Ταξίδι στην Κριμαία

Σύνοψη: Έχοντας χάσει τον μεγάλο του γιο στον πόλεμο ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, ο Μουσταφά αποφασίζει να πάρει το σώμα του παιδιού του και να το θάψει στον τόπο που γεννήθηκε, την Κριμαία.

Στο πλάι του νεότερου του γιου ξεκινάει ένα μακρύ ταξίδι που θα σημαδέψει τη μεταξύ τους σχέση, σε ένα ουκρανικό δράμα με πολλά φεστιβαλικά βραβεία.

Άποψη: Ο θάνατος ενός νεαρού άνδρα συμπαρασύρει και αλλάζει τις οικογενειακές σχέσεις με φόντο τις πολιτικές αλλαγές στην ανατολική Ευρώπη. Ο Oυκρανός σκηνοθέτης Nariman Aliev στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο σε ταινίες μεγάλου μήκους, επιχειρεί να αναμείξει τις πολιτικές συνθήκες ενός μεταβαλλόμενου κόσμου με τις οικογενειακές σχέσεις.

Όπως στον γιο του Σαούλ ο νεαρός Oύγγρος σκηνοθέτης Laszlo Nemes συνδέει την τραγωδία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ολοκαυτώματος μέσα από την σχέση ενός πατέρα και ενός γιού, έτσι και στο Ταξίδι στην Κριμαία, ο πατέρας που έχει χάσει τον ένα γιο του στον πρόσφατο πόλεμο κατά τον οποίον η Ρωσία κατέλαβε την ουκρανική Κριμαία, θα επανατοποτεθήσει σε άλλες βάσεις την σχέση του με τον άλλο γιο του, με τον οποίον θα ταξιδέψουν για την ταφή του γιού του.
Παλιά θρησκευτικά τελετουργικά, σύγχρονες κοινωνικοπολιτικές μεταλλάξεις και τεταμένες οικογενειακές σχέσεις τίθενται επί τάπητος σε ένα πολύ ενδιαφέρον σκηνοθετικό ντεμπούτο που διαγωνίστηκε στο Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ των Καννών, ενώ αποτέλεσε και την πρόταση της Ουκρανίας στα Όσκαρ για το βραβείο καλύτερης διεθνούς ταινίας.

Άνισο μεν ως προς την τελική του πραγμάτευση, αλλά σίγουρα αρκετά ώριμο για έναν σκηνοθέτη 28 χρόνων που πρώτη φορά σκηνοθετεί μεγάλου μήκους ταινία. Επιτυγχάνει απόλυτα ως προς το προσωπικό και το συγκεκριμένο, αποτυγχάνει ως προς το γενικότερο, το καθολικότερο, την γενική εικόνα της ιστορίας. Το προσωπικό είναι και πολιτικό, ωστόσο ο σκηνοθέτης δεν δίνει στον μη γνώστη θεατή τις συνθήκες μέσα από τις οποίες ξεπροβάλλει το εν λόγω ταξίδι.

Δεν πρόκειται για ένα απλό road trip, αλλά για ανθρώπους που είδαν το παρόν τους να αλλοιώνεται, που υπέστησαν μια νέα καταστολή και που θρήνησαν ανθρώπους. Επομένως, ναι μεν η προσωπική υπόθεση του πατέρα ενδιαφέρει και μάλιστα ο σκηνοθέτης μας την δίνει με μεγάλη ευαισθησία και ενσυναίσθηση, στο οποίο συμβάλλει τόσο η φωτογραφία με τους ήρεμους και σκιώδεις φωτισμούς της όσο και οι  πολύ καλές ερμηνείες των πρωταγωνιστών.

Από εκεί και πέρα όμως, επειδή δεν μιλάμε για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά κάτι πιο πρόσφατο, πιο ρευστό και ίσως πιο άγνωστο, λείπουν στοιχεία που θα την συνέδεαν με τα προηγούμενα, τον πόλεμο δηλαδή που έχει προηγηθεί, την Ρωσία που θέλει να επεκταθεί και μια Ουκρανία που επαναπροσδιορίζεται.

Οι λιτοί, ρεαλιστικοί διάλογοι βοήθησαν στο να γειώσουν την ιστορία, να νιώσουμε ότι είναι ένας από εμάς, αλλά αν δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε εμείς, πώς μπορούμε να τους κατανοήσουμε.