Djam

Σύνοψη: Η Τζαμ, μια νεαρή Ελληνίδα, αποστέλλεται στην Κωνσταντινούπολη από τον θείο της Κακούργο, πρώην ναυτικό και παθιασμένο θαυμαστή του Ρεμπέτικου, σε μια αποστολή να βρει ένα σπάνιο μέρος του κινητήρα για το σκάφος τους. Εκεί συναντά την Αβρίλ, 18 ετών από τη Γαλλία που βρίσκεται σε εθελοντική αποστολή για τους μετανάστες και έχασε τα χρήματά της ενώ δεν γνωρίζει κανέναν στην Τουρκία. Η Τζαμ, γενναιόδωρη, αθόρυβη, απρόβλεπτη και ελεύθερη, παίρνει υπό την προστασία της την Αβρίλ και κατευθύνονται προς την Μυτιλήνη.

Άποψη: Η αίσθηση που αφήνουν οι ταινίες του Tony Gatlif, έχουν μία πηγαία ζωντάνια και η νέα του ταινία «Djam», μία συμπαραγωγή Ελλάδας-Γαλλίας, φέρει ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό. Η Δάφνη Πατακιά είναι η Djam και η Djam είναι μία ιδιόμορφη μποέμισσα, μία ελεύθερη κοπέλα, τρέχοντας εδώ κι εκεί και γουρλώνοντας τα μάτια μπρος τις ομορφιές του κόσμου που συναντά στο διάβα της, τραγουδώντας ρεμπέτικα, σαν ένα ειλικρινές παιδί, που τα νιώθει κομμάτι της καρδιάς της.

Ζει στη Λέσβο, με τον Κακούργο (Simon Abkarian), τον πατριό της, ο οποίος τη στέλνει μία μέρα στην Κωνσταντινούπολη για να του φέρει ένα ανταλλακτικό για το πλοίο του. Εκεί θα συναντήσει την Avril (Maryne Cayon), μία νεαρή Γαλλίδα που την παράτησε ο φίλος της και βρέθηκε χωρίς υπάρχοντα να τριγυρνάει στην Πόλη. Η Avril αποφασίζει να ακολουθήσει τη Djam και τα δύο κορίτσια ξεκινούν ένα ταξίδι ως πίσω στη Μυτιλήνη μέσω Κομοτηνής και Καβάλας.

Μουσική πλημμυρίζει την ταινία, γλώσσες μπλέκονται -γαλλικά, αγγλικά, τουρκικά, ελληνικά- και μία φιλία ξεκινά να σχηματίζεται σε αυτό το παράδοξο ταξίδι, του οποίου συνταξιδιώτες γινόμαστε κι εμείς, βλέποντας την Ελλάδα από τα μάτια του Gatlif. Οι θεατές θα γελάσουν πολλές φορές με την αποτύπωση της ελληνικής πραγματικότητας κι άλλες φορές θα βρουν κάτι από τον εαυτό τους στις σκηνές. Πολλές παραδοξότητες συναντούν τα δύο κορίτσια σε αυτό τους το roadtrip, χτίζοντας σταδιακά μία αληθινή φιλία μέσα από τις περιπετειές και τις μουσικές τους. «Είναι ένας υπέροχος κόσμος για όσους ξέρουν να ζουν», θα ακουστεί κάποια στιγμή και αμέσως θα σκεφτούμε πως η Djam συμβολίζει ακριβώς αυτή την ιδέα. Η Πατακιά έχει απόλυτη συναίσθηση των δυνατοτήτων της και δίνει το ρυθμό στην ταινία από την αρχή ως το τέλος.

Η μουσική γεφυρώνει λαούς και ενώνει με την πατρίδα τους εξόριστους. Το πολιτικό σχόλιο δεν εκλείπει, αλλά δίνεται έμμεσα, ίσως και κάπως εύκολα, με φωνές ενάντια στους τραπεζίτες, χτυπημένους από την κρίση να σκάβουν κυριολεκτικά τον τάφο τους αλλά και εικόνες από σωσίβια μαζεμένα σε μία γωνία της παραλίας -τα οποία δεν τοποθέτησε εκεί ο σκηνοθέτης, αλλά τα βρήκαν όταν πήγαν στη Λέσβο για τα γυρίσματα. Το Djam προσφέρεται ως μία ταινία τρυφερή κι αληθινή, που ξεδιπλώνει τις υποκριτικές ικανότητες της Πατακιά. Μας ταξιδεύει με τις όμορφες εικόνες του και μας προξενεί το ενδιαφέρον για τις μελλοντικές δουλειές της αλλά μας βάζει και σε σκέψεις, για το πώς ένας σκηνοθέτης από το εξωτερικό βλέπει τη χώρα μας.