Σάρα Ντράιβερ: "Μου συνέβαιναν διάφορα περίεργα τότε..."

Μια εποχή γεμάτη παραισθησιογόνα... πάσης φύσεως ήταν τα τέλη 70s – αρχές 80s στη Νέα Υόρκη και η Σάρα Ντράιβερ την έζησε από πρώτο χέρι. Όχι μόνο αυτό, αλλά η Αμερικανίδα σκηνοθέτιδα, σεναριογράφος και παραγωγός (και για πολλά χρόνια συνεργάτιδα και σύντροφος του Τζιμ Τζάρμους) δημιούργησε, πάντα ταγμένη στον χώρο του ανεξάρτητου σινεμά. Το Φεστιβάλ Φεσσαλονίκης έκανε αφιέρωμα στο έργο της και η ίδια περιέγραψε τις εμπειρίες της σε συνέντευξη τύπου:

Παίρνοντας το λόγο, η Σάρα Ντράιβερ ανέφερε ότι στα μέσα της δεκαετίας του '70 βρέθηκε στην Ελλάδα για σπουδές κλασσικής φιλολογίας. «Το 1974-1975 είχα την πρόθεση να ασχοληθώ με την αρχαιολογία. Παράλληλα με τις σπουδές, εντάχθηκα σε μια πειραματική θεατρική ομάδα και τελικά το θέατρο επικράτησε της αρχαιολογίας. Με επηρέασε πολύ η ταινία του Τζον Κασσαβέτη A Woman Under the Influence. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, αποφάσισα να σπουδάσω κινηματογράφο. Εκείνη την εποχή, στην Νέα Υόρκη γίνονταν έντονες ζυμώσεις, ήμασταν σε επαφή με την κοινότητα των μουσικών, των ζωγράφων, γενικά των καλλιτεχνών. Επικρατούσε ένα είδος αναρχίας, δεν χρειαζόσουν άδεια, μπορούσες να πάρεις μια κάμερα και να κάνεις γυρίσματα στο δρόμο».

Το 1981, σε ηλικία 24 ετών, η Σάρα Ντράιβερ γύρισε την πρώτη της ταινία με τίτλο «Εσύ δεν είσαι εγώ», σε σενάριο που συνυπέγραψε η ίδια με τον Τζιμ Τζάρμους, με πρωταγωνίστρια τη Σούζαν Φλέτσερ. Η δημιουργός παρατήρησε σχετικά: «Τότε είχαμε μια ιδέα και αποφασίσαμε να την κάνουμε πράξη. Στα γυρίσματα της ταινίας μας βοηθούσαν φίλοι. Δεν είχαμε καν εξασφαλίσει τα δικαιώματα».

Ανατρέχοντας πίσω στο χρόνο, υπογράμμισε: «Η Νέα Υόρκη ήταν τότε ένας περίεργος τόπος, σχεδόν κατατρυχόταν από φαντάσματα. Όταν στις 4 το πρωί έπαιρνα το ασανσέρ, φοβόμουν. Όλες αυτές οι εμπειρίες, τα βιώματα και οι ιδέες κινητοποιούσαν τη φαντασία μου και τις ενσωμάτωνα στην ταινία».

Η ταινία «Εσύ δεν είσαι εγώ» είχε μια περιπετειώδη πορεία. Κάποτε η αποθήκη όπου βρίσκονταν όλες οι κόπιες του φιλμ πλημμύρισε και τα αντίγραφα καταστράφηκαν. «Τον Μάιο του 2010 έλαβα ένα τηλεφώνημα από έναν αρχειοθέτη του έργου του Πολ Μπόουλς, ο οποίος μου είπε ότι εντόπισε μια κόπια ανάμεσα στα πράγματά του. Του την είχα στείλει εγώ το 1982, για να τον ευχαριστήσω! Έκανα τις απαραίτητες τεχνικές επεξεργασίες και το αντίγραφο που προβάλλεται στο 52ο Φεστιβάλ είναι υψηλής ευκρίνειας», ανέφερε η δημιουργός.

Πέντε χρόνια μετά, η Σάρα Ντράιβερ γύρισε την ταινία «Υπνοβασία» (1986), και πάλι με πρωταγωνίστρια τη Σούζαν Φλέτσερ. « Όταν ξεκινούσα τα γυρίσματα της ταινίας Υπνοβασία έβλεπα πολύ Ταρκόφσκι, διάβαζα παραμύθια, μου συνέβαιναν διάφορα περίεργα... Όλα αυτά με επηρέασαν πολύ», εξήγησε.

