Πανόραμα 14 - Πολ Λάβερτι: "Αν δεν τους γαμήσω εγώ, θα με γαμήσουν αυτοί..."

Δημοσίευση: 29 Οκτ. 2014, 13:57

Καλεσμένος του 27ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, ο σεναριογράφος και μόνιμος συνεργάτης του Βρετανού σκηνοθέτη, Ken Loach, Paul Laverty, βρέθηκε στην Αθήνα, παραδίδοντας ένα συναρπαστικό masterclass με ελεύθερη είσοδο για το κοινό στο στο Auditorium του Ινστιτούτου Γκαίτε.

Για το πώς έγινε σεναριογράφος: Συνέβη κατά τύχη. Έχοντας περάσει αρκετά χρόνια στη Νικαράγουα, στο πλευρό οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αποφάσισα να γράψω για όλα αυτά τα φρικτά που έζησα, έστειλα μια σύνοψη σεναρίου στον Ken (Loach), αλλά και σε άλλους σκηνοθέτες. Οι άλλοι φοβήθηκαν το θέμα. Μόνο ο Ken ενδιαφέρθηκε. Έτσι έγραψα για πρώτη φορά στη ζωή μου, σκηνές και διαλόγους, κι έτσι προέκυψε το «Τραγούδι της Κάρλας».

Για τη συνεργασία του με τον Ken Loach: Παρότι έχω συνεργαστεί και με άλλους σκηνοθέτες, η συνεργασία με τον Ken είχε χημεία από την πρώτη στιγμή, ακριβώς γιατί είναι απόλυτα διαχωρισμένοι οι ρόλοι. Εγώ γράφω το σενάριο και εκείνος σκηνοθετεί.

Για την τεχνική του σεναρίου: Αφήστε στην άκρη τις συνταγές και τις μαθηματικές φόρμουλες, μην ακολουθείτε κατά γράμμα τους κανόνες που διδάσκονται στις σχολές. Η καλύτερη μέθοδος είναι να αφεθείτε να σας οδηγήσει, να σας παρασύρει ο ίδιος ο χαρακτήρας. Το πρώτο ερώτημα είναι «γιατί θέλω να γράψω αυτή την ιστορία;». Κι αφού το απαντήσω, πριν αρχίσω να γράφω, βρίσκω τα χαρακτηριστικά του πρωταγωνιστικού ήρωα: Το φύλο του, το επάγγελμά του, τις σκέψεις και τα αντικειμενικά του προβλήματα, όπως για παράδειγμα αν έχει δουλειά αυτή τη χρονική στιγμή, ή όχι.

Για τα στάδια διαμόρφωσης του σεναρίου: Η πρώτη συζήτηση με τον σκηνοθέτη γίνεται πάνω στο αρχικό προσχέδιο του σεναρίου. Θα ακολουθήσουν αρκετές γραφές, μπορεί να πάω ακόμη και μέχρι την τέταρτη ή και την πέμπτη, μέχρι αυτό να φτάσει σε μια σχεδόν τελική μορφή. Τότε θα ξεκινήσουμε το casting, ώστε να βρούμε εκείνους που θα δώσουν σάρκα και οστά στους χαρακτήρες.

Για τη διαδικασία του casting: Με τον Ken διαλέγουμε μαζί τους ηθοποιούς, κι έτσι βοηθάμε ο ένας τον άλλο σε αυτές τις τόσο σημαντικές επιλογές. Δεν τους δίνουμε να διαβάσουν διαλόγους από το σενάριο, αντί γι αυτό, τους αφήνουμε να αυτοσχεδιάσουν με βάση τον χαρακτήρα, καταγράφοντας τις εκφράσεις τους, τον τρόπο που ακούν και αντιδρούν. Πολλές φορές αυτή η διαδικασία μπορεί να οδηγήσει στην περαιτέρω δόμηση του χαρακτήρα, αλλά και στην τελική διαμόρφωση των διαλόγων.

Για τα γυρίσματα των ταινιών: Ο τρόπος με τον οποίο γυρίζουμε, ακολουθεί χρονολογικά την ίδια την ταινία. Αυτό βοηθάει τους ηθοποιούς, και τους επαγγελματίες, κυρίως όμως τους ερασιτέχνες, να βιώσουν τη συνέχεια της ιστορίας και των χαρακτήρων που ενσαρκώνουν, κάτι που δεν συμβαίνει όταν το γύρισμα θα ξεκινήσει με το τέλος, θα συνεχίσει με την αρχή και θα ολοκληρωθεί με το μέσο. Επίσης, δεν τους δίνουμε όλο το σενάριο εξαρχής, ώστε να ζουν και εκείνοι την εξέλιξη της ιστορίας χωρίς να γνωρίζουν την κατάληξή της. Όταν γυρίζαμε το «Ψωμί και τριαντάφυλλα» στο Λος Άντζελες, είχαμε ένα τμήμα Αμερικανών τεχνικών, οι οποίοι αντέδρασαν, λέγοντας δεν δουλεύουν ποτέ έτσι και πως ο τελευταίος που ακολούθησε αυτή την πρακτική ήταν ο Κασσαβέτης, και πριν από αυτόν ο Charlie Chaplin.

Από την πραγματικότητα, στη μυθοπλασία: Όλοι μου οι χαρακτήρες -αν και φανταστικοί- προσπαθώ να είναι γερά ριζωμένοι στην πραγματικότητα και τις κοινότητές τους. Μόνο ο Τζίμι Γκράλτον του «Jimmy’s Hall» υπήρξε στην πραγματικότητα. Αυτό που πρέπει να ισχύει σε κάθε περίπτωση, είναι η έρευνα σε βάθος.  Για το «Ένας ελεύθερος κόσμος» γύριζα την Αγγλία για τρεις μήνες μιλώντας με μετανάστες. Για την ταινία «Το όνομά μου είναι Τζο»  βρέθηκα κοντά σε Ανώνυμους Αλκοολικούς. Για το «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι», με δεδομένο ότι όσοι έζησαν εκείνη την εποχή είχαν πεθάνει, ανέτρεξα σε μουσεία και εφημερίδες της εποχής, ενώ μίλησα και με τους απόγονους εκείνων των ανθρώπων.

Για τη θέση του χιούμορ στις δραματικές ταινίες του: Πέραν του ότι το χιούμορ προσφέρει ανάσες σε μια δραματική ταινία, η εργατική τάξη δεν είναι μίζερη. Το πιο ανατρεπτικό χιούμορ το έχω ακούσει όταν έκανα την έρευνά μου για το «Μερίδιο των αγγέλων», από νέους της Γλασκόβης, μικροπαραβάτες που καθάριζαν τοίχους από τα γκράφιτι ως τιμωρία.

Γιατί προτιμά τους «κακούς» χαρακτήρες: Είναι οι πιο συναρπαστικοί. Στο «Ένας ελεύθερος κόσμος», μέσα από τα μάτια της Άντζι, που εκμεταλλεύεται τους λαθρομετανάστες, η ιστορία αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν υποστηρίζει ότι «αν δεν τους γαμήσω εγώ, θα με γαμήσουν αυτοί». Στην ταινία «Ψωμί και τριαντάφυλλα», όπου βλέπουμε τον αγώνα των καθαριστριών στο Λος Αντζελες να αποκτήσουν δικαιώματα και αξιοπρεπείς αμοιβές, προσπάθησα να δώσω μια ευαισθησία στην αδελφή της ηρωίδας, παρότι πολεμά τη δημιουργία του συνδικάτου.

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
43250
Film Group
13175
Tanweer
12142
Tanweer
4254
Tanweer
2372
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos