Collective

Με αφορμή μια συλλογική τραγωδία που συγκλόνισε την Ρουμανία και οδήγησε σε παραίτηση της κυβέρνησης εν μέσω ενός μεγάλου κοινωνικοπολιτικού σκανδάλου, ο Alexander Nanau ξετυλίγει στο αφοπλιστικό ντοκιμαντέρ του τα επίπεδα μιας κοινωνίας σε αποσύνθεση. 

Collective - κριτική ταινίας

Στις 30 Οκτωβρίου του 2015, μια φωτιά στο νυχτερινό κλαμπ “Colectiv” του Βουκουρεστίου οδήγησε στον θάνατο 27 ανθρώπων και τον τραυματισμό 180. Από αυτούς, μέσα στους τέσσερις μήνες που ακολούθησαν, 37 άνθρωποι πέθαναν στα κρεβάτια του νοσοκομείου. Αιτία; Οι εκτεταμένες νοσοκομειακές λοιμώξεις και η γιγάντια αμέλεια ακόμα και των εξειδικευμένων μονάδων απέναντι και στις πιο ιάσιμες περιπτώσεις.

Αυτό ακριβώς κίνησε την περιέργεια ενός δημοσιογράφου της αθλητικής εφημερίδας Gazeta Sporturilor, του Cătălin Tolontan. Μαζί με την ομάδα του ξεκίνησε μια τολμηρή διερεύνηση, που οδήγησε σε μια σκανδαλώδη φαρμακο-κυβερνητική απάτη στην καρδιά του συστήματος υγείας που ενίσχυσε πολιτικούς και λοιπά σημαίνοντα πρόσωπα και στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες αθώους πολίτες.

Γυρισμένο στη διάρκεια ενάμιση χρόνου ασταμάτητων ερευνών και κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, το “Collective” θα μπορούσε να είναι ένα αγωνιώδες δημοσιογραφικό και πολιτικό θρίλερ, δεδομένου ότι τίποτα δεν είναι πιο τρομακτικό από την ίδια την πραγματικότητα που αποτυπώνει.

«Το μόνο που προσπαθώ να κάνω είναι να δώσω στους ανθρώπους περισσότερη γνώση σχετικά με τις εξουσίες που διαμορφώνουν τις ζωές μας» δηλώνει κάποια στιγμή ο Tolontan, ένας αθλητικογράφος που κανείς δεν περίμενε και που τόλμησε να αγγίξει με την δημοσιογραφική του ομάδα τα όρια της διαφθοράς και τις πολλαπλές της μορφές στην σύγχρονη κοινωνία της Ρουμανίας, ρίχνοντας χωρίς φόβο και παρά τις απειλές  το πρώτο κομμάτι ενός ντόμινο σαθρότητας. Υπουργοί και επιμέρους κυβερνώντες, μέλη επιτροπών και ειδικοί, απλοί εργαζόμενοι και ανώτερα στελέχη περνούν από την οθόνη μας καθιστώντας μας κοινωνούς μιας τάξης πραγμάτων, που αν και γνώριμη, δεν σταματά να μας συγκλονίζει.

Το σκάνδαλο που ακολούθησε την τραγωδία του “Colectiv” πυροδότησε μαζικές διαμαρτυρίες κατά της διαφθοράς με αίτημα και κατάληξη την παραίτηση της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης του Βίκτορ Πόντα και την αντικατάστασή της με μια κυβέρνηση τεχνοκρατών για έναν χρόνο, μέχρι τις επόμενες εκλογές. Ο νέος Υπουργός Υγείας Vlad Voiculescu (πρώην μέλος εκστρατειών για τα δικαιώματα των ασθενών) φαίνεται αν μη τι άλλο περισσότερο ειλικρινής και ενεργός απέναντι στα προβλήματα που κληρονομεί με την εκλογή του. «Πώς στην ευχή μπορούν να λυθούν όλα αυτά;» αναρωτιέται εύλογα κάποια στιγμή. Πώς πραγματικά μπορεί να καταπολεμηθεί η διαφθορά όταν έχει αγγίξει αυτά τα επίπεδα; Πώς μπορούν ορισμένες μονάδες να σταθούν απέναντι σε ένα δουλεμένο σύστημα εξαπάτησης; Ποιο είναι το νόημα της αλήθειας και της ανθρωπιάς μέσα σ’ αυτό το αδίστακτο χάος;

Αυτό φαίνεται να απασχολεί και τον σκηνοθέτη Alexander Nanau (“Toto and his sisters”),  ο οποίος παρακολουθεί με ξεκάθαρη και άμεση ματιά τις κρίσιμες εξελίξεις και την ερευνητική δημοσιογραφία της χώρας του σε μια σπουδαία της στιγμή. Σοκαρισμένος και ο ίδιος με την απώλεια της ανθρωπιάς και την ευτέλεια των κυβερνώντων που ανέδειξε η συγκεκριμένη συνθήκη, ο Nanau μας πλοηγεί μέσω της απλής παρατήρησης σε μια καταιγιστική και επιβλητική δράση, άβολη, συγκινητική και απαιτητική, που δεν μας υπόσχεται καμία ευκολία. Αντιθέτως, απεικονίζει μεγαλειωδώς μια συνήθη πρακτική των σύγχρονων κοινωνιών του κόσμου: τον κυνισμό και την αδιαφορία ως απάντηση στον πόνο και την οδύνη, αφήνοντας μας βαθύτατα αποκαρδιωμένους.

Κι αν για κάποιους αυτό το πορτρέτο της συστημικής διαφθοράς είναι παραπάνω συντριπτικό από όσο ίσως θα έπρεπε, είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε πως ξεκινά και τελειώνει με τους ουσιαστικούς πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας, τα θύματα της τραγωδίας και τις οικογένειές τους. Με τους ανθρώπους που κλήθηκαν να υποστούν όλες τις συνέπειες αυτού του ειδεχθούς παιχνιδιού, με αυτούς που αποφάσισαν να μοιραστούν την οδύνη και την αγανάκτησή τους κόντρα σε μια άτεγκτη πολιτεία σκληρότητας, δίνοντας στο ντοκιμαντέρ ένα «συλλογικό» μήνυμα που ξεπερνά τα σύνορα της πατρίδας του. Με τα λόγια του ίδιου του σκηνοθέτη: «Ζούμε σε μια διεθνή κοινότητα και νομίζω ότι οι ιστορίες πρέπει να ταξιδεύουν. Η υπερηφάνεια είναι περισσότερο γιατί αυτή η ιστορία είναι τόσο σημαντική για τη ρουμανική κοινωνία και γιατί ήταν ένα σημείο καμπής που άλλαξε την αντίληψη της ερευνητικής δημοσιογραφίας και το θάρρος των μοναδικών καταγγελλόντων που μπορούν πραγματικά να αλλάξουν την κοινωνία. Αυτό είναι κάτι που πραγματικά χρειαζόμαστε τώρα, όταν τόσες πολλές χώρες αντιμετωπίζουν χειραγωγούς, διεφθαρμένους και ανίκανους πολιτικούς».

Πρώτη δημοσίευση: 30 Mar 2021, 16:31
Ενημέρωση: 21 Oct 2021, 02:59
Τίτλος:
Collective
Σκηνοθεσία: 
Έτος: 
Διάρκεια: 
109
Εταιρία διανομής: 
Release: 
14 Οκτωβρίου 2021

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
15 ώρες

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos