Αδάμ, που Εί;

Αδάμ, που Εί; - κριτική ταινίας

Ο Ουκρανός σκηνοθέτης Αλέξανδρος Ζαποροσένκο επισκέφτηκε την -χωρικά, αλλά και ευρύτερα, απομονωμένη- Ιερά Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους και κατάφερε να κινηματογραφήσει καθημερινά ενσταντανέ της ρουτίνας των μοναχών που την απαρτίζουν, σε μια προσπάθεια οπτικής αποτύπωσης όλων των επιμέρους «μικρών» στιγμών που συνιστούν τον σύγχρονο ασκητισμό.

Το (ουκρανικής παραγωγής αλλά -μοιραία λόγω θεματικής- ελληνόφωνο κι υπό την αιγίδα του Ε.Ο.Τ.) «Αδάμ, πού εί;», όπως «διαφημίζει» και στο επίσημό του trailer, κατορθώνει κάτι εξαιρετικά δύσκολο: καταφέρνει να εισχωρήσει σε μια κοινότητα σε μεγάλο βαθμό αποκομμένη από τον σύγχρονο πολιτισμό (κι εν γένει δύσπιστη απέναντι στο φακό) και να κερδίσει ολοκληρωτικά την εμπιστοσύνη της.

Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύει ο βαθμός στον οποίον «ανοίγονται» on camera κάποιοι από τους εκεί μονάζοντες και τα όσα εξομολογούνται, στις λίγες, έστω, στιγμές που υπάρχει «συνέντευξη» αντί απλής, «σιωπηλής» εναλλαγής εικόνων. Δομικά, λοιπόν, οι σκηνοθετικές επιλογές του Ζαποροσένκο είναι επιτυχημένες, καθώς αφενός η έλλειψη λεκτικής αφήγησης δίνει ένα κινηματογραφικότερο στίγμα (ανακαλώντας το αριστοτελικό «δρώντων και ου δι’απαγγελίας») κι αφετέρου, όποτε διακόπτεται από μαρτυρίες, αυτές αποπνέουν φυσικότητα κι αυθεντικότητα.

Είναι, επομένως, εναρμονισμένο με την δεδηλωμένη πρόθεση του σκηνοθέτη να μην φτιάξει έναν εγκυκλοπαιδικό οδηγό για το Άγιο Όρος ή το μοναχισμό αλλά κάτι περισσότερο απ αυτό, με λήψεις που περισσότερο υπαινίσσονται παρά δηλώνουν ρητά. Και, συμπληρωματικά με την συνέπεια στο στόχο του, διαθέτει φροντισμένη εικόνα αλλά και ήχο (φυσικό αλλά και επενδυμένου score).

Είναι τεράστια και εξαιρετικά πολυεπίπεδη η συζήτηση που κατά καιρούς ανοίγεται, με αφορμή projects κινηματογραφικά («Ο άνθρωπος του Θεού») ή τηλεοπτικά («Άγιος Παϊσιος: Από τα Φάρασα στον Ουρανό»), σχετικά με το εύρος του κοινού στο οποίο απευθύνονται και, κυρίως, με το ποια είναι η ενδεδειγμένη στάση της κριτικής απέναντί τους. Είτε από ειλικρινή ευσέβεια, είτε από φόβο οργισμένης αντίδρασης των πιστών, θα πρέπει να βρίσκονται στο απυρόβλητο λόγω της θεματικής τους; Ή μήπως πρέπει εξ ορισμού να τους επικολλάται η ετικέτα της οπισθοδρομικότητας και του target group ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και περιορισμένων (τηλεοπτικών/κινηματογραφικών) προσλαμβανουσών;

Κατά τη γνώμη της υπογράφουσας, θα πρέπει να αξιολογούνται με τους ίδιους ακριβώς όρους με οποιοδήποτε άλλο καλλιτεχνικό έργο, δηλαδή με γνώμονα το πόσο επιτυχημένα αφηγούνται την εκάστοτε ιστορία που θέλουν να αναδείξουν.

Επομένως, ναι, το «Αδάμ, πού εί;» σίγουρα δεν διατρέχεται από κάποιον εξαιρετικά δουλεμένο υπαρξιακό/θεολογικό προβληματισμό, ικανό να συγκινήσει (με την ετυμολογική έννοια του όρου) κι ένα κοινό περισσότερο «χλιαρό» στο θέμα της πίστης. Όμως, μπορεί να παρακολουθηθεί από τον οποιοδήποτε με όρους ενός προσεγμένου ντοκιμαντέρ, το οποίο, παρά τις αντικειμενικές δυσχέρειες, εικονοποιεί με αμεσότητα μια συλλογικότητα που πολύ σπάνια επιτρέπει τέτοιου είδους «έκθεση». Κι αυτό ακριβώς τελικά του δίνει ένα συνολικό θετικό πρόσημο. 

Πρώτη δημοσίευση: 14 Απριλίου 2022, 01:43
Ενημέρωση: 21 Απριλίου 2022, 11:02
Συντάκτης: 
Τίτλος:
Αδάμ, που Εί;
Χώρα: 
Έτος: 
Διάρκεια: 
80
Εταιρία διανομής: 
Release: 
14

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
1 ημέρα

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
43250
Film Group
13175
Tanweer
12142
Tanweer
4254
Tanweer
2372
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos