Ένας φαινομενικά ‘βαρετός’ άνθρωπος χρειάζεται μόνο μια ελάχιστη αφορμή για να κάνει τη δική του επανάσταση και παράλληλα το δικό του ταξίδι αναζήτησης εσωτερικής και εξωτερικής. Τελικά «ο πραγματικός σκηνοθέτης της ζωής σου είναι τα τυχαία γεγονότα»...

Ειρήνη Κατσαρά