Το υπερβατικό στοιχείο κυριαρχεί και στην ταινία «Όταν πετάξουν τα γουρούνια», με κεντρικούς ήρωες δυο φαντάσματα (Μαριάν Φέιθφουλ, Ρέιτσελ Μπέλα) και έναν μονόχνωτο μουσικό της τζαζ (Άλφρεντ Μολίνα). Όπως ανέφερε η Ντράιβερ, η ταινία αναφέρεται σε έναν άντρα και μια γυναίκα που ανακαλύπτουν ότι πέθαναν, ότι είναι πια φαντάσματα, και αποφασίζουν να ταρακουνήσουν τη ζωή των φίλων τους. «Στα τέλη της δεκαετίας του '70 και τις αρχές του '80 το East Village είχε κατακλυστεί από ναρκωτικά. Μέσα σε δυο χρόνια χάσαμε επτά στενούς φίλους μας. Τότε έλεγα στον εαυτό μου ότι δεν τους έχασα, ότι παραμένουν στη ζωή μου και κινούνται γύρω μου. Πιστεύω πως όταν πεθαίνει κάποιος αφήνει ένα είδος ηλεκτρικής ενέργειας πίσω του, το οποίο βρίσκεται γύρω μας, ακόμη και αν διαχέεται. Όταν λοιπόν γνώρισα την Μαριάν Φέιθφουλ, είπα ‘’δεν είναι δυνατόν, πρέπει να είναι φάντασμα. Θα την βάλω στην ταινία’’», αφηγήθηκε η Σάρα Ντράιβερ.

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τον πολυχρησιμοποιημένο όρο «ανεξάρτητος κινηματογράφος», δήλωσε: «Υπάρχουν πολλοί ενδιαφέροντες νέοι σκηνοθέτες, οι οποίοι δουλεύουν πολύ σκληρά και δεν έχουν χάσει τη γνησιότητά τους, όπως π.χ. οι Σον Ντέρκιν (Μάρθα Μάρσι Μέι Μαρλίν), Τζόσουα Σάφντι (Pleasure of being robbed) και Λένα Ντάναμ (Tiny Furniture). Τώρα μπορεί ο Χάρβεϊ Γουάινσταϊν να λέει ότι είναι ανεξάρτητος παραγωγός, αλλά πλέον δεν συμφωνώ. Όταν ισχυρίζεται ότι για να κάνει μια ταινία 1 εκατ. δολαρίων θέλει ένα όνομα ‘’πρώτης γραμμής’’ προκειμένου να είναι επιτυχία, δεν είναι σωστό. Σημασία έχει η ταινία, όχι ποιος θα παίξει σε αυτήν».

Απαντώντας στο δίλημμα «φιλμ ή ψηφιακή τεχνολογία» και στο εάν τα σημερινά εκφραστικά και καλλιτεχνικά μέσα τής παρέχουν τις δυνατότητες να κάνει το σινεμά που επιθυμεί, απάντησε ότι προτιμά το φιλμ. «Μου αρέσει η μαγεία του φιλμ, η αποτύπωση του φωτός, της σκιάς, του βάθους πεδίου. Στην ψηφιακή τεχνολογία κάνεις πολλά γυρίσματα εύκολα, αλλά η μεταπαραγωγή είναι πολύ δαπανηρή, γιατί όταν έχεις τόσο πολύ υλικό η διαδικασία του μοντάζ είναι μακρόχρονη και αποπροσανατολιστική».

Η Σάρα Ντράιβερ επεσήμανε ότι η νέα της παραγωγή θα είναι μια σπονδυλωτή ταινία, στην οποία, θα συνεισφέρουν στη σκηνοθεσία, μεταξύ άλλων, οι Μαρζάν Σατραπί, Μισέλ Γκοντρί και Εμίρ Κοστουρίτσα. Η δημιουργός αποκάλυψε ότι αφετηρία έμπνευσης για το συγκεκριμένο πρότζεκτ αποτέλεσαν μύθοι και λαϊκά παραμύθια, τα οποία η ίδια συνηθίζει να διαβάζει όταν ταξιδεύει.