Στράτος Τζίτζης: "Να δώσουμε τη μάχη, να κάνουμε την ιστορία να μιλήσει υπέρ μας"

Δημοσίευση: 17 Δεκ. 2012, 13:51

Στην Ειρήνη Κατσαρά

Ο Στράτος Τζίτζης που μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα σε Αθήνα και Βερολίνο, σκηνοθετεί την «Καύση» στο θέατρο OLVIO. Οι ήρωές του, μια παρέα αναποφάσιστων σε ένα δωμάτιο, που αρνούνται να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, εντός αλλά και εκτός, την ίδια στιγμή που έξω η πόλη... καίγεται... Ο δημιουργός των "45m2" και "Σώσε με" μιλά στο Move It για την πρώτη του θεατρική προσπάθεια, την αλληγορία επάνω στην παθογένεια του σύγχρονου Έλληνα, αλλά και την ελευθερία έκφρασης της τέχνης. Ταυτόχρονα αναφέρεται στα ελληνικά και μή «blockbuster» αλλά και στα «προίόντα» του Χολυγουντιανού μάρκετινγκ...

-Ένας άνθρωπος που σπούδασε οικονομικά πως κατέληξε σκηνοθέτης;

Οι οικονομικές μου σπουδές στην ΑΣΟΕΕ ήταν πάνω στην πολιτική οικονομία και εστιάστηκαν κυρίως στον πρώτο όρο (στην πολιτική). Ήμουν δραστήριος πολιτικά από το Λύκειο, αλλά, ταυτόχρονα ήμουν ενεργό μέλος της κινηματογραφικής λέσχης της Στέγης Γραμμάτων της Βέροιας, όπου μεγάλωσα. Όταν ήρθα στην Αθήνα, μετά το Λύκειο, το ενδιαφέρον μου για την πολιτική και τον κινηματογράφο εμπλουτίστηκε με πολιτικο-οικονομικές σπουδές, καταλήψεις σε σχολές, φιλοσοφικές αναζητήσεις και ερωτικές περιπέτειες. Από όλο αυτόν τον αχταρμά της ύπαρξής μου πρόεκυψαν αργότερα διάφορες «τρέλες» που με καμιά σχέση δεν είχαν με τα οικονομικά. Μια από αυτές ήταν να γίνω σκηνοθέτης, αν και αυτό είναι για μένα μια στάση on the road και όχι μια κατάληξη at the end of the road.

-Στην «Καύση», την ίδια στιγμή που έξω γίνεται χαμός, οι ήρωες περιστρέφονται σε ένα δωμάτιο, εντός, αρνούμενοι να λάβουν αποφάσεις. Είναι μια αλληγορία για το «μικρόκοσμο» που ζει ο σύγχρονος Έλληνας μπροστά στις τεράστιες αλλαγές που συμβαίνουν έξω στο δρόμο και στον κόσμο?

Η Καύση είναι εν μέρει κάποια αλληγορία πάνω στο σήμερα της Ελλάδας, αλλά πολύ καλά κρυμμένη. Αυτό που κυρίως βλέπουμε είναι μια παρέα αναποφάσιστων σε ένα δωμάτιο, ενώ έξω (και μέσα) γίνεται χαμός. Η ίδια η κατάστασή τους – που δεν μπορούν να αποφασίσουν πώς θα θάψουν το νεκρό τους - είναι αρκετή για να βγει το τρελό της υπόθεσης, χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω συμβολισμούς. Η ομοιότητα, βέβαια, με τη τωρινή κατάσταση των νεο-ελλήνων είναι προφανής. Μόνο που εγώ δεν θα εντόπιζα στην έλλειψη αποφασιστικότητας την παθογένεια του Έλληνα, αλλά στην υπεκφυγή του απέναντι στην πραγματικότητα, (την πραγματικότητα τόσο του περιβάλλοντος κόσμου, όσο και του εαυτού του).

-Το θέατρο στην Ελλάδα της κρίσης, γίνεται πιο «απελευθερωμένο». Παράλληλα, οι πουριτανικές φωνές του καθωσπρεπισμού διαμαρτύρονται (με πρόσφατο παράδειγμα τα γεγονότα στο Corpus Christi). Ποιά είναι η γνώμη σου; Κλισέ μεν, αλλά υπάρχουν όρια στην τέχνη? Και ποιος είναι αυτός που τα θέτει?

Καμιά μορφή έκφρασης (όχι μόνο καλλιτεχνική, αλλά οποιασδήποτε φύσεως) στην οποία συμμετέχουν οικειοθελώς οι άνθρωποι που την παράγουν ή την καταναλώνουν, δεν πρέπει να απαγορεύεται ή να καταστέλλεται, εφόσον δεν προκαλεί βλάβη σε κανέναν. Μεγάλα παιδιά είμαστε, κάνουμε τις επιλογές μας. Σε όποιον δεν αρέσει κάτι, ας πάει αλλού να το γλεντήσει. Οι φανατικοί Χριστιανοί να ξέρουν ότι υπάρχουν μη Χριστιανοί που δεν ορμούν με τα αυτοκίνητα τους στη λιτανεία του Επιταφίου όταν τους κλείνει το δρόμο, και περιμένουν υπομονετικά να περάσουν τα κυρ-ελέησον χωρίς να κορνάρουν. Ο δημόσιος χώρος δεν είναι ντοβλέτι των φανατικών Χριστιανών και των νέο-αποκτηθέντων χρυσαυγήτικων μπουλντόκ τους για να την πέφτουν σε όποιον σηκώνει άλλη σημαία από το δικέφαλο της μητρόπολης. Πρέπει να καταλάβουν ότι ζουν σε μια δημοκρατία και όχι σε μια θεοκρατική μοναρχία. Αν δεν το καταλαβαίνουν, πρέπει η δημοκρατία να τους το δώσει να το καταλάβουν.

