Annie Hall

Ο Γούντι Άλεν σκηνοθετεί, γράφει το σενάριο και πρωταγωνιστεί. Ένας νευρωτικός κωμικός που έχει εμμονή με τον θάνατο, ο Άλβι Σίνγκερ, ερωτεύεται την Άνι Χολ κι αρχίζει μαζί της μια επταετή σχέση, η οποία μας παρουσιάζεται μέσα από προβολές στο παρελθόν (flashback), που τόσο αριστοτεχνικά χειρίζεται ο σκηνοθέτης.

Οι εντάσεις κι οι τσακωμοί που οφείλονται κατά κύριο λόγο στη φύση των χαρακτήρων τους, οδηγούν στο χωρισμό του ζευγαριού, παρά τις επίμονες προσπάθειες του Άλβι να κρατήσει την Άνι. Η Άνι φεύγει από τη Νέα Υόρκη και συζεί με ένα στέλεχος δισκογραφικής εταιρίας. Ο Άλβι συνειδητοποιώντας ότι αγαπά ακόμα την Άνι προσπαθεί απεγνωσμένα να την πείσει να γυρίσει  πίσω. Μέσα από τους χαρακτήρες και τις νευρώσεις τους, παρουσιάζεται χιουμοριστικά η καθημερινότητα των κατοίκων της Νέας Υόρκης και της Καλιφόρνια.

 Η Νταϊάν Κίτον ερμήνευσε τον ρόλο της Αννυ Χολ. Μεγάλο μέρος του χαρακτήρα βασίσθηκε στην προσωπικότητα της Κίτον. 

Ο αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν «Ανηδονία», αρχαία ελληνική λέξη που εκφράζει την ανικανότητα του ατόμου να βιώσει την ευχαρίστηση.  Οι διανομείς ωστόσο έπεισαν τον Γούντι ‘Αλεν τρεις εβδομάδες πριν από την προβολή της ταινίας, να αλλάξει τον τίτλο.

Όλα τα ρούχα που φορούσε η ‘Αννυ στην ταινία ήταν της Νταϊάν Κίτον τα οποία σφράγισαν όχι μόνο την ταινία, αλλά και την τότε μόδα.

Ο Νευρικός Εραστής που χαρακτηρίζεται απ’ τον ίδιο τον Άλεν ως ρομαντική κομεντί για έναν σύγχρονο νευρωτικό, θεωρείται ως η πρώτη μεγάλη επιτυχία του… Κέρδισε τέσσερα βραβεία Όσκαρ. Αυτή η ταινία μας κάνει να γελάμε και ταυτόχρονα μας βάζει σε σκέψεις. «Πραγματικά πιστεύω ότι ήταν μεγάλη στροφή για μένα, είχα το κουράγιο να εγκαταλείψω την ασφάλεια της γνήσιας κωμωδίας. Είπα στον εαυτό μου: Νομίζω πως θα δοκιμάσω να γυρίσω μια πιο ουσιαστική ταινία κι ας μην είμαι τόσο αστείος με τον ίδιο τρόπο. Κι ίσως αναδυθούν άλλες αξίες, που θα είναι ενδιαφέρουσες και για το κοινό κι αυτό λειτούργησε πολύ καλά», λέει.

Μια σε βάθος μελέτη σοβαρών θεμάτων που είχε ήδη σκεφτεί στις προηγούμενες ταινίες του, «Ο Νευρικός Εραστής» είναι η πρώτη ταινία στην οποία ο Άλεν πειραματίζεται εκτενώς με τις παραλλαγές του διαλόγου. «Πάντα ήθελα ο χαρακτήρας μου να εκφράζεται με αστεία», λέει ο Άλεν, «όπως ο Γκράουτσο Μαρξ ή ο Μπομπ Χόουπ... πάντοτε να συνδιαλέγεται πουλώντας πνεύμα και ποτέ έχοντας ως βάση κάποια συγκεκριμένη συμπεριφορά». Στον «Νευρικό Εραστή», όμως, ο Άλεν χρησιμοποιεί τον διάλογο για να σφυρηλατήσει τους χαρακτήρες εις βάθος, μια εξαιρετική απεικόνιση του άγχους στην πόλη και των ασφυκτικών σχέσεων. Οι διάλογοί του εκτός του ότι αντανακλούν μιαν ολόκληρη γενιά, δημιούργησαν επίσης μια αίσθηση ρεαλισμού που θέτει το πρότυπο για τη μοντέρνα ρομαντική κωμωδία στις γενιές που ακολουθούν.

Μια αστεία, έξυπνη και γλυκόπικρη ερωτική ιστορία, «Ο Νευρικός Εραστής» είναι μια από τις στιλιστικά πρωτοποριακές ταινίες του καιρού της. Η αποσπασματική δομή της και η μη ευθύγραμμη χρονολόγησή της, τα φλασμπάκ, ο Άλεν, επίσης, χρησιμοποιεί προβολές στο μέλλον, εσωτερικές σκέψεις, οθόνη χωρισμένη στα δύο, animation, επαναλήψεις, ακόμα και υπότιτλους για να δώσει την αίσθηση της μνήμης και να εικονοποιήσει την υποκειμενική εμπειρία. «Πίστευα ότι θα ήταν ενδιαφέρον», λέει ο Άλεν για τη χρήση αυτών των τεχνικών, «το πώς δυο άνθρωποι αφηγούνται το ίδιο φαινόμενο με διαφορετικό τρόπο. Είχα την πεποίθηση ότι αποδιδόταν έτσι πολύ παραστατικά το νόημα». Αναποδογυρίζοντας την αφηγηματική δομή, «Ο Νευρικός Εραστής» εναλλάσσει την πραγματικότητα με τη φαντασία, και τον διάλογο με τον εσωτερικό μονόλογο και δημιουργεί ένα διάφανο αυτό-ανακλαστικό αποτέλεσμα που περιλαμβάνει το θεατή στην αφήγηση με το να παραδέχεται ότι είναι μυθοπλασία. «Ήθελα ο θεατής να βιώσει την εμπειρία μαζί μου, αυτό ήταν το έναυσμα για να γυρίσω αυτή την ταινία», λέει ο Άλεν. Ανοίγοντας ένα μοναδικό διάλογο μεταξύ σκηνοθέτη και κοινού. Ο «Νευρικός Εραστής» είναι μια απ’ τις πιο αριστοτεχνικά δομημένες κι ενδιαφέρουσες κωμικές ταινίες.