"Ο καλύτερος δάσκαλος, ο Λαρς Φον Τρίερ"

Η Τζένιφερ Κεντ μιλά για το «Babadook». Η δημιουργός του πρωτότυπου φιλμ τρόμου που προκάλεσε αίσθηση φέτος, μας δίνει μια γενική εικόνα στα production notes της ταινίας:

"Με γοητεύουν τα αποτελέσματα που προκύπτουν, όταν οι άνθρωποι καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, ειδικά τα επώδυνα. Η απώθηση αυτή μερικές φορές μπορεί να λειτουργήσει καταπραϋντικά, ακόμη και για κάποια χρόνια, αλλά με μαθηματική ακρίβεια κάποια στιγμή θα έρθει η εκτόνωση. Η Amelia, η πρωταγωνίστρια της ταινίας βιώνει την απώλεια του συζύγου και άντρα της ζωής της, ύστερα από ένα τρομερό αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αυτό συνέβη, καθώς κατευθύνονταν στο νοσοκομείο, για να γεννήσει. Την ημέρα που πέθανε ο σύζυγός της, γεννήθηκε τελικά ο Samuel, ο γιος της. Η ταινία ξεκινάει 7 χρόνια περίπου μετά το τραγικό περιστατικό.

Η Amelia αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι σε θέση να αγαπήσει το γιο της, αφού δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη θλίψη από το χαμό του άντρα της. Αυτή η καταπιεσμένη θλίψη την αποξενώνει, τη στοιχειώνει και την κυριεύει. Θα φτάσει σε σημείο να επιθυμεί να σκοτώσει τον ίδιο της τον γιο. Το τρομακτικό στην υπόθεση είναι η αμφισβήτηση της αγάπης που νιώθει η μάνα για το παιδί της. Πώς γίνεται το αρχετυπικό σύμβολο της μητρικής αγάπης και φροντίδας να μεταμορφωθεί σε μια καταστροφική και δολοφονική δύναμη; Πώς είναι δυνατόν ένα 6χρονο αγοράκι να διαχειριστεί κάτι τέτοιο;

Όλη η ταινία βασίζεται στην επισφαλή σχέση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στην Amelia και τον Samuel. Παρ’ όλες τις τρομακτικές πτυχές της, η ταινία αναδεικνύει τη δύναμη της αγάπης, την αγάπη μιας μητέρας που θα περάσει από την κόλαση, για να έρθει πιο κοντά με το παιδί της. Έχω επηρεαστεί από τις πρώτες ταινίας τρόμου του βωβού κινηματογράφου. Είναι τόσο όμορφες που σε μαγνητίζουν. Είναι κατά κάποιο τρόπο ποιητικές. Η ταινία Babadook: Οι Σελίδες του Τρόμου έχει εμπνευστεί από όλη αυτήν την ατμόσφαιρα, από αυτές τις πανίσχυρες εικόνες που δεν υποστηρίζονται με λόγο και όμως έχουν μια ξεχωριστή ποιότητα και έναν έντονο συναισθηματισμό. Αυτές οι ταινίες είχαν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τον (γερμανικό) εξπρεσιονισμό που κυριαρχούσε σαν ρεύμα εκείνη την εποχή. Ιδιαίτερο στοιχείο των ταινιών αυτών ήταν η πλήρης και ακραία εξωτερίκευση των συναισθημάτων που απεικονίζεται και στη σκηνογραφία, αλλά και στην κίνηση της κάμερας. Το άψογο στιλιζάρισμά τους δημιουργεί την τέλεια οπτική γλώσσα επικοινωνίας για τα ψυχολογικά θρίλερ.

