Eβδομάδα Σύγχρονου Σέρβικου Κινηματογράφου

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και η νεοσύστατη εταιρεία παραγωγής Art & Media Factory συνδιοργανώνουν την 1η Εβδομάδα Σύγχρονου Σερβικού Κινηματογράφου στην Αθήνα από τις 8 έως τις 14 Μαρτίου 2012. Το αφιέρωμα ξεκίνησε τιμώντας τον Εμίρ Κουστουρίτσα. Η πρεμιέρα έγινε την Πέμπτη 8/3 με την προβολή της βραβευμένης με το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες ταινίας Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές (1985). Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα παρευρεθεί ο Γκόραν Πασκάλιεβιτς που θα παρουσιάσει το Σάββατο 10/03 στις 20.00 την ταινία του Ταξίδια του μέλιτος (2009) που έλαβε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Θα παρευρεθούν επίσης στην Αθήνα για να προλογίσουν τις ταινίες τους και να απαντήσουν σε ερωτήσεις του κοινού οι: Dragan Bjelogrlić, σκηνοθέτης της ταινίας Μοντεβιδέο, γεύση του ονείρου (2010) -Mirjana Karanović, καταξιωμένη ηθοποιός και πρωταγωνίστρια της ταινίας Εδώ και εκεί (Ραντεβού στο Βελιγράδι) -Milos Biković, Petar Strugar, Nina Janković, Tamara Dragicevic, ηθοποιοί στην ταινία Μοντεβιδέο, γεύση του ονείρου (2010) -Hana Selimovic, ηθοποιός στην ταινία Άσπρος, άσπρος κόσμος (2010) -Lazar Ristovski, ηθοποιός και παραγωγός της ταινίας Ο Άγιος Γεώργιος πυροβολεί τον δράκο (2009) -Branisalv Lečić, ηθοποιός της ταινίας Ο Άγιος Γεώργιος πυροβολεί τον δράκο (2009)

Το αφιέρωμα εστιάζει στην σερβική κινηματογραφική παραγωγή της τελευταίας δεκαετίας δίνοντας τη δυνατότητα στο κοινό να έρθει σε επαφή με τους σημαντικότερους Σέρβους δημιουργούς τόσο της παλαιότερης, όσο και της νεότερης γενιάς. Η προσέγγιση των δύο αδελφών λαών, η σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων και η ενδυνάμωση της συνεργασίας τους στον τομέα της κινηματογραφικής συμπαραγωγής αποτελούν επίσης ζητούμενα της διοργάνωσης αυτής. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθούν 13 ταινίες μυθοπλασίας που σημάδεψαν τη νέα αυτή περίοδο της σερβικής ιστορίας, από τις οποίες οι 10 προβάλλονται για πρώτη φορά στην Αθήνα, διέγραψαν σημαντική πορεία στα διεθνή φεστιβάλ κι έλαβαν πολλές διακρίσεις, σηματοδοτώντας την ανοδική πορεία του σύγχρονου σερβικού κινηματογράφου. 

Εκπρόσωπος της λεγόμενης «τσέχικης σχολής» του σερβικού κινηματογράφου είναι και ο Γκόραν Πασκάλιεβιτς, απόφοιτος κι αυτός της γνωστής Σχολής Κινηματογράφου της Πράγας FAMU, όπως και ο Κουστουρίτσα. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθεί η βραβευμένη με το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ταινία του Ταξίδια του μέλιτος (Medeni Mesec, 2009), στην οποία οι πρωταγωνιστές εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, ιστορία που αντανακλά και την προσωπική εμπειρία της εξορίας του σκηνοθέτη. Η άνοδος του εθνικισμού στη Γιουγκοσλαβία αναγκάζει τον Γκόραν Πασκάλιεβιτς να εγκατασταθεί το 1994 στο Παρίσι.

Απόφοιτος της FAMU είναι και ο Γκόραν Μάρκοβιτς (1946), ο οποίος διδάσκει στο Τμήμα Δραματικών Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Βελιγραδίου. Θα προβληθεί η βραβευμένη επίσης με βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ταινία του Περιοδεία (Turneja, 2008), η οποία περιγράφει την ιστορία μιας ομάδας ηθοποιών από το Βελιγράδι που ξεκινούν να κάνουν μια αρπαχτή περιοδεύοντας στη σερβική περιοχή Κράινα, δίχως να φαντάζονται τι τους περιμένει.

Από τη ζοφερή περίοδο του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το 1993 στο ξεκίνημα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μας μεταφέρει η ταινία του Σερτζάν Καράνοβιτς, Besa (2009), όρος που κατά την αλβανική παράδοση αποτελεί ένα είδος όρκου που ούτε ο θάνατος μπορεί να αναιρέσει. Ο Φιλίπ ζητά από τον αναλφάβητο Αλβανό Αζέμ να του δώσει το λόγο του πως θα προσέχει τη Σλοβένα γυναίκα του Λέα, όταν εκείνος καλείται στο Βελιγράδι για επιστράτευση. Η ταινία αυτή αποτέλεσε την επίσημη σερβική πρόταση για τα περσινά Όσκαρ, ενώ στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθεί και η φετινή επίσημη σερβική πρόταση που έκανε ρεκόρ εισιτηρίων στη Σερβία.

