Στέργιος Πάσχος: "Αμφισβητώ συνέχεια τα βαθύτερα κίνητρά μου"

Ο Θωμάς, ένας πενηντάρης κατ’ ανάγκη ταξιτζής, ζει μαζί με τη γυναίκα του, Μαρία, και τον έφηβο γιο του, Τάσο. Εχει σπουδάσει φιλολογία και αγαπάει πολύ τη λογοτεχνία, αλλά ποτέ δεν κατάφερε να ζήσει σύμφωνα με τις προσδοκίες που είχε από τον εαυτό του. Η αυτοκτονία ενός πελάτη φέρνει στην επιφάνεια τα απωθημένα του και τον βυθίζει στην ερωτική εμμονή.

ΣΧΕΤΙΚΑ65ο ΦΚΘ: Η τρυφερή και ανοιχτόκαρδη "Lula LeBlanc"

Επτά χρόνια μετά την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το Άφτερλωβ, ο Στέργιος Πάσχος επιστρέφει με ένα ψυχολογικό θρίλερ και ήρωα έναν άνδρα σε κρίση μέσης ηλικίας που βυθίζεται στην ερωτική εμμονή.

Έχοντας αποσπάσει το Βραβείο Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας στο Διεθνές Διαγωνιστικό του 64 ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου και 5 υποψηφιότητες στα Βραβεία ΙΡΙΣ 2024 της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (σεναρίου, μουσικής, α’ γυναικείου ρόλου, α’ ανδρικού ρόλου, β’ γυναικείου ρόλου), ο Τελευταίος Ταξιτζής έρχεται στα θερινά την Πέμπτη 27 Ιουνίου από την Weird Wave, με Κώστα Κορωναίο, Κλέλια Ανδριολάτου, Μαρίσσα Tριανταφυλλίδου, Έκτορα Λιάτσο, στο καστ.

Το MOVE IT μίλησε με τον Στέργιο Πάσχο για την ταινία του, πως πλέον δεν κάνει σινεμά με φόρα, πως ψάχνει μια ιδέα να την ερωτευτεί και τα τρωτά σημεία των πρωταγωνιστών του:

Επτά χρόνια πέρασαν από το πολυβραβευμένο και πολύ ενδιαφέρον σκηνοθετικό ντεμπούτο σας, το Άφτερλωβ (2016). Τι μεσολάβησε αυτό το διάστημα, πώς διαχειριστήκατε αυτό το μεσοδιάστημα και τι οδήγησε στην νέα ταινία μεγάλου μήκους;

Πριν το Άφτερλωβ, έκανα σινεμά με μια φόρα και με έναν κάπως αυτοκαταστροφικό τρόπο, αφήνοντας τις προσωπικές μου ανάγκες στην άκρη. Όταν ολοκληρώθηκε το Άφτερλωβ και φτάνοντας πια στα τριάντα μου, αποφάσισα ότι ήταν καιρός να κατεβάσω λίγο ταχύτητα για να φροντίσω τον εαυτό μου αλλά και για να εξερευνήσω την καινούρια γλώσσα της επόμενης ταινίας, καθώς κάθε ιστορία χρειάζεται  τον δικό της τρόπο για να ειπωθεί. Όλα αυτά βέβαια δεν χρειάζονται εφτά χρόνια – χρειάζονται τα μισά μπορεί και λίγο λιγότερο. Τα υπόλοιπα τέσσερα  ήταν απλώς η αναμονή για τις χρηματοδοτήσεις.

Πριν το Άφτερλωβ υπήρξε το μικρού μήκους “Ο Έλβις είναι νεκρός” που μας σύστησε τους ήρωες και ίσως βοήθησε και εσάς να κάνετε το πέρασμα στην μεγάλου μήκους. Πόσο διαφορετικό, εύκολο ή δύσκολο ήταν το να κάνετε τον Τελευταίο Ταξιτζή απευθείας ως μια μεγάλου μήκους ταινία;

Δεν εντόπισα κάποια διαφορά. Άλλωστε, ήταν τόσο μεγάλο το διάστημα αναμονής που είχα όλο τον χρόνο στη διάθεσή μου για να σκεφτώ την ταινία. Με την ευκαιρία, θέλω να προσθέσω ότι αν όλο εκείνο το διάστημα της αναμονής δεν είχα συνοδοιπόρους τον διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας, Γιώργο Κουτσαλιάρη, και τον μοντέρ της ταινίας, Στάμο Δημητρόπουλο, είναι πολύ πιθανό να είχα εγκαταλείψει το σχέδιο.