Η κεντρική ιδέα της ταινίας

Η ιδέα για τον BABADOOΚ δεν μου ήρθε έτσι ξαφνικά. Ξεκίνησε σαν κάτι πρωτόλειο και εξελίχθηκε στην πορεία. Η ταινία μικρού μήκους που έκανα με τίτλο Monster αποτέλεσε το έναυσμα για την πρώτη μεγάλου μήκους μου. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ το τι συμβαίνει, όταν οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν κάποια θέματα άμεσα, αλλά είναι συνεχώς αναβλητικοί. Αυτό μπορεί να έχει δραματικές συνέπειες στον ψυχισμό τους. Τι γίνεται, όταν κάποιος βίωσε ένα τραγικό γεγονός και δεν έχει καμία πρόθεση να το αντιμετωπίσει; Πιστεύω ότι η ταινία ερευνά τέτοιου είδους καταστάσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Amelia καταπιέζει τα συναισθήματά της και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αναπτυχθεί μια αρνητική ενέργεια που φτάνει στο σημείο της αποξένωσης και της αλλοτρίωσης. Αρχίζει σιγά σιγά όλο αυτό να αποκτά έλεγχο πάνω στο μυαλό της.

Σχετικά με την Amelia (Essie Davis)

Ο χαρακτήρας της Amelia είναι πολύπλοκος. Στην αρχή, όταν κάποιος δει το έργο, θα νομίσει ότι είναι ψυχρή και χωρίς συναισθήματα. Όταν έγραφα το σενάριο, σκεφτόμουν ότι πρόκειται για έναν χαρακτήρα, για τον οποίο κάποιος αμέσως θα έδειχνε μια κάποια συμπάθεια. Έτσι, ήθελα μια ηθοποιό που θα μπορούσε να το υποστηρίξει όλο αυτό και να μπορεί να δώσει και στο χαρακτήρα μια εύθραυστη και ζεστή νότα. Η Essie πιστεύω πως ήταν η κατάλληλη επιλογή. Έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν και έχουμε γίνει πια καλές φίλες. Πάνω από όλα όμως είναι μια πανέξυπνη ηθοποιός που εμπιστεύεται κατά πολύ το ένστικτό της, όταν υποδύεται κάποιο ρόλο.

Σχετικά με τον Samuel (Noah Wiseman) και την εμπειρία του να δουλεύεις με παιδιά

Όταν ξεκίνησα να γράφω το σενάριο και να κάνουμε καστ για το ρόλο του Samuel, σκέφτηκα: «Ω! Θεέ μου τι έχω κάνει; Έχω βάλει ένα 6χρονο παιδί σε έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους της ταινίας”. Αλλά έπρεπε, αφού ήταν κάτι που απαιτούσε το σενάριο. Στην αρχή κοιτάξαμε κάποια πιο μεγάλα παιδιά, 8 και 9 ετών, αλλά ο χαρακτήρας του Samuel απαιτούσε μια πραγματική αθωότητα. Έτσι, αποφασίσαμε ότι κάποια μεγαλύτερα παιδιά ίσως βγάζανε κάτι πιο επιτηδευμένο στο τρόπο που θα παίζανε. Με τη μία κολλήσαμε με τον Noah. Συνειδητοποίησα, αμέσως, ότι έχει μια ιδιαίτερη ποιότητα και κάτι τόσο αθώο. Η κάθε ημέρα που περνούσε ήταν τρομερά αγχωτική, αλλά στο τέλος όλοι ανταμειφθήκαμε. Θεωρώ ότι το γεγονός πως και εγώ η ίδια είμαι ηθοποιός με βοήθησε πολύ. Πρόκειται για ένα πανέξυπνο παιδί με μεγάλη συναισθηματική ωριμότητα για την ηλικία του.

