Ένα γράμμα του Πέδρο Αλμοδοβάρ για τον εγκλεισμό στην καραντίνα

Όλος ο κόσμος βρίσκεται μέσα στην δίνη του Covid-19, οδηγώντας εκατομμύρια ανθρώπους στην απομόνωση του σπιτιού τους. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ισπανία και μάλιστα με οδυνηρό τρόπο καθώς καθημερινά εμφανίζονται χιλιάδες νέα κρούσματα και εκατοντάδες θάνατοι. Ο Pedro Almodovar, ένας από τους πιο διάσημους πολίτες αυτής της χώρας, βρίσκεται και εκείνος σε καραντίνα και σκέφτηκε να μας μεταφέρει τις σκέψεις του σχετικά με την παρούσα συνθήκη σε ένα γράμμα του το οποίο δημοσιεύτηκε στο IndieWire και σας μεταφράζουμε εδώ. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο με τίτλο «Το μακρύ ταξίδι στην νύχτα»:

ΣΧΕΤΙΚΑThe Human Voice

«Είχα αρνηθεί να γράψω μέχρι τώρα. Δεν ήθελα να αφήσω κάποια γραπτή απόδειξη των συναισθημάτων που μου προκλήθηκαν αυτές τις πρώτες μέρες της απομόνωσης. Ίσως ο λόγος είναι επειδή το πρώτο πράγμα που ανακάλυψα ήταν ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι τόσο διαφορετική από την καθημερινή ρουτίνα μου- είμαι συνηθισμένος να ζω μόνος μου και να είμαι σε ένα καθεστώς επαγρύπνησης. Μία όχι και τόσο ευχάριστη ανακάλυψη. Τις πρώτες εννιά μέρες αρνήθηκα να γράψω το οτιδήποτε. Αλλά αυτό το πρωινό υπήρχε ένας τίτλος στις ειδήσεις που ακούστηκε περισσότερο σαν ένα περιοδικό αφιερωμένο στο μαύρο χιούμορ: «Το παγοδρόμιο της Μαδρίτης γίνεται πρόχειρο νεκροτομείο». Ακούγεται σαν ιταλικό giallo αλλά συμβαίνει στην Ισπανία, είναι «μία από τις δυσοίωνες ειδήσεις της ημέρας».

   Σήμερα είναι η εντέκατη ημέρα της απομόνωσής μου. Ξεκίνησε την Παρασκευή 13 Μαρτίου. Από τότε οργανώνω τον εαυτό μου με σκοπό να αντιμετωπίσω την νύχτα, το σκοτάδι, επειδή ζω σαν να ήμουν στην άγρια φύση, ακολουθώντας τον ρυθμό που σηματοδοτεί το φως που περνάει από τα παράθυρα και το μπαλκόνι. Είναι άνοιξη και ο καιρός είναι πραγματικά ανοιξιάτικος! Είναι ένα από αυτά τα υπέροχα καθημερινά συναισθήματα , κάτι που είχα ξεχάσει ότι υπήρχε. Το φως της ημέρας και το μεγάλο ταξίδι του μέχρι την νύχτα. Το μεγάλο ταξίδι στην νύχτα, όχι σαν κάτι τρομερό, αλλά χαρμόσυνο. (ή είναι αυτό που στερεώνω γυρίζοντας την πλάτη μου στην αγωνία των δεδομένων που έρχονται μέσα). Σταμάτησα να τσεκάρω το ρολόι μου, το κοιτάζω μόνο για να μετρήσω τα βήματα που κάνω στον μεγάλο διάδρομο στο σπίτι μου, τον διάδρομο όπου η Julieta Serrano κατέκρινε τον Antonio Banderas ότι δεν είναι καλός γιος, αναφερόμενος σε μένα. Το σκοτάδι έξω μου λέει ότι είναι νύχτα, αλλά τόσο η μέρα όσο και η νύχτα δεν έχουν χρονοδιαγράμματα. Σταμάτησα να βιάζομαι. Από όλες τις μέρες, σήμερα 23 Μαρτίου, οι αισθήσεις μου λένε ότι οι μέρες είναι τώρα μεγαλύτερες. Μπορώ να απολαύσω το φως της μέρας περισσότερο.

