Νύχτες Πρεμιέρας 2023: Τα μουσικά ντοκιμαντέρ

Ένα από τα πιο δημοφιλή τμήματα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας είναι η ενότητα των μουσικών ντοκιμαντέρ. Ακολουθούν οι φετινές ταινίες του τμήματος «Μουσική & Φιλμ» για την 29η φετινή διοργάνωση:

ΣΧΕΤΙΚΑΟι Νύχτες Πρεμιέρας προβάλουν τον Νονό ΙΙ ψηφιακά αποκατεστημένο

ELEPHANT 6 | THE ELEPHANT 6 RECORDING CO.

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: C. B. Stockfleth

Πριν από 30 χρόνια, μια κολεκτίβα καλλιτεχνών από τις ΗΠΑ προσπάθησε να φανταστεί πώς θα ακουγόταν το ακυκλοφόρητο ακόμα «Smile» του Μπράιαν Γουίλσον των Beach Boys, άλμπουμ που είχε προλάβει να αναδειχθεί σε απόλυτο μύθο της ποπ μουσικής. Θρησκευτικά προσηλωμένοι στις ψυχεδελικές τους αναζητήσεις και χαμένοι στο αντιεμπορικό δόγμα τους, οι Neutral Milk Hotel, οι of Montreal, οι Olivia Tremor Control και αρκετοί ακόμα, επαναπροσδιόρισαν τον lo-fi ήχο και γέννησαν τον δικό τους ακριβοθώρητο θρύλο (που έπρεπε να έρθει η εποχή του ίντερνετ για να τον δικαιώσει). Το αποκαλυπτικό εν λόγω φιλμ δεν είναι ένα συνηθισμένο μουσικό ντοκιμαντέρ, αλλά διαθήκη από την καρδιά της δημιουργικότητας, μια αυθεντική ματιά από τη στιγμή που η άκρατη φαντασία συνάντησε το πιο ενδιαφέρον μουσικό ιδίωμα των 90s.

Ο ΗΧΟΣ ΤΗΣ ΚΟΛΩΝΙΑΣ | THE SOUND OF COLOGNE

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Kristina Schippling

Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο από ένα συναρπαστικό μουσικό ταξίδι στους δρόμους, τα κλαμπ και τις αυτόφυτες δισκογραφικές της Κολωνίας, στο σώμα της οποίας ξεδιπλώνεται ο χωροχρόνος της ηλεκτρονικής μουσικής. Από τους κοσμικούς πειραματισμούς του Στοκχάουζεν στο krautrock μεγαλείο των CAN, κι από την προέλαση των 128 BPM στην εποχή της ωριμότητας και της minimal techno, το ντοκιμαντέρ της πρωτοεμφανιζόμενης Κριστίνα Σίπλινγκ αναπτύσσεται πάνω στη σχέση της πόλης και των νυκτόβιων πλασμάτων της, που έμεναν ξύπνια στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν τον ήχο του μέλλοντος. Ίσως στην πορεία να βρήκαν και τη μουσική που θα άλλαζε τον κόσμο. 

ΛΑΪΚΟΙ ΒΑΡΔΟΙ - ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΖΩΗ ΜΑΣ | FOLK BARDS - MOMENTS OF THEIR LIVES AND OURS

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Thanos Koutsandreas

Ο αείμνηστος Πάνος Γεραμάνης συνομιλεί με τους ξεχασμένους ήρωες του Λαϊκού Τραγουδιού και ανασύρει στιγμές απ’ την ζωή τους, προσπαθώντας να καταγράψει και να αναβιώσει εικόνες και αξίες μιας εποχής, για πάντα χαμένης. Μέσα από την καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή του, των θρυλικών «Λαϊκών Βάρδων», παρουσιάζει τους σπουδαιότερους, συχνά ξεχασμένους, ήρωες του Ελληνικού Λαϊκού Τραγουδιού. Καθημερινά, επί 16 συνεχόμενα χρόνια, ακούσαμε πλήθος από ανέκδοτες ιστορίες διάσημων τραγουδιστών και τραγουδιστριών, εκμυστηρεύσεις, αλλά και παρατράγουδα, που συνθέτουν τις μνήμες της χρυσής εποχής του ελληνικού πενταγράμμου. Ο χαμογελαστός Πάνος Γεραμάνης, με την επιμονή και την αυταπάρνησή του, μας παρουσιάζει ένα παλίμψηστο της μουσικής λαϊκής μας παράδοσης, που συνοδεύεται από τις παιδικές του αναμνήσεις και τα πρώτα χρόνια της προσωπικής του πορείας στις εφημερίδες και στο ραδιόφωνο. Παρουσία του σκηνοθέτη και των συντελεστών.

