Tar

Από τον σεναριογράφο, παραγωγό και σκηνοθέτη Τοντ Φιλντ, έρχεται το TÁR, με την Κέιτ Μπλάνσετ στον ρόλο της Λύδια Ταρ, μιας πρωτοποριακής μαέστρου που διευθύνει μια μεγάλη γερμανική ορχήστρα. Συναντάμε την Ταρ στο απόγειο της καριέρας της, ενώ ετοιμάζει ταυτόχρονα την προώθηση ενός βιβλίου και μια πολυαναμενόμενη ζωντανή συναυλία της 5ης συμφωνίας του Μάλερ. Στις εβδομάδες που ακολουθούν η ζωή της ξετυλίγεται με απρόβλεπτο τρόπο.

O Toντ Φιλντ επιστρέφει 16 χρόνια μετά με ένα φιλμ για την ηθική της εξουσίας και τους «κανόνες» της δεύτερης που δικαιολογούν τη ανήθικη πλευρά της.

Μπορείς να θαυμάσεις ένα τέρας ιδιοφυίας, αν είναι «τέρας» και στην προσωπική του ζωή;

Η Λίντια Ταρ είναι μια καταξιωμένη μαέστρος κλασικής μουσικής, διευθύντρια της Φιλαρμονικής του Βερολίνου και ετοιμάζεται να ολοκληρώσει διευθύνοντας τον κύκλο συμφωνιών του Γκούσταβ Μάλερ (κάτι που δεν έχει καταφέρει κανείς άλλος) και να εκδώσει την αυτοβιογραφία της. Δηλωμένη λεσβία, συζεί με την πρώτη βιολονίστρια της Φιλαρμονικής, έχοντας υιοθετήσει από κοινού ένα κοριτσάκι.

Μια γυναίκα με τρομερό ταλέντο που όλοι παραδέχονται, την ίδια στιγμή μια γυναίκα σαγηνευτική που σχεδόν απαιτεί τον θαυμασμό με τα επιτεύγματά της, έχει καταφέρει να διακριθεί σε έναν χώρο που το φύλο της δεν την βοηθά θεωρητικά να ανελιχθεί και να αποδείξει την αδιαμφισβήτητη αξία της.

Που όμως την ίδια στιγμή είναι κυριαρχική, αλαζονική, έως και τυραννική έχει πάθη που υποκινούνται από μια λαγνεία που προσπαθεί να τιθασεύσει, με την συμπεριφορά της τρέφει διάφορες φήμες και κουτσομπολιά που κυκλοφορούν, δεν είναι τέλεια και η σκοτεινή πλευρά της σταδιακά μεγεθύνεται. Που μια καταπιεστική πολιτική ορθότητα και η αρένα των social media θα διογκώσουν κάποια (μεγάλα ή μεγαλύτερα) λάθη της. Θα καταφέρει να τα διαχειριστεί όλα αυτά τη στιγμή που ετοιμάζεται για την μεγαλύτερη πρόκληση της καριέρας της;

Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να εστιάσουμε στο καλλιτεχνικό της μεγαλείο και να προσπεράσουμε όλα τα υπόλοιπα; Θα ταυτιστούμε μαζί της ή θα μείνουμε αυστηροί κριτές;

Και εδώ έρχεται και κουμπώνει το ερμηνευτικό μεγαλείο της Κέιτ Μπλάνσετ σε μια απίστευτη προσωπική παράσταση, δικαιολογώντας πλήρως τον Φιλντ που είχε ξεκαθαρίσει ότι θα έκανε την ταινία μόνο αν πρωταγωνιστούσε αυτή. Καταφέρνει και διεισδύει τόσο βαθιά στον εσωτερικό κόσμο της ηρωίδας και σε πείθει ότι είναι αυτή χωρίς την παραμικρή μανιέρα, χωρίς εκρήξεις εντυπωσιασμού, παρά μόνο με την μεταφρασμένη σε όλες τις εκφράσεις του προσώπου της (και άψογη χρήση της φωνής της) ψυχοπαθολογία μιας διάνοιας, αλλά και ενός εγωπαθούς χειριστικού τέρατος. Μια ερμηνεία που παρακολουθείς με κομμένη την ανάσα και σχεδόν παγιδεύεσαι στην αρχιτεκτονικά κατασκευασμένη της αυτοαναφορικότητα.

Ο έλεγχος του Φιλντ στο υλικό του είναι αδιανόητος, πραγματικά. Με ακρίβεια μετρονόμου και τρομερή πλανοθεσία που υποδεικνύει έναν σχεδόν ρομποτικό μονταζιακό ρυθμό, χτίζει έναν κόσμο με άξονα την πειθαρχία, συναισθηματικά αποστειρωμένο, με τον ανταγωνισμό να συνθλίβει την υποψία καλοσύνης και το φαίνεσθαι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του μικρόκοσμου της πρωταγωνίστριας.

Με ορισμένες ηλεκτρισμένες σκηνές, αλλά και με εξαίρεση το αχρείαστο κομμάτι της υποτιθέμενης μεταφυσικής απειλής που μπορεί (ή και όχι) να βρίσκεται στο μυαλό της Ταρ.

Όταν όμως στην τελική πράξη του έργου αυτή η εικόνα θα αρχίσει να καταρρέει, όλα μοιάζουν πολύ πιο βιαστικά και προχειροφτιαγμένα από τον σκηνοθέτη, σε πλήρη αντίθεση με όσα με τόσο κόπο και τόσο μεθοδικά είχε κατασκευάσει μέχρι τότε.

Μπορεί η Μπλάνσετ να μην χάνει στιγμή τον βηματισμό της, όμως η ταινία χάνει εν μέρει την ψυχραιμία της, τσαλακώνει την εικόνα της (και δεν το γράφω για καλό αυτό) και καταλήγει και σε ένα αμήχανο φινάλε που αν θα ήθελε να μας συγκινήσει δεν το καταφέρνει, ίσως γιατί η ίδια του η ηρωίδα είναι συναισθηματικά κενή.