Berlinale 18: "Human, Space, Time and Human" - Kριτική

Σύνοψη: Ένα παλιό πολεμικό πλοίο μεταφέρει επιβάτες διάφορων κοινωνικών τάξεων σε έναν άγνωστο προορισμό. Ανάμεσά τους βρίσκονται ένας γερουσιαστής που ταξιδεύει με τον γιο του, ένα ζευγάρι νεόνυμφων, ένας μυστηριώδης ηλικιωμένος άντρας, τρεις ιερόδουλες και μια ομάδων τραμπούκων, των οποίων ο αρχηγός προσφέρει αμέσως υπηρεσίες προστασίας στον γερουσιαστή και σπέρνει τον τρόπο στους υπόλοιπους επιβάτες. Όταν το πλοίο βρεθεί ξαφνικά να πλέει ανάμεσα στα σύννεφα, χωρίς καμία εξήγηση για το πώς συνέβη αυτό, η πάλη για την επιβίωση ξεκινά και η βία ξεσπάει ορμητικά.

Άποψη: Ο Κιμ Κι-Ντουκ, ο αγαπημένος Κορεάτης σκηνοθέτης των ευρωπαϊκών φεστιβάλ, ξέρει πολύ καλά πώς να διχάζει και να προκαλεί έντονες αντιδράσει με κάθε ταινία του. Τολμάει να ασχοληθεί με ζόρικες θεματικές και δεν φοβάται να προβάλει τις χειρότερες πτυχές της ανθρώπινης κατάστασης, εξασκώντας θαυμαστό έλεγχο πάνω στο υλικό του και δοκιμάζοντας να αναμετρηθεί με διάφορα είδη.

Φαίνεται όμως ότι με το «Human, Space, Time and Human» (την 24^η ταινία του) που προβλήθηκε στην ενότητα Panorama Special της Berlinale 2018, ο έλεγχος που λέγαμε παραπάνω πήγε περίπατο και η μίξη sci-fi, βιβλικής αλληγορίας και κοινωνικού σχολιασμού που επιχείρησε δεν προκαλεί καμία έντονη αντίδραση, εκτός από εκνευρισμό, ένα ελαφρύ μούδιασμα και μερικά αμήχανα γέλια που ακούστηκαν στην αίθουσα σε μερικές πραγματικά εξωφρενικές σκηνές, διόλου χιουμοριστικές.

Χωρισμένη στα 4 κεφάλαια του τίτλου του,  η ταινία ξεκινάει με μια λήψη ενός παλιού πολεμικού πλοίου, το οποίο κανονικά θα σάπιζε σε ένα ναυπηγείο, αλλά έχει μετατραπεί σε ένα ιδιότυπο κρουαζιερόπλοιο. Γρήγορα γνωρίζουμε τους κεντρικούς χαρακτήρες, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν από ένα κλισέ ο καθένας: ο διεφθαρμένος πολιτικός, ο καταπιεσμένος γιος του, ο σοβαρός καπετάνιος, οι ιδεαλιστές, ερωτευμένοι νεόνυμφοι, οι τσαμπουκαλεμένες ιερόδουλες, η ομάδα των απειλητικών τραμπούκων και μερικοί έφηβοι φορτωμένοι με τις ορμόνες της ηλικίας τους.

Τα πράγματα ξεκινάνε να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο εντός του πρώτου εικοσάλεπτου, όταν πραγματοποιείται η πρώτη σύγκρουση, η οποία ακολουθείται γρήγορα από δολοφονίες, βιασμούς, ανταρσίες, σφαγές και κανιβαλισμούς , ειδικά όταν το πλοίο βρίσκεται ξαφνικά στον αέρα και οι προμήθειες αρχίζουν να λιγοστεύουν. Τις κτηνωδίες παρακολουθεί σιωπηλά ο ηλικιωμένος επιβάτης, ο οποίος στον ελεύθερο χρόνο του καλλιεργεί φυτά και εκτρέφει… κότες, για να διασφαλίσει την επιβίωση της Eve (Μίνα Φούτζι), η οποία έχει μείνει έγκυος από τους πολλαπλούς βιασμούς της.

Οι συμβολισμοί, στους οποίους ειδικεύεται ο Κιμ Κι-Ντουκ είναι και εδώ πολυάριθμοι, αλλά εντελώς απλοϊκοί και εξόφθαλμοι. Η βία είναι ανελέητη, αλλά πολλά σκηνικά επαναλαμβάνονται, χωρίς να προσφέρουν κάτι ουσιαστικό στην εξέλιξη της υπόθεσης. Οι χαρακτήρες της Eve και του, ερωτευμένου μαζί της, γιού του γερουσιαστή συμπεριφέρονται σαν αφασικά νήπια, στερώντας από την ταινία το δυνατό πρωταγωνιστικό ζευγάρι που έχουμε συναντήσει σε άλλες ταινίες του δημιουργού.

Η Eve είναι φυσικά η Εύα, η γυναίκα που δίνει ζωή, ενώ γύρω της σφάζονται όλοι οι Αδάμ της ανθρωπότητας, αλλά αυτό το είδαμε και στο «mother!» και μάλιστα πολύ πιο μαεστρικά δοσμένο. Ο Κιμ Κι-Ντουκ, που έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν για μισογυνισμό, φαίνεται ότι εδώ προσπαθεί να επανορθώσει, αλλά η ξεκάθαρα μισανθρωπική του οπτική δεν τον αφήνει. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η ανθρωπότητα, ακόμα κι αν ξεκινήσει από την αρχή, θα επαναλάβει τα λάθη της και οι αδύνατοι θα κατατροπώνονται από τους ισχυρούς.

Η κλειστοφοβική κινηματογράφηση και το απειλητικό score συμβάλλουν μεν στη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας, αλλά διαρκώς αισθάνεσαι ότι όλα όσα συμβαίνουν μεταξύ των επιβατών τα έχεις ξαναδεί κάπου (hint: στο «Snowpiercer» του Μπονγκ Τζουν – χο.)

Τέλος, το φινάλε είναι τόσο προβλέψιμο, που δεν πρόκειται να σοκάρει κανέναν σύγχρονο θεατή, πόσο μάλλον κάποιον που παρακολουθεί την πορεία του Kιμ Κι-Ντουκ και έχει, όπως είναι λογικό, μεγάλες προσδοκίες από κάθε νέα ταινία του. Ίσως, εάν δεν ήθελε να πει τόσα πολλά πράγματα μαζί να μιλούσαμε για ένα νέο αριστούργημα, όμως το «Human, Space, Time and Human» είναι τελικά ένα μικρό «ναυάγιο», ένα πρωτοφανές στραβοπάτημα του σπουδαίου Κορεάτη.

1,5  /  5