-Τελικά η τέχνη ανθεί στην κρίση; 

Δεν ξέρω αν συμβαίνει πραγματικά κάτι τέτοιο. Μην ξεχνάμε ότι πολλοί πολιτισμοί άνθισαν στην ακμή και όχι στην παρακμή των πόλεών τους (ο αρχαιοελληνικός στην ακμή των Αθηνών, ο ρωμαϊκός της Ρώμης, ο αναγεννησιακός της Φλωρεντίας, κλπ). Από την άλλη, υπάρχει περίπτωση μέσα από την κρίση να ξεπηδήσουν νέες, δυνατές μορφές τέχνης, ευνοημένες από την κατάρρευση των κατεστημένων που επιφέρει η πτώση. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες αν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Δεν αποκλείεται βέβαια να συμβεί και το αντίθετο. Τα κατεστημένα να γίνουν ακόμη πιο σκληρά και να έχουμε παλινορθώσεις σκοταδιστικών καταστάσεων. Όποιος διαβάσει λίγο ιστορία θα δει ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά. Επαφίεται σε εμάς να δώσουμε τη μάχη και να κάνουμε την ιστορία να μιλήσει υπέρ μας.

-Την ίδια στιγμή που η Ελληνική νεολαία βλέπει την τέχνη «με άλλο μάτι» και επιλέγει ανεξάρτητες παραγωγές/συναυλίες/παραστάσεις/εκδηλώσεις, ο Παπακαλιάτης γίνεται blockbuster και τα «τούρκικα» κατακλύζουν την ελληνική τηλεόραση. Πώς το εξηγείς; Δεν είναι αντιφατικό?

Δεν ξέρω κατά πόσο η ελληνική νεολαία έχει πραγματικά επαναστατικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό. Αγνοώ αν οι στατιστικές επιβεβαιώνουν όντως μια τέτοια στροφή. Από την άλλη, δεν ξέρω καν τι είναι όλα αυτά τα τούρκικα που παίζει η τηλεόραση. Από ότι έχω καταλάβει, η τηλεόραση έχει πέσει κατακόρυφα σαν μέσο επιρροής, αφού ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων δεν μπήκαν καν στον κόπο να πάρουν μηχανάκια για το ψηφιακό σήμα και απλά έχουν τους δέκτες τους κλειστούς. Αυτούς δεν του υπολογίζουν στις μετρήσεις, αφού όσοι είναι στην AGB έχουν μηχανάκια. Φαίνεται ο κόσμος να αλλάζει και το ίντερνετ, με πρώτο το facebook, να κυριαρχεί. Μέσα σε αυτή τη μεταβατική περίοδο είναι φυσικό να συμβαίνουν διάφορα αντιφατικά. Όσον αφορά για τα blockbuster γενικά (και όχι του Παπακαλιάτη ειδικά – που δεν το έχω δει και δεν ξέρω), πρέπει να πω ότι το να κόψει μια ταινία καλά εισιτήρια σήμερα, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για πολλές αίθουσες. Αν αυτά τα φέρει μια ελληνική ταινία, ακόμη καλύτερα. Αν η ελληνική ταινία καταφέρει να είναι και καλή, ε τότε θα αξίζει συγχαρητηρίων.

-Μια ωραία ταινια που είδες πρόσφατα?

Έπεσα με τα μούτρα στο θέατρο και φοβάμαι ότι έχασα κάποιες καλές ταινίες που πέρασαν τελευταία. Το καλύτερο πράγμα που έχω δει πάντως πρόσφατα είναι ο Άμλετ του Ostermeier στο θέατρο Schaubühne, στο Βερολίνο.

-Σε έναν ιδεατό -κινηματογραφικά- κόσμο, ποιος ηθοποιός διεθνούς φήμης θα ήθελες να είναι πρωταγωνιστής σε ταινία σου?

Ο πιο «τρομακτικός» ηθοποιός που υπάρχει αυτή τη στιγμή διεθνώς - ανεξάρτητα αν δεν είναι (ακόμη) διεθνούς φήμης - είναι ο πρωταγωνιστής του Άμλετ, Lars Eidinger. Σε έναν ιδεατό κινηματογραφικό κόσμο, αυτός θα έπρεπε να είναι σήμερα ο no.1 star παγκοσμίως και όχι τα προϊόντα του χολιγουντιανού μάρκετινγκ. Οι ταινίες που έχω στα σκαριά, όμως, δεν έχουν ρόλο για αυτόν, δυστυχώς.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
19 ώρες

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
43250
Film Group
13175
Tanweer
12142
Tanweer
4254
Tanweer
2372
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos