Εγώ, Καπετάνιος

Σύνοψη: Δύο ονειροπόλοι έφηβοι από τη Σενεγάλη, αποφασίζουν να ρισκάρουν τα πάντα και να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, ώστε να φτάσουν στην Ευρώπη και να πραγματοποιήσουν τις επιθυμίες τους.

Το ταξίδι τους, όμως, μετατρέπεται σε μια εφιαλτική οδύσσεια η οποία φτάνει την ανθρωπιά τους στα όριά της.

Άποψη: Ο πολυμήχανος ομηρικός Οδυσσέας ξεκίνησε το ταξίδι του μετά το τέλος του Τρωϊκού Πολέμου με σκοπό να ξαναβρεί την πατρίδα του, την σύζυγό του, τον γιο του και τον σκύλο του περνώντας δια πυρός και σιδήρου.

Ο Seydou και ο Moussa είναι δύο σενεγαλέζοι έφηβοι που ξεκινούν το πολυτάραχο ταξίδι της από την πατρίδα τους, το Ντακάρ, με σκοπό να βρουν μια νέα πατρίδα στην εξιδανικευμένη Ευρώπη του μυαλού τους και συγκεκριμένα την Ιταλία.

Στο μεταξύ θα πρέπει να περάσουν τα εμπόδια που θα προκύψουν στο Μάλι, στον Νίγηρα, στην Λιβύη μέχρι να βγουν από την αφρικανική ήπειρο.

Οι αφρικανικές ροές μεταναστών προς ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι και η Ιταλία ή η Γαλλία, είναι κάτι που απασχολεί κυβερνήσεις, πολιτικούς και εν γένει την δημόσια σφαίρα.

Ο έμπειρος ιταλός σκηνοθέτης, Ματέο Γκαρόνε, στην καλύτερη στιγμή της καριέρας του, εγκαταλείπει τον κόσμο του οργανωμένου εγκλήματος του Gomorrah (2008) και του Dogman (2018), της μεσαιωνίζουσας φαντασίας του Tale of Tales (2015) ή του σκοτεινού παραμυθιού της δικής του εκδοχής του Πινόκιο (2019), στρεφόμενος στο σήμερα, σε ένα κοινωνικοπολιτικό ζήτημα διεθνούς απήχησης, βλέποντάς το όμως μη ευρωποκεντρικά.

Το Εγώ, Καπετάνιος δεν είναι μια ταινία για το πώς η Ευρώπη θα διαχειριστεί το μεταναστευτικό ή το προσφυγικό και τι επιπτώσεις έχει αυτό στην ευρωπαϊκή κοινωνία, ούτε οι τρόποι αφομοίωσης των μεταναστών και προσφύγων.

Είναι το ταξίδι από την Αφρική στην Ευρώπη δύο παιδιών που διψούν για κάτι καλύτερο, που δεν αρκούνται στην φτώχεια που τους έδωσε η μοίρα, αλλά διεκδικούν ένα καλύτερο μέλλον.

Με τρυφερότητα και πλήρη ενσυναίσθηση η κάμερα του Γκαρόνε ακολουθεί τους δύο Σενεγαλέζους, σε μια προσπάθεια να διαφανεί και εδώ-με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στο παρελθόν-η εγκληματικότητα, η εκμετάλλευση, η εμπορευματοποίηση των ανθρώπων. Η διαφορετικότητα της αφρικανικής ηπείρου που το ευρωπαϊκό μάτι έχει μάθει να την κοιτάζει σαν ένα, σαν μια τεράστια, πρωτόγονη χώρα, είναι ορατή μέσα από τις στάσεις σε διάφορες αφρικανικές χώρες που τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην καθεμία και οι κοινωνίες στις οποίες εμπλέκονται είναι διαφορετικές και μοναδικές. Μέσα στα αχανή τοπία της αφρικανικής ερήμου αλλά και μέσα στην σκοτεινιά των πρόχειρα φτιαγμένων μικροπόλεων, οι δύο ήρωες κυνηγούν το όνειρο της ζωής, που για εκείνους δεν είναι αυτονόητο.

Λυρικό και ρεαλιστικό, ένας δύσκολος συνδυασμός που τον δικαιώνει μιας και θα μπορούσε να βγει αρκετά επιφανειακό. Ο Γκαρόνε δείχνει πως δεν χρειάζεται να στραφεί σε έναν ωμό ρεαλισμό αλλά ακόμα και μέσα από την ποιητικότητα της ματιάς του, μέσα ακόμα και από συμβολικές σκηνές διαφαίνονται όλα τα βασικά θέματα.

 Η ταινία απέσπασε δικαίως το βραβείο σκηνοθεσίας στο περασμένο Φεστιβάλ Βενετίας και το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού για τον εξαιρετικό Seydou Sarr, ενώ διεκδίκησε και το Όσκαρ καλύτερης διεθνούς ταινίας.