THE BIRTHDAY PARTY: ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ | MUTINY IN HEAVEN: THE BIRTHDAY PARTY

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ian White

Αν προσκυνάμε στο βωμό του βασανισμένου μουσικού, κανείς δεν παιδεύτηκε περισσότερο από τους The Birthday Party μέχρι να βρουν το δρόμο τους ως Nick Cave and The Bad Seeds και να αποκτήσουν το επουράνιο status του ζωντανού θρύλου. Εξίσου ουρανοκατέβατο μοιάζει και το ντοκιμαντέρ για τις post-punk απαρχές του Νικ Κέιβ, χτισμένο πάνω σε φωνές από το παρελθόν. Με υπέροχο όσο και άγνωστο αρχειακό υλικό, το «Mutiny in Heaven» κάνει τα πατώματα να τρίζουν υπό τους βρυχηθμούς της πιο αναγνωρίσιμης σπηλαιώδους κραυγής σε ολόκληρη την Αυστραλία, ενώ ο σκηνοθέτης παραθέτει την απύθμενη φτώχεια και απελπισία της μπάντας, καθώς και την ερωτική τους σχέση με τα ναρκωτικά. Τα πάντα, όμως, επισκιάζονται από τις live εμφανίσεις τους - εκτός ίσως από τη θέα του Κέιβ με μια τεράστια πάνα στο «Nick the Stripper». Enter at your own risk.

ΤΖΟΑΝ ΜΠΑΕΖ: ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΜΟΥ | JOAN BAEZ I AM A NOISE

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Karen O’Connor, Miri Navasky, Maeve O’Boyle

Θρυλική εκπρόσωπος της φολκ, κορυφαία τραγουδοποιός, ακούραστη ακτιβίστρια και διαχρονικό είδωλο μιας ριζοσπαστικής εποχής, η Τζόαν Μπαέζ εξομολογείται σταθμούς της ζωής και της καριέρας της, καθώς περιοδεύει με την οριστικά αποχαιρετιστήρια τουρνέ της. Η τελευταία αυτή λεπτομέρεια δίνει έναν αέρα ελεγειακό σε μια γενναιόδωρη ταινία η οποία αφήνει να παρελάσουν εμβληματικά γεγονότα της αμερικανικής Ιστορίας του 20ού αιώνα μέσα από την περίπτωση μιας σπουδαίας μουσικού, την πολιτική της αφύπνιση, τις κοινωνικές μάχες που την προσδιόρισαν, τον Μπομπ Ντίλαν «που της ράγισε την καρδιά», όλα κομμάτια σε ένα πολύτιμο αρχειακά και συναισθηματικά ανθρώπινο ψηφιδωτό.

RETURN OF THE CREEPS

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Nikos Chantzis

Αθήνα, 1982. Κάπου ανάμεσα σε Κυψέλη, Πατήσια και Εξάρχεια, γεννιέται η Creep Records. Στον βραχύχρονο αλλά πλούσιο κατάλογό της, έκαναν το δισκογραφικό τους πέρασμα μερικές από τις σημαντικότερες μπάντες της εγχώριας new wave, post punk και dark wave σκηνής. Σε διάστημα τεσσάρων μόλις χρόνων, η Creep κυκλοφόρησε μια σειρά από εμβληματικούς δίσκους, οι οποίοι έως σήμερα αποτελούν έργα ανεκτίμητης συναισθηματικής και ιστορικής αξίας. Μέσα από τις προσωπικές αφηγήσεις του ιδρυτή της, Μπάμπη Δαλίδη, αναδύεται ένα ντοκιμαντέρ για μια από τις πρώτες και επιδραστικότερες ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες στην Ελλάδα. Το έργο πλαισιώνουν μέλη των συγκροτημάτων που δισκογράφησαν στην Creep, όπως οι Angelo & His Egos, Art of Parties, Clown, Cpt Nefos, Headleaders, Metro Decay, Rehearsed Dreams, The Reporters, South of No North, Villa 21 και The Vyllies. Παρουσία του σκηνοθέτη.

