Ο όρκος του Παμφίρ

Σύνοψη: Παραμονές του τοπικού παγανιστικού καρναβαλιού, ο Παμφίρ επιστρέφει στην Ουκρανία έπειτα από μήνες, για να περάσει χρόνο με τους δικούς του.

Όταν ο έφηβος γιος του βάζει φωτιά στην εκκλησία του χωριού, ο Παμφίρ θα αναγκαστεί να μεταφέρει λαθραία εμπορεύματα από τη Ρουμανία για να πληρώσει τα έξοδα, κάτι που θα τον μπλέξει ξανά στα δίχτυα της παρανομίας.

Άποψη: Σκηνοθετικό ντεμπούτο πολλών αξιώσεων για τον Ουκρανό σκηνοθέτη Dmytro Sukholytkyy-Sobchuk, το οποίο προβλήθηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες αλλά και στο φετινό διαγωνιστικό των Νυχτών Πρεμιέρας.

Το μετασοβιετικό σινεμά, ξεπερνώντας τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό και την σοβιετική προπαγάνδα του κινηματογράφου των περασμένων δεκαετιών, έχει θέσει έντονα το ζήτημα του ιστορικού ή και προσωπικού παρελθόντος, ως τόπο αμαρτίας και ενοχής, με σαφείς ή έμμεσες άλλες φορές θεολογικές και βιβλικές αναφορές και παραλληλισμούς.

Το οικογενειακό δράμα, Ο Όρκος του Παμφίρ, αξιοποιεί τους χριστιανικούς συμβολισμούς συνδυασμένους με παγανιστικές εκδηλώσεις και καρναβάλια, ώστε να μιλήσει εν τέλει για την πατρότητα με όρους Αβραάμ-Ισαάκ, για την ενοχή και την υπέρβασή της, για την θυσία και την αυτοθυσία και την δυναμική των σχέσεων. Ένα χαμηλών τόνων σινεμά που ποτέ δεν ξεθυμαίνει από μια υπόγεια και εσωτερική ενέργεια που του δίνει ρυθμό και ζωντάνια, που ποτέ δεν βαραίνει κάτω από τον όγκο των αναφορών και των φιλοσοφικών διερωτήσεων ούτε αναλώνεται σε βαρύγδουπες αναλύσεις.

Οι σχέσεις απλώς υπάρχουν, τίθενται και παρατηρούνται άλλοτε από τους θεατές και άλλοτε από τον ίδιο τον σκηνοθέτη που συχνά κοιτάζει αποστασιοποιημένα τους χαρακτήρες του μέσα από καθρέφτες και παράθυρα, αντανακλάσεις και κενά, παίζοντας με το είναι και το φαίνεσθαι των ανθρώπων, το πραγματικό τους πρόσωπο και το προσωπείο. Ένας πατέρας μπλεγμένος σε έναν κόσμο παρανομίας που τον οδηγεί σε μπελάδες στα ρουμανικά σύνορα και ένας γιος που οι πράξεις του θα οδηγήσουν τον πατέρα στην επιστροφή στον κόσμο από τον οποίο προσπάθησε να ξεφύγει.

 Οι πράξεις πατέρα-γιου είναι αλληλένδετες και καθόλη την διάρκεια της ταινίας ο μεν επηρεάζει τον δε, ακόμα και ακουσίως, μέσα από υπόγειες και δυσδιάκριτες συνδέσεις.

Εξαιρετικός ο ρόλος και της μητέρας του Παμφίρ, της γιαγιάς της οικογένειας, που παρότι περιορισμένος είναι πλήρης και ολοκληρωμένος δραματουργικά και προσφέρει πολλές καλές στιγμές στην ταινία, σε αντίθεση με τον ρόλο της μητέρας του Ναζάρ και γυναίκας του Παμφίρ που λειτουργεί ξεκάθαρα συμπληρωματικά. Το κοινωνικοπολιτικό υπόβαθρο της χώρας αγνοφαίνεται στο φόντο της ταινίας, χωρίς να την καλύπτουν και να την υποσκάπτουν.

 Μια ιστορία λαϊκής παραβολής, δυνατών οικογενειακών δεσμών και σπουδαίων ερμηνειών από έναν σκηνοθέτη που επιδεικνύει αξιοθαύμαστη ωριμότητα και ουσιαστική προσέγγιση στην ιστορία του.