Το πέρασμα από την ηθοποιία στο σενάριο και τη σκηνοθεσία

Σε ερασιτεχνικό επίπεδο έχω παίξει αρκετούς ρόλους. Πάντα, όμως, γνώριζα πως δεν θα γίνω ηθοποιός με την κλασική έννοια. Έτσι, το να εγκαταλείψω την προοπτική της καριέρας αυτής ήταν κάτι πολύ εύκολο για μένα. Από παλιά έγραφα και σκηνοθετούσα, έτσι γύρισα πάλι πίσω σε αυτό που γνώριζα να κάνω καλά. Εκείνη την εποχή δεν θεωρούσα απαραίτητο να φοιτήσω σε κάποια σχολή κινηματογράφου, γιατί δεν ήθελα να λάβω την κλασική ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Ήθελα να μάθω τη δουλειά στην πράξη. Έτσι, προσέγγισα τον Δανό σκηνοθέτη Lars von Trier και είχα την ευκαιρία να δουλέψω σαν βοηθός στην ταινία Dogville. Αυτή η εμπειρία μου ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να έχω.

Το εικαστικό του βιβλίου της ταινίας και η συνεργασία με τον εικονογράφο Alexander Juhasz

Ο Alex είναι ένας τρομερός τύπος και χαίρομαι πολύ που συνεργαστήκαμε. Ήθελα κάποιον που να μην είναι τόσο προσανατολισμένος στο Photoshop, αλλά να έχει μεγάλη ευχέρεια να σχεδιάζει και στο χέρι. Είχα χρησιμοποιήσει αναφορές από εικόνες του Alex, όταν έδειχνα τα πρώτα drafts της ταινίας στους παραγωγούς. Έτσι, κάποια στιγμή στην πορεία ρώτησα την Kristina (παραγωγός), αν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με τον ίδιο για το σχεδιασμό του βιβλίου της ταινίας. Πέρασα αρκετό χρόνο μαζί του, αφού το βιβλίο του Babadook διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην ιστορία.

Το ύφος της ταινίας

Οι ταινίες που μου αρέσουν προσωπικά έχουν πολύ ιδιαίτερο στιλ και ύφος. Έτσι, ήθελα να δημιουργήσω έναν κόσμο μοναδικό που διέπεται από τους δικούς του κανόνες, έχει τις δικές του νόρμες και είναι κάπως εξωπραγματικός. Για τη δημιουργία αυτού του κόσμου έπρεπε να συνεργαστώ στενά με τον Alex Holmes, σκηνογράφο της ταινίας και τον Radek Ladczuk, διευθυντή φωτογραφίας. Ο κόσμος που προέκυψε είχε κάτι το αφύσικο, το σουρεαλιστικό. Έτσι, το ύφος είναι άμεσα συνυφασμένο με αυτόν τον κόσμο. Δεν νομίζω ότι μπορεί να το περιγράψει κάποιος με λέξεις.

Πόσο δύσκολο είναι να κάνεις την πρώτη σου μεγάλου μήκους ταινία

Το πιο δύσκολο που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν η δημιουργία ενός τόσο ξεχωριστού κόσμου σε ελάχιστο χρόνο και με περιορισμένο budget. Όλο αυτό απαιτούσε τρομερή προσπάθεια και καλή συνεργασία. Επίσης, ο βαθμός δυσκολίας αυξανόταν, καθώς είχαμε επιπλέον ένα παιδί να πρωταγωνιστεί σε κάθε σκηνή. Το μεγαλύτερο μάθημα που πήρα από αυτήν την εμπειρία ήταν το γεγονός ότι πρέπει να εμπιστεύεσαι τους συνεργάτες σου και να μην είσαι παγιδευμένη στην εσωστρέφειά σου. Σχετικά με το να σκηνοθετείς ηθοποιούς, έμαθα πολλά από την εμπειρία μου να προσπαθώ να δώσω σκηνοθετικές οδηγίες σε ένα 6χρονο παιδί. Προσπάθησα να κάνω διάφορα “κόλπα”, για να βγάλω στην επιφάνεια τα συναισθήματα που ήθελα. Πιστεύω, όμως, στην πραγματικότητα αυτό που έκανα και ήταν τρομερά αποδοτικό για εκείνον ήταν να του διηγηθώ όλη την ιστορία από την αρχή. Στο τέλος του είπα ότι η ταινία αφορά στη δύναμη της αγάπης και ότι ο ίδιος είναι ήρωας, αφού σώζει την ίδια του τη μητέρα.