The Congress

Φουτουριστικό υπερθέαμα

H Ρόμπιν Ράιτ υποδύεται μία εκδοχή του εαυτού της σε αυτό το φουτουριστικό υπερθέαμα, προσαρμογή του κλασικού sci-fi The Futurological Congress του Stanislaw Lem (συγγραφέα και του Solaris) που εγείρει φιλοσοφικά ερωτήματα μέσα από τη συναισθηματική ανάταση που προσφέρει η άψογη αισθητική του.

Δεν ξέρει κανείς σε ποιο επίπεδο να σκεφτεί, να αισθανθεί και τελικά να νιώσει αυτό το νέο φιλμ του Άρι Φόλμαν, αφού, όπως σε κάθε ταινία που σου ανοίγει νέους δρόμους για να ζεις, τα φύλλα που γυρνάς κατά την ανάγνωσή της είναι πολλαπλά και μη διακριτά. Αν, για το σκηνοθέτη, σε μία ταινία που αγαπά ο πραγματικός χρόνος και ο υποκειμενικός χρόνος γίνονται ένα στον κινηματογραφικό χρόνο που εκείνη υποβάλλει (άποψη που εξέφρασε στα πλαίσια του φεστιβάλ μετά το τέλος της προβολής, όπως και πολλά άλλα ενδιαφέροντα), εδώ υπάρχει μία ταινία που μπορεί να γίνει από τις αγαπημένες όχι μόνο δικές του αλλά και όσων έχουν την εμπειρία της.

Ο συγκερασμός εννοιών με ταυτόχρονο προχώρημά τους γίνεται σε κάθε επίπεδο, από εκείνο των γλωσσικών σημείων (η ηθοποιός έχει επίθετο Wright, το “σωστό” που της δίνει το δικαίωμα, επίσης, να “γράφει” την ιστορία της), σε άλλοτε διχοτομημένες έννοιες όπως όνειρο και πραγματικότητα, νόηση και φαντασία, παλιό και νέο, animation και παραδοσιακή αισθητική. Ένα συνέδριο όπου τελικά εδράζονται σε ένα σημείο όλες οι πτυχές του ανθρώπινου ψυχισμού και των κοινωνικών απολήξεών του, το ασυνείδητο, ίσως, που ο κάθε άνθρωπος εκφράζει, ανάλογα με τη δεδομένη κατάσταση σε μία εκδοχή του και το προβάλλει προς τα έξω. Η μόνη πραγματικότητα, κατά το φιλμ, είναι η υποκειμενική, και αποστολή του ανθρώπου είναι να κάνει την υποκειμενικότητά του συνειδητή σε μεγαλύτερο βαθμό (άποψη που ασπάζονται υπαρξιακοί φιλόσοφοι όπως για παράδειγμα ο Ίρβιν Γιάλομ).

Όχι οτι αυτό δεν έχει τη σκοτεινή του πλευρά, αφού ο κόσμος των άπειρων δυνατοτήτων θέασης του εαυτού μπορεί να οδηγήσει στον ατελείωτο κακώς εννοούμενο ναρκισσισμό, όπως πολύ όμορφα φαίνεται από την κινηματογράφηση. Ή ακόμη τη μαγεία του να σου αποκαλύπτονται τα πράγματα ξαφνικά, χωρίς να γνωρίζεις την προέλευσή τους. Πάνω απ' όλα, ωστόσο, το φιλμ, όπως όλα τα ποιήματα, μιλά για την αγάπη και το θάνατο, αλλά και για τον αποχωρισμό που επέρχεται, φυσικά, ανάμεσα σε κάθε γονιό και παιδί και τελικά ανάμεσα στον παλιό και το νέο σου εαυτό, που συνεχώς ο ίδιος δημιουργείς.

Εύη Αβδελίδου