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΑΛΣ | THE LAST WALTZ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Martin Scorsese

Τη Μέρα των Ευχαριστιών του 1976, στο κλαμπ «Winterland» του Σαν Φρανσίσκο, το συγκρότημα των Band αποφάσισε να πει οριστικά αντίο στο κοινό του, αποχαιρετώντας ταυτόχρονα μια ολόκληρη εποχή. Τον Ρόμπι Ρόμπερτσον και τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ συνόδευσαν στη σκηνή ιερά τέρατα όπως ο μέντοράς τους, Μπομπ Ντίλαν, ο Νιλ Γιανγκ, η Τζόνι Μίτσελ, ο Βαν Μόρισον κ.α. Η θρυλική δημιουργία του Σκορσέζε, ένα από τα σπουδαιότερα concert movies όλων των εποχών, παραμένει η συγκινητική καταγραφή μιας αξέχαστης συναυλίας με την οποία το παραδοσιακό αμερικανικό ροκ παραχωρούσε τη θέση του σε νέα ακούσματα, αφήνοντας τη μουσική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Αν και όλο το γεγονός είχε περισσότερο την αίσθηση γιορτής παρά επιταφίου, οι τελευταίες νότες του «I Shall Be Released» θα θυμίζουν ότι εκείνη τη νύχτα κάτι πολύ όμορφο χάθηκε για πάντα. Επετειακή προβολή 45 χρόνων από την πρώτη κυκλοφορία της ταινίας, αφιερωμένη στον Ρόμπι Ρόμπερτσον.

ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΕΝΑΣ ΠΥΡΓΟΣ: ΕΝΑ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΥ ΒΙΓΚ | THERE WAS A TOWER: A PORTRAIT OF MIHALY VIG

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: András Kécza

Έξω από τη χώρα του, ο Μιχάλυ Βιγκ είναι περισσότερο γνωστός για τις μουσικές του στις ταινίες του Μπέλα Ταρ, έχοντας βάλει τη δική του μινιμαλιστική και άκρως ατμοσφαιρική σφραγίδα σε φιλμ όπως οι «Αρμονίες του Βερκμάιστερ» και το «Άλογο του Τορίνο», ενώ έχει υπάρξει και πρωταγωνιστής στο «Satantango». Στην Ουγγαρία όμως, ο Βιγκ παραμένει σταθερά, από τις αρχές του '80, ένας από τους βασικούς εκπροσώπους και πιονέρους της underground και new wave σκηνής, παράλληλα με μια περιπετειώδη ζωή την οποία ο Άντρας Κέτσα, βοηθός σκηνοθέτη του Ταρ και άρα ο ιδανικός να διηγηθεί τη συγκεκριμένη ιστορία, χωράει σε ένα ντοκιμαντέρ για ένα ξεχωριστό ταλέντο και μια αντισυμβατική ιδιοσυγκρασία. Στο τιμόνι της εκτελεστικής παραγωγού, η Τίλντα Σουίντον.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΙΝΤ ΜΠΑΡΕΤ ΚΑΙ ΤΩΝ PINK FLOYD | HAVE YOU GOT IT YET? THE STORY OF SYD BARRETT AND PINK FLOYD

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Roddy Bogawa, Storm Thorgerson

Ακόμη και για όσους γνωρίζουν την ιστορία των Pink Floyd και του Σιντ Μπάρετ, αυτή είναι η πρώτη φορά που λέγεται με τέτοια λεπτομέρεια, πόσω μάλλον από τους ανθρώπους που έζησαν στην αυτοκαταστροφική δίνη του μεγαλύτερου ίσως αινίγματος της ροκ. Ο Ντέιβιντ Γκίλμορ, ο Ρότζερ Γουότερς κι ο Νικ Μέισον προσπαθούν να δώσουν μέσα από αφηγήσεις και ακυκλοφόρητα ντοκουμέντα τη δική τους εξήγηση. Τον περιγράφουν ως τον «επιθετικά έξυπνο» ηγέτη μιας υπόγειας επανάστασης, σαν το φως που τους οδηγούσε στην άβυσσο, σαν το πιο σπάνιο διαμάντι που οδηγήθηκε σταδιακά στην παράνοια. Το μόνο που καταφέρνουν, όμως, είναι να γιγαντώσουν κι άλλο το μύθο του πιο λαμπερού απ' τους διάττοντες αστέρες της ψυχεδέλειας.

To ΜΟVE IT καλύπτει τις Νύχτες Πρεμιέρας για 14η χρονιά και καταγράφει όλα όσα συμβαίνουν εδώ.