Κοινά θέματα των δύο ταινιών είναι η σχέση δύο ανθρώπων, η αγάπη και η εμμονή, το πώς ορίζει ο καθένας μια σχέση και πότε αντιλαμβάνεται το τέλος της. Ωστόσο, παρατηρείται διαφορετική φόρμα και ύφος. Στο Αφτερλωβ μια πιο meta κωμική διάθεση με σχολιασμό της ίδιας της πραγματικότητάς τους, ενώ τώρα πιο νουάρ αισθητική και vibes ψυχολογικού ή και ερωτικού θρίλερ. Πώς αντιλαμβάνεστε και πώς αξιοποιείται τα κινηματογραφικά είδη, μιας και φαίνεται να κάνετε ταινίες που όσο και αν θέλουμε να τις εντάξουμε κάπου, είναι ένα ιδιότυπο mix ειδών.

Τα είδη με ενδιαφέρουν πολύ στον κινηματογράφο, χωρίς να τα βλέπω ως έναν στείρο εγκλωβισμό, αλλά σαν ένα παιχνίδι που με προκαλεί να εξερευνήσω τα όρια τους. Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι το χιούμορ λείπει από τη νέα ταινία – ίσως είναι πιο χαμηλότονο, ειρωνικό και μαύρο. Επίσης, θεματικά, παρότι οι δύο ταινίες μοιράζονται κάποια στοιχεία, στον τελευταίο  ταξιτζή η ταινία κυρίως εξερευνά τα σκοτεινά μονοπάτια όπου μπορεί να βρεθεί ένας άνθρωπος όταν για χρόνια αγνοεί τις εσωτερικές του ανάγκες.

Πώς προέκυψε ο τίτλος τελευταίος ταξιτζής και γιατί ταξιτζής (το επάγγελμα του πρωταγωνιστή);

Μια ερμηνεία που μπορεί σίγουρα να δώσει κάποιος στον τίτλο είναι πως για τον πρώτο πελάτη που βλέπουμε στην ταινία, ο ταξιτζής αυτός θα είναι ο τελευταίος του. Μέσα από αυτή τη σκηνή προέκυψε και το επάγγελμα, καθώς ήταν η πρώτη σκηνή που μου ήρθε στο μυαλό και δεν σκέφτηκα ποτέ να το αλλάξω, γιατί μου άρεσε η αντίθεση αυτή στον ήρωα. Δηλαδή, ότι είναι κάποιος που λόγω επαγγέλματος κινείται συνέχεια, ενώ εσωτερικά βιώνει μια φοβερή στασιμότητα.

Η εύρεση των ηθοποιών για τους ρόλους ήταν εύκολη υπόθεση; Πώς καταλήξατε στο καστ που είναι μάλιστα και υποψήφιοι αρκετοί εξ αυτών για τα βραβεία Ίρις για τις ερμηνείες τους.

Ποτέ ένα casting δεν είναι εύκολη υπόθεση – ειδικά όταν ακόμα δεν έχει βρεθεί ο πρωταγωνιστής. Ευτυχώς, είχα μεγάλη βοήθεια από τη Σοφία Δημοπούλου και τον Φραγκίσκο Ξυδιανό στο Ready2cast, που είναι και συμπαραγωγοί της ταινίας. Όταν γνώρισα τον Κώστα και κάναμε το πρώτο δοκιμαστικό, ήμουν αμέσως σίγουρος γι' αυτόν γιατί μου άρεσε η φυσική ευγένεια και η συστολή που έχει ως άνθρωπος, σε συνδυασμό με τις υποκριτικές του ικανότητες, που μπορούσαν να υποστηρίξουν το δεύτερο κομμάτι του ρόλου, το οποίο είναι αδύνατο να το εντοπίσεις πάνω του όταν τον βλέπεις. Μετά ήρθε η Κλέλια, που διάβασε μια σκηνή εντελώς διαφορετικά από ό,τι την είχα φανταστεί, και αυτό με ενθουσίασε. Η Μαρίσσα έχει μια αμεσότητα που τη χρειαζόταν πάρα πολύ ο ρόλος όπως ήταν γραμμένος, και τον Έκτορα τον ξέρω και τον εκτιμώ χρόνια και ήθελα πολύ να συνεργαστούμε σε κάτι. Τον Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, που εμφανίζεται στην αρχή, τον ήθελα γιατί ήξερα ότι θα φέρει κάτι απόκοσμο στον ρόλο, ενώ με τον Γιώργο Ζιάκα, που κάνει τον γιο του Κώστα, είχαμε συνεργαστεί σε μια άλλη ταινία και είχα εντυπωσιαστεί από τις ικανότητες και τον χαρακτήρα του. Όλοι τους είναι εξαιρετικοί ηθοποιοί και χάρηκα πάρα πολύ τη συνεργασία μας. Ο βασικός λόγος, όμως, που τους διάλεξα ήταν γι' αυτό που έφερναν ως ιδιοσυγκρασίες στη σχέση τους με τον κεντρικό ήρωα και στις σχέσεις μεταξύ τους.