   Δεν είμαι ακόμα τόσο ευδιάθετος ώστε να αρχίσω να γράφω μυθοπλασία-τα πάντα συμβαίνουν στο σωστό χρόνο-ωστόσο μπορώ να σκεφτώ διάφορες πλοκές, μερικές από αυτές με περισσότερη οικειότητα (είμαι σίγουρος ότι θα γίνει ένα baby boom στο τέλος όλου αυτού, αλλά είμαι το ίδιο σίγουρος ότι θα υπάρξουν και πολλοί χωρισμοί-η κόλαση είναι οι άλλοι, είπε ο Sartre-  κάποια ζευγάρια θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις δύο καταστάσεις παράλληλα, τον χωρισμό και την άφιξη ενός νέου μέλους σε μια πρόσφατα διαλυμένη οικογένεια).

   Η τωρινή πραγματικότητα είναι ευκολότερο να την φανταστείς σαν φαντασία και όχι σαν ρεαλιστική ιστορία. Η νέα παγκόσμια κατάσταση μοιάζει να έρχεται από μία 50s ιστορία επιστημονικής φαντασίας, στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Ταινίες τρόμου με την σκληρότερη αντικομμουνιστική προπαγάνδα, οι αμερικάνικες b-movies (ιδίως αυτές που βασίστηκαν σε μυθιστορήματα του Richard Matheson, όπως το The Incredible Shrinking Man, I Am Legend, The Twilight Zone) παρά τις κακές προθέσεις των παραγωγών τους. Εκτός από τα προαναφερθέντα, επίσης σκέφτομαι τα The Day Earth Stood Still, D.O.A., Forbidden Planet, Invasion of the Body Snatchers, και κάθε άλλη ταινία με Αρειανούς. Το κακό πάντα έρχεται απέξω (κομμουνιστές, πρόσφυγες, Αρειανοί) και χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για τον σκληρότερο λαϊκισμό (παρόλα αυτά, προτείνω όλες τις ταινίες που ανέφερα, είναι εξαιρετικές). Στην πραγματικότητα, ο Trump ήδη κάνει σίγουρο ότι η κατάσταση που ζούμε είναι σαν 50s ταινία τρόμου, αποκαλώντας τον ιό «κινέζικο ιό». Ο Trump, μία από τις μεγάλες ασθένειες της εποχής μας.

   Αποφασίζω να αναζητήσω την ψυχαγωγία. Συνήθως αυτοσχεδιάζω (αλλά αυτό δεν είναι ένα σαββατοκύριακο, οι συνηθισμένες μέρες της μοναξιάς και της απομόνωσής μου). Έτσι τώρα έβαλα ένα πρόγραμμα ταινιών, δελτίων ειδήσεων και ανάγνωσης για να γεμίσουν διάφορα τμήματα της ημέρας. Το σπίτι μου είναι ένα ίδρυμα και είμαι ο μοναδικός κάτοικός του. Συμπεριλαμβάνω επίσης κάποια άσκηση στο σπίτι αργά. Ήμουν πολύ απογοητευμένος μέχρι τώρα και η μόνη άσκηση που έκανα ήταν να περπατάω πάνω-κάτω στον μακρύ διάδρομο, τον ίδιο με την Julieta Serrano και τον Antonio Banderas στο Πόνος και Δόξα.

