Curtiz

Σύνοψη: Μετά το βομβαρδισμό του Pearl Harbor και την ομιλία του Roosevelt η οποία σήμανε την ένταξη των Ηνωμένων Πολιτειών στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, το στούντιο των Warner Bros ετοιμάζεται να γυρίσει μία ταινία βασισμένη στο θεατρικό με τον τίτλο Everybody come’s to Ricks, ο οποίος όμως θεωρήθηκε πολύ μεγάλος και τελικά άλλαξε, στον πολύ συντομότερο: Casablanca. Την ταινία έχει αναλάβει να σκηνοθετήσει ο Michael Curtiz, ένας ουγγρικής καταγωγής δύστροπος αν και ταλαντούχος σκηνοθέτης, που καλείται να αντιμετωπίσει τις προπαγανδιστικές απαιτήσεις της κυβέρνησης, προχωρώντας στα γυρίσματα μίας ταινίας με μισοτελειωμένο σενάριο, ενώ η 19χρονη κόρη του Kitty, επιστρέφει μετά από χρόνια στη ζωή του.

Άποψη: Το Curtiz, σκηνοθετικό ντεμπούτο του Ούγγρου Tamas Yvan Topolanszky, που έκανε πρεμιέρα το 2018 στο Φεστιβάλ του Μόντρεαλ, έγινε διαθέσιμο ένα χρόνο αργότερα στο Netflix. Είναι γυρισμένο σύμφωνα με όλες τις συμβάσεις των film noir. Ατμοσφαιρικό και στυλιζαρισμένο, γεμάτο τζαζ μουσική, σκιές και αντανακλάσεις αλλά και έντονο θεατρινισμό στα πλάνα του, που φροντίζουν να κρύβουν πάντα περισσότερα απ’ όσα αποκαλύπτουν.

Ο σκηνοθέτης, μέσα σε πλήθος αισθητικών και αφηγηματικών αναφορών στην Casablanca, κάνει την έξυπνη επιλογή να αφήσει τους Ingrid Bergman και ο Humphrey Bogart, στο παρασκήνιο, προφυλάσσοντας έτσι τη μαγεία του άστρου τους, πίσω από τις σκιές που καλύπτουν στις ελάχιστες «τιμητικές» εμφανίσεις τους.

Στη θέση τους, απολαμβάνουμε τους Ούγγρους ηθοποιούς να προφέρουν με την έντονη ουγγρική προφορά τους, τους καλογραμμένους διαλόγους τους, με επίκεντρο τον Curtiz έναν κακομαθημένο, πεισματάρη καλλιτέχνη, που καλείται σαν άλλος Bogart, να κάνει τη σωστή επιλογή έναντι στην εγωκεντρική ιδιοσυγκρασία του.

Με αυτό τον τρόπο η ταινία όχι μόνο φέρνει στο φως τις πολιτικές σκοπιμότητες και τη λογοκρισία με την οποία συχνά συγκρούονταν οι δημιουργοί της εποχής, αλλά καταφεύγει και σε έναν άμεσο παραλληλισμό της ιστορίας της Casablanca με την προσπάθεια του σκηνοθέτη να φέρει ζωντανή την αδερφή του από την Ευρώπη στις ΗΠΑ. Προσφέρει έτσι το σχολιασμό της για τη σχέση του  κινηματογράφου με την ιστορία, για την προσωπική ευθύνη του καλλιτέχνη και την υποκρισία του πατριωτισμού.

Τελικά, μπορεί το ύφος της ταινίας να μην είναι πρωτότυπο, ίσως να είναι μάλιστα και ξεπερασμένο, αλλά πάντως το Curtiz παραμένει καλαίσθητο, αντλώντας ίσως κάτι από τη γοητεία του αριστουργήματος που το ενέπνευσε. Αν μη τι άλλο, αποτελεί την τέλεια αφορμή να ξαναθυμηθούμε τη Casablanca και να αναζητήσουμε για άλλη μία φορά τις νότες του Dooley Wilson, στο καπνισμένο μπαρ του Ric.