Ποια είναι η διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας μεγάλου μήκους για σας; Πόσο δύσκολο είναι να κάνει κάποιος το δικό του, προσωπικό σινεμά στην σύγχρονη Ελλάδα;

Νομίζω πως δεν διαφέρει και πολύ από των υπολοίπων. Ψάχνεις για μια ιδέα που θα την ερωτευτείς και θα πιστέψεις ότι μπορείς να την κουβαλάς για χρόνια χωρίς να πεθάνει μέσα σου. Από εκεί και πέρα, τα βήματα είναι γνωστά: γράφεις ένα σενάριο μέχρι να είσαι ικανοποιημένος με αυτό, το καταθέτεις στα χρηματοδοτικά προγράμματα, περιμένεις, και αν εγκριθείς και μαζέψεις τα χρήματα, κάνεις την ταινία. Η γενικότερη αδιαφορία που σε δυσκολεύει να κάνεις την ταινία είναι αυτή που σου δίνει και τη δυνατότητα να την κάνεις όσο προσωπική θέλεις.

Οι ήρωες σας έχουν τα τρωτά τους σημεία, ωστόσο υπάρχει από πλευράς σας μια αίσθηση κατανόησης. Και η πλευρά του ήρωα του Κώστα Κορωναίου και η πλευρά της ηρωίδας της Κλέλιας Ανδριολάτου μπορεί να προβληματίζουν με την στάση τους, ωστόσο είναι κατανοητές και ανθρώπινες. Πόσο εύκολο είναι αυτό και αν εσείς από πλευράς σας μπορείτε να αισθανθείτε κάποιον χαρακτήρα περισσότερο που σας φαίνεται πιο οικείος;

Όταν ξεκινάω να φτιάξω μια ταινία, η πρόθεσή μου είναι πάντα να εξερευνήσω την κατάσταση των ηρώων μου χωρίς να τους κρίνω. Πιστεύω πως μόνο έτσι μπορεί να προκύψει μια γόνιμη συζήτηση γύρω από ένα θέμα. Στη συγκεκριμένη ταινία, δυσκολεύτηκα περισσότερο από κάθε άλλη φορά γιατί όλοι οι χαρακτήρες ήταν αρκετά μακριά από εμένα, και έπρεπε να βρω μικρά κομμάτια τους μέσα μου και να τα μεγαλώσω με τη φαντασία μου για να μπορέσω να τους γράψω. Δεν το έζησα όμως σαν δυσκολία, αλλά σαν ένα περιπετειώδες δημιουργικό ταξίδι. Άλλωστε, αυτή θεωρώ πως είναι και η βαθύτερη λειτουργία του κινηματογράφου: να βάζει τόσο τον δημιουργό όσο και τον θεατή στη θέση του άλλου, διευρύνοντας έτσι την κατανόηση της ανθρώπινης εμπειρίας.

Η αγάπη τελικά εμπεριέχει την εμμονή ή η εμμονή είναι μια απεγνωσμένη προσπάθεια να βγούμε από τις δυσκολίες μας και το βαφτίζουμε αγάπη; Και αν τελικά αυτό κάνουν οι ήρωες σας;

Γενικότερα πιστεύω πως ο εαυτός μας είναι ο καλύτερος στο να μας βάζει τρικλοποδιές σε όσα νιώθουμε και πιστεύουμε και αμφισβητώ συνέχεια τα βαθύτερα κίνητρα μου αλλά και των ανθρώπων γύρω μου – πολλές φορές κιόλας υποφέρω από αυτό.

Σε σχέση με τους ήρωες δεν θα ήθελα να απαντήσω γιατί προτιμώ να το σκεφτούν οι θεατές μόνοι τους χωρίς την δική μου ερμηνεία.