Διάβασα την απογευματινή μου ταινία, μία του Melville (Dirty Money/Un flic) και εξεπλάγην με την επιλογή μου για το απόγευμα αφού επέλεξα μια ταινία James Bond, το Goldfinger. Σε μέρες σαν και αυτές (αυτό είναι που σκέφτηκα) το καλύτερο πράγμα είναι αγνή ψυχαγωγία, αγνή διαφυγή. Όσο έβλεπα το Goldfinger, νιώθω χαρούμενος με την επιλογή μου, περισσότερο εκείνη με επέλεξε, παρά εγώ αυτήν. Γνώρισα τον Sean Connery, καθόμασταν δίπλα-δίπλα σε ένα δείπνο στις Κάννες και ξαφνιάστηκα από τις κινηματογραφικές του γνώσεις και κυρίως από το γεγονός ότι θα μπορούσε να έχει ενδιαφέρον για το έργο μου. Δεν ζούσε πλέον στην Marbella, αλλά ακόμα αγαπούσε την Ισπανία. Χωριστήκαμε σαν φίλοι και ανταλλάξαμε τηλεφωνικούς αριθμούς-κάτι που ήμουν σίγουρος ότι κανένας από τους δυο μας δεν θα χρησιμοποιούσε ποτέ. Και όμως λίγους μήνες αργότερα, ήταν το 2001/2002, μου τηλεφώνησε καθώς έβγαινε από μία προβολή του Talk to Her. Δεν είμαι φετιχιστής ούτε μυθομανής αλλά ακούγοντάς τον να μου μιλάει για την ταινία μου με άφησε συγκλονισμένο. Όπως άκουγα την βαθιά του φωνή, αυτή ενός καλού ηθοποιού και ενός ελκυστικού ανθρώπου. Σκεφτόμουν όλα αυτά ενώ παρακολουθούσα το Goldfinger εκείνο το βράδυ. Η καραντίνα, η νύχτα, ο Sean Connery και εγώ συμπεριλαμβανομένων σκέψεων και διακοπών.  

   Ανοίγω την τηλεόραση για λίγο ανάμεσα στις ταινίες και έμαθα ότι πέθανε η Lucia Bosse από αυτόν τον ανεμοστρόβιλο που μόνο το όνομά του ξέρουμε. Και έριξα τα πρώτα δάκρυα της ημέρας. Ήμουν γοητευμένος από την Lucia, τόσο ως ηθοποιό όσο και ως άνθρωπο. Την θυμάμαι στο Story of a Love Affair του Antonioni, μια γυναίκα με άνευ προηγουμένου ομορφιάς, περίεργη για τους καιρούς και αυτός ο τρόπος που περπατούσε, ανδρόγυνος και ζωικός που κληρονόμησε ο γιος της, Miguel Bose μεταξύ άλλων. Θα προγραμματίσω την ταινία του Antonioni για αύριο. Ήμουν ένας από τους πολλούς φίλους του Miguel κάτω από το ξόρκι αυτής της ισχυρής γυναίκας που φαινόταν αιώνια. Όπως η Jeanne Moreau, η Chavela Vargas, η Pina Bausch και η Lauren Bacall, η Lucia ήταν μέρος του σύγχρονου γυναικείου κόσμου, ελεύθερου και ανεξάρτητου, όλοι πιο ανθρώπινοι από τους άνδρες που τους περιβάλλουν. Ζητώ συγγνώμη για τον καταρράκτη ονομάτων αλλά ήμουν τυχερός να τους συναντήσω όλους και να είμαι κοντά τους. Είναι το μειονέκτημα του να είσαι σπίτι, το ένα είναι ότι είσαι εύκολο θήραμα για νοσταλγία.