Το Μοντεβιδέο, η γεύση ενός ονείρου (Montevideo, bog te video, 2010) του Ντράγκαν Μπιελόγκρλιτς μας αφηγείται την ιστορία έντεκα ανώνυμων, αλλά ταλαντούχων ποδοσφαιριστών και την πορεία τους από τους λιθόστρωτους δρόμους των εξαθλιωμένων γειτονιών του Βελιγραδίου το 1930 στο σχηματισμό της εθνικής ομάδας της Σερβίας πριν τη διεξαγωγή του πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου στη μακρινή Ουρουγουάη.

Μεταξύ των ακριβότερων παραγωγών τα τελευταία χρόνια στη Σερβία είναι και η επική ταινία Ο Αγ. Γεώργιος πυροβολεί τον δράκο (Sveti Georgije ubiva aždahu, 2009) του Σερτζάν Ντραγκόγιεβιτς. Διασκευή θεατρικού έργου, η ταινία διαδραματίζεται μεταξύ 1912 και 1914 και επικεντρώνεται στη σχέση ανάμεσα στο χωροφύλακα του χωριού, τη γυναίκα του Καταρίνα και τον πρώην αρραβωνιαστικό της, το βετεράνο Γαβρίλο.

Οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν επίσης τον καμβά της πολυβραβευμένης ταινίας Άσπρος, άσπρος κόσμος (Beli, Beli Svet, 2010) του Όλεγκ Νόβκοβιτς που απέσπασε την Αργυρή Λεοπάρδαλη καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στο Λοκάρνο. Ο σαραντάχρονος Κινγκ έχει ένα μπαρ στο Μπορ της Σερβίας, πόλη ορυχείων σε παρακμή. Χρόνια πριν, η ερωτική του σχέση με τη Ρούζιτσα, γυναίκα του καλύτερού του φίλου, Άνιμαλ, είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο του τελευταίου και την καταδίκη της Ρούζιτσα για φόνο.

Μεταξύ Νέας Υόρκης και Βελιγραδίου μας μεταφέρει η βραβευμένη στο Φεστιβάλ της Τribeca ταινία Εδώ κι εκεί (Ραντεβού στο Βελιγράδι) (Tamo I ovde, 2009) του Ντάρκο Λουνγκούλοφ, στην οποία ο Μπράνκο, νεαρός Σέρβος μετανάστης που παλεύει να επιζήσει στη Νέα Υόρκη, προσπαθεί με κάθε τρόπο να φέρει από τη Σερβία την κοπέλα του Μαρία.

Δύο γονείς καλούνται να βρουν 26.000 ευρώ για να χειρουργηθεί στο εξωτερικό ο γιος τους που πάσχει από σοβαρή ασθένεια. Λίγο πριν χάσουν κάθε ελπίδα έρχεται σε επαφή μαζί τους ένας άγνωστος και προσφέρεται να πληρώσει ολόκληρο το ποσό. Σε αντάλλαγμα, ο πατέρας πρέπει να διαπράξει φόνο. Η παγίδα (Klopka, 2007) έχει στηθεί… στην ομώνυμη ταινία του Σερτζάν Γκολούμποβιτς.

Ένας 20χρονος νεοσύλλεκτος, μια μυστήρια αποστολή και κατά τα άλλα Καθημερινοί άνθρωποι (Obični Ljudi, 2009) πρωταγωνιστούν στην ομώνυμη ταινία του Βλάντιμιρ Πέρισιτς που τιμήθηκε μεταξύ άλλων με το βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σεράγεβο.

Αντιμέτωπη με μια αναπάντεχη εξέλιξη θα βρεθεί και η Άνικα στην ταινία Έρωτας και άλλα εγκλήματα (Ljubav i drugi zločini, 2008) του Στεφάν Αρσένεβιτς. Αποφασίζει να μαζέψει τα υπάρχοντά της και να ξεκινήσει μια καινούρια ζωή χωρίς να γνωρίζει ότι η τελευταία της μέρα στο Βελιγράδι δεν θα περάσει τόσο ομαλά όσο την είχε σχεδιάσει.

Με φόντο τις διαμαρτυρίες των συνδικάτων στο πάλαι ποτέ μεγαλύτερο ορυχείο χαλκού της Σερβίας, που εξελίσσονται σταδιακά σε βίαιες διαδηλώσεις, η φιλία των κολλητών Τόντα και Στέφαν, δοκιμάζεται στην ταινία Τίλβα Ρος (Tilva Roš, 2010), σκηνοθετικό ντεμπούτο του γεννημένου Νικόλα Λέζαιτς, που απέσπασε πολλά βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ, αλλά και υποψηφιότητα στα Ευρωπαϊκά Κινηματογραφικά Βραβεία.

Ο Στέφαν Φιλίποβιτς αφηγείται στην ταινία του Το ξύρισμα (Sišanje, 2010) την ιστορία του Νόβιτσα, διάνοιας στα μαθηματικά, που πιστεύει ότι όλα τα παιδικά του όνειρα θα πραγματοποιηθούν μόλις γίνει μέλος μιας ομάδας χούλιγκαν.