Η άγρια αχλαδιά

Σύνοψη: Ο Σινάν τέλειωσε τις σπουδές του και επιστρέφει στο χωριό που μεγάλωσε και στο πατρικό του σπίτι. Εκεί θα συναντήσει τον ανεύθυνο και χρεωμένο πατέρα του (λόγω εθισμού του στον τζόγο), την υποτακτική μητέρα του, μία παλιά του συμμαθήτρια, παλιούς φίλους του και έναν εκδότη καθώς θέλει να γίνει συγγραφέας, και προσπαθεί να εκδώσει το νέο του βιβλίο. Μέσα από τις συζητήσεις του με αυτούς τους ανθρώπους θα εκδηλώσει την αποστροφή του προς την κουλτούρα του χωριού του, ψάχνοντας να βρει τι θα κάνει στο μέλλον.

Άποψη: Η «Άγρια Αχλαδιά» είναι η πιο αυτοβιογραφική ταινία του βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα τούρκου σκηνοθέτη Nuri Bilge Ceylan, που αποτελεί και την υποψηφιότητα της Τουρκίας στα φετινά Όσκαρ. Ο σκηνοθέτης μέσα από τις ταινίες του βιογραφεί τον τόπο του, κυρίως την τούρκικη ενδοχώρα και τους ανθρώπους που ζουν σε αυτήν με στοιχεία που απορρέουν και από τον ίδιο. Αυτήν την φορά όμως ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Σινάν, καθίσταται ένα alter ego του Ceylan. Στην πιο ομιλητική ίσως ταινία του, όπου τα γνώριμα βουβά μακράς διάρκειας πλάνα του αντικαθίστανται από μακράς διάρκειας διαλογικές σκηνές, ακολουθεί την πορεία ενός φέρελπι συγγραφέα στην σύγχρονη Τουρκία.

Τα εμπόδια που βρίσκει είναι αφενός ο εαυτός του, που πρέπει να πάρει απόφαση τι θέλει να κάνει, σε ένα κόσμο όμως που δεν του δίνει κατεύθυνση, αλλά τον έχει αφήσει μετέωρο, όπως και η οικογένειά του, αφετέρου είναι ο κοινωνικός περίγυρος, η αδιαφορία των γονιών, η κατεύθυνση της τουρκικής ιντελιγκέντσια προς μία εθνικιστική στροφή, ανάδειξης του τουρκικού κράτους και πολιτισμού, αντί του κοινωνικού ρεαλισμού που ακολουθεί ο νεαρός συγγραφέας. Απόδειξη η συζήτηση με έναν εκδότη που του λέει ότι αν έγραφε για την Τροία, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο τουρκικό κράτος και αποτελεί σπουδαίο αξιοθέατο, τότε θα είχε τύχη, αλλά να γράψει για ένα γέρο που ζει στην περιοχή του τουριστικού προορισμού δεν έχει νόημα.

Και εδώ έγκειται η έννοια της αυτοβιογραφίας, διότι όπως ο Σινάν αποστρέφεται την παραδοσιακή τουρκική λογοτέχνια, θέλοντας να ασχοληθεί με τους ανθρώπους και με πιο ταπεινά και ταυτόχρονα υπαρξιστικά πράγματα, έτσι και ο Ceylan αρνήθηκε με το σινεμά του να μπει στην διαδικασία της εθνικής ανάδειξης. Πάντοτε στις ταινίες του αρκέστηκε στα απλά, τα καθημερινά, προσπαθώντας μέσω αυτών να φθάσει στα υψηλά, δηλαδή στην ίδια την ουσία της ύπαρξης, στις ρίζες αυτής της άγριας αχλαδιάς που ονομάζουμε ζωή. Αυτή η σκηνοθετική του προτίμηση καθίσταται ακόμα πιο εμφανής με τις σκηνές όπου μάνα και κόρη βλέπουν τούρκικα σίριαλ, με τον γνωστό μελοδραματικό στόμφο που τόσο πολύ διαφέρει από την έννοια του τσεϊλανικού Sublime. Επίσης, ο Σινάν λέει πως γράφει ένα μεταμυθιστόρημα με μικρές ιστορίες που οδηγούν όλες μαζί στην αυτοβιογραφία, κάτι που αν σκεφτούμε κάνει και ο σκηνοθέτης με τις ταινίες του, αλλά και μέσα στην «Άγρια Αχλαδιά», μία ταινία που στην πραγματικότητα αποτελείται από βινιέτες, όπου στην καθεμία βλέπουμε τον κεντρικό ρόλο να συνομιλεί με κάποιον, τον πατέρα, την μητέρα, παλιό φίλο, έναν γνωστό συγγραφέα, χωρίς απαραίτητα να έχουν συνοχή μεταξύ τους, οδηγώντας όμως στον ίδιο στόχο, που είναι η ψυχή του ήρωά του. Το μόνο που το χωρίζει από το αριστούργημα είναι η τρίωρη διάρκεια, γιατί αν στις προηγούμενες ταινίες δεν ήταν τόσο κουραστική η διάρκεια διότι υπήρχε μία ιστορία, τώρα που όλη η ταινία αποτελείται από διαλογικές σκηνές, γίνεται μία υπέροχη, αλλά κατά τόπους κουραστική ταινία.