Το καλό πράγμα με το να μην έχεις χρονοδιάγραμμα κατά την διάρκεια του περιορισμού είναι ότι η βιασύνη εξαφανίζεται. Όπως και η πίεση και το άγχος. Είμαι φυσικά ανήσυχος και ποτέ δεν ένιωσα λιγότερο άγχος από τώρα. Ναι, γνωρίζω ότι η πραγματικότητα έξω από τα παράθυρά μου είναι τρομερή και αβέβαιη, γι΄αυτό εκπλήσσομαι που δεν ανησυχώ και κρατώ στενά σε αυτό το νέο συναίσθημα να ξεπεράσω τον φόβο και την παράνοια. Δεν σκέφτομαι τον θάνατο ή τους νεκρούς. Ο κύριος στόχος μου -κάτι καινούργιο για μένα καθώς γενικά έχω την κακή συνήθεια να μην απαντώ μηνύματα ή λίγα- απαντώ σε όλους όσους μου γράφουν ρωτώντας για μένα και την οικογένειά μου. Επειδή για πρώτη φορά δεν είναι συνηθισμένες οι συνομιλίες και οι λέξεις έχουν νόημα. Λαμβάνω σοβαρά την απάντηση και κάθε βράδυ κάνω ένα γύρο για να μάθω τι κάνουν η οικογένειά μου και οι φίλοι μου. Όταν δεν υπάρχει πλέον φως στο παράθυρο, αρχίζω να βλέπω το Goldfinger. Είμαι για άλλη μια φορά γοητευμένος από την Shirley Bassey και την σύντομη εμφάνιση μιας άλλης Shirley, της Shirley Eaton, της όμορφης ηθοποιού που πλήρωσε πολύ υψηλό τίμημα για να πέσει στα χέρια του Bond. Το σώμα της ζωγραφισμένο χρυσό, ξαπλωμένο στο κρεβάτι, χωρίς έναν πόρο να αφήσει να αναπνέει, εξακολουθεί να είναι μια από τις πιο ισχυρές εικόνες που δημιουργήθηκε από το franchise για να απεικονίσει την επιθυμία/απληστία/ερωτισμό και την τρέλα υπερσύγχρονων κακοποιών που η μόνη τους φιλοδοξία να καταστρέψουν τον κόσμο με την επιβίωση μόνο των υποτελών τους.

Πρέπει να σταματήσω να βλέπω γιατί με παίρνει τηλέφωνο η αδερφή μου, η Chus που μου λέει ότι με βλέπει σε ένα ντοκιμαντέρ στο La2. Πηγαίνω από το video στο δεύτερο τηλεοπτικό κανάλι και βρίσκω ένα ντοκιμαντέρ για την Chavela (Vargas). Ό,τι βλέπω και ακούω με κάνει να κλαίω. Την είχα προλογίσει στο Olympia στο Παρίσι. Το πρωί η Chavela ρώτησε έναν από τους υπαλλήλους πού στέκεται η κυρία Piaf όταν τραγουδάει. Και τραγούδησε από την ίδια θέση. Ερχόμενος κατευθείαν από τον διασκεδαστικό James Bond, δεν ήμουν έτοιμος να ακούσω άλλη μια φορά την φωνή του μεγάλου σαμάνου ούτε να δω τον εαυτό μου να τραγουδά το Vamonos μαζί της. Με δάκρυα στα μάγουλα μου, πήρα μια ανάσα πριν γυρίσω στον James Bond αλλά μετά την Chavella είχε ένα άλλο ντοκιμαντέρ με τον τίτλο La luz de Antonio. Ο Antonio είναι ένας ζωγράφος από την La Mancha, ο Antonio Lopez και το φως από τα μάτια του στην γυναίκα του, την Maria Moreno, την σπουδαία ρεαλίστρια ζωγράφο. Το ντοκιμαντέρ δείχνει το έργο της και σαν παραγωγού για το The Quince Tree Sun του Victor Erice. Στο αριστούργημα του Erice μπορούμε να δούμε τον Antonio Lopez στο στούντιο του. Το 1992 η ταινία του Erice προβλήθηκε στις Κάννες και ήμουν μέλος του φεστιβάλ. Η ταινία δικαίως βραβεύτηκε με το ειδικό βραβείο της επιτροπής. Σχεδόν τσακωθήκαμε με τον Gerard Depardieu, τον πρόεδρο της επιτροπής επειδή δεν του άρεσε η ταινία. Ευτυχώς είχα την στήριξη της υπόλοιπης επιτροπής.

Είναι πολύ αργά όταν έκλεισα το La2 αλλά είναι μια χαρά ώρα και δεν θέλω να απογοητεύσω τον James Bond, δεν θέλω να πάω στο κρεβάτι πριν ο Sean Connery σταματήσει τα σχέδια του μακιαβελικού Goldfinger και μας σώσει όλους».