13ο Ethnofest: Η ξεχωριστή κυρία Trinh T. Minh-ha

Δημοσίευση: 21 Νοε. 2022, 01:18

Συντάκτης:

Το 13ο Ethnofest - Διεθνές Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου επιστρέφει στην Αθήνα αλλά και διαδικτυακά σε όλη την Ελλάδα με ντοκιμαντέρ από όλο τον κόσμο που καταγράφουν, αναδεικνύουν και σχολιάζουν το μωσαϊκό της ανθρώπινης εμπειρίας. Από τις 24 Νοεμβρίου έως και τις 27 Νοεμβρίου, το Ethnofest επιστρέφει στον φιλόξενο κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ ενώ από τις 28 Νοεμβρίου έως και τις 4 Δεκεμβρίου τη σκυτάλη παίρνει η διαδικτυακή του έκδοση με επιλεγμένες ταινίες του προγράμματος.

Eιδικά φέτος θα υποδεχθεί μια ξεχωριστή καλεσμένη. Για πρώτη φορά στην Αθήνα την Trinh T. Minh-ha με αφορμή δύο κινηματογραφικές προβολές της πρώτης (Reassemblage, 1982) και της τελευταίας της ταινίας (What About China?, 2022).

H κινηματογραφίστρια, της οποίας οι πολλαπλές ιδιότητες διαπλέκουν τα πεδία με τα οποία καταπιάνεται, διαρρηγνύει την έννοια της “αυθεντίας”, εξετάζει τις πολιτικές αναπαράστασης και “μιλάει όχι σχετικά με κάτι, αλλά από δίπλα”. Σκηνοθέτρια, θεωρητικός, συνθέτρια, συγγραφέας και καθηγήτρια, ανοίγει με το πολυπρισματικό της έργο περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις και προτείνει πιο ανοιχτούς τρόπους θέασης, πρόσληψης αλλά και ζωής μέσα στον κόσμο. Το έργο της αψηφά ή δεν αναγνωρίζει καθόλου τις διαφορές μεταξύ των εκφραστικών μέσων της συγγραφής, του κινηματογράφου, της μουσικής σύνθεσης και προσηλώνεται περισσότερο στις μεταφορφωτικές διαδικασίες που προκύπτουν παρά σε ένα τελικό, κλειστό αποτέλεσμα.

Η πρώτη της ταινία, Reassemblage (40’, 1982), παρουσιάζεται το Σάββατο, 26 Νοεμβρίου στις 20:00, στον κινηματογράφο ΆΣΤΟΡ σε μια επετειακή προβολή σαράντα χρόνων από τη δημιουργία της με την παρουσία της ίδιας της σκηνοθέτριας. Μια σπουδή πάνω στις γυναίκες και την αγροτική ζωή της Σενεγάλης, η ταινία αποδομεί τις έως τότε εθνογραφικές κινηματογραφικές συμβάσεις. Μη γραμμική αφήγηση, ελάχιστο voice-over από την ίδια, εικόνες συραμμένες σε κολλάζ δημιουργούν μια νέου τύπου οικονομία μέσα από την αφαίρεση και την απέκδυση της ακαδημαϊκής αυθεντίας. Αναγνωρίζοντας το υποκειμενικό της βλέμμα, η Trinh T. Minh-ha αναστοχάζεται τη θεσιακότητά της και προσπαθεί να απαλλαχθεί από κάποια αποικιοκρατική διάθεση ή οποιαδήποτε προσπάθεια διχοτόμησης μεταξύ φαντασίας και πραγματικού.

Σύνοψη Ταινίας: Η πρώτη ταινία της Trinh T. Minh-ha αποτελεί έναν κινηματογραφικό στοχασμό και μια κριτική της ανθρωπολογικής πρακτικής με πεδίο την αγροτική Σενεγάλη. Εστιάζει κυρίως στις γυναίκες του χωριού ενώ θέτει ερωτήματα σχετικά με τις εθνογραφικές συμβάσεις δοκιμάζοντας πειραματικούς τρόπους αναπαράστασης του αυτόχθονου πληθυσμού. Το φιλμ συνιστά μια σύνθετη οπτική σπουδή—χωρίς αφήγηση—που εμπλέκει φευγαλέες εικόνες, ήχους και μουσική από τη Σενεγάλη αμφισβητώντας την ανάγκη για επεξήγηση.*Μετά την προβολή της ταινίας, θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση της Trinh T. Minh-ha με την Εύα Στεφανή (σκηνοθέτρια κινηματογραφικών ντοκιμαντέρ, εικαστική καλλιτέχνιδα και αναπληρώτρια καθηγήτρια κινηματογράφου στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ και την Ελπίδα Καραμπά (θεωρητικό της τέχνης, επιμελήτρια εκθέσεων και διδάσκουσα στο Τμήμα Πολιτισμού και Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας).

“Πώς σε λένε;” ρωτούν μια γιαγιά κι εκείνη απαντά: “Δεν έχω όνομα”. “Πόσα άτομα ζουν σε αυτό το σπίτι;”, “Πότε;” αποκρίνεται. Η τελευταία ταινία της δημιουργού, What About China? (135’, 2022), αποτελεί μια πολιτισμική κριτική σε μια μονοδιάστατη κυρίαρχη αφήγηση και δίνει χώρο στην πολυφωνία των γηγενών της Κίνας. Γυρισμένη στην ύπαιθρο της Κίνας, με υλικό από τη δεκαετία του ‘90, η ταινία αναμειγνύει ποίηση, τραγούδια, προφορικές ιστορίες και φανερώνει την πολύπλοκη ιστορία της χώρας αλλά και την πολυπλοκότητα της ίδιας της αποτύπωσής της. Η προβολή της ταινίας θα γίνει την Κυριακή 27 Νοεμβρίου στις 19:45 στον κινηματογράφο ΆΣΤΟΡ, όπου θα είναι παρούσα και η ίδια η σκηνοθέτρια.

Σύνοψη Ταινίας: Αντλώντας υλικό από πλάνα που γυρίστηκαν στην αγροτική Κίνα, αρχές της δεκαετίας του 1990, η ταινία εστιάζει στην έννοια της αρμονίας εξερευνώντας διαχρονικά τις καλλιτεχνικές της εκφάνσεις. Η αρμονία συνοψίζει τρεις βασικές σχέσεις: με τη φύση, την κοινωνία και με τον εαυτό. Μέσα από την πολλαπλότητα των φωνών και των εικόνων, η αρχαία σοφία συμπορεύεται με τον πρωτοποριακό πειραματισμό και το λαϊκό δαιμόνιο, στοχεύοντας απευθείας στο θυμικό.