Aφιέρωμα: Όταν το σινεμά κοιτάχτηκε στον φακό του

Δημοσίευση: 21 Ιαν. 2023, 15:01
Συντάκτης:

Το σινεμά πλέον έχει μεγαλώσει, έχει ξεπεράσει τα εκατό χρόνια ζωής και θέλει να ψυχαναλυθεί, να δει τον εσωτερικό του εαυτό, να ακούσει την εσωτερική φωνούλα. Ή κάτι τέτοιο. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά δημιουργούνται ταινίες που ανατρέχουν στην ίδια την ιστορία του κινηματογράφου, σε άγνωστα σημεία, σε σκοτεινές πτυχές, σε backstage αποκαλύψεις, αλλά και στην ίδια την ουσία ή την μαγεία του μέσου. Αυτή την εβδομάδα βγαίνει στα σινεμά το Babylon του Damien Chazelle. Ο Chazelle έπειτα από τον φόρο τιμής στο Singin in the Rain και τις Ομπρέλες του Χερβούργου στο La La Land (2016), στρέφεται πλέον ευθέως στον κινηματογράφο, με την ταινία να τοποθετείται στο Λος Άντζελες των 20s παρακολουθώντας την ζωή, την άνοδο και την παρακμή ανθρώπων του Χόλιγουντ. Οι Brad Pitt και Margot Robbie υποδύονται τους πρωταγωνιστές της ιστορίας. Θέλει να δείξει όλη την ορμή, την απάτη, την υπερβολή, την ασυδοσία, την πρόσκαιρη και ματαιόδοξη άνοδο και την πτώση στο κινηματογραφικό σύμπαν. Με αφορμή την Βαβυλώνα, ας δούμε και τις άλλες ταινίες που βυθίστηκαν στον ίδιο τους τον κόσμο, στην ίδια την τέχνη που τις γέννησε.

<a href="/afieromata/afieroma-retro-foytoyrismos/70641">Αφιέρωμα: Ρετρο-φουτουρισμός</a>ΣΧΕΤΙΚΑΑφιέρωμα: Ρετρο-φουτουρισμός

Show People (1928)-King Vidor

Τα χρόνια που αναδύονται οι talkies, ο King Vidor σκηνοθετεί μια από τις τελευταίες αξιόλογες βουβές ταινίες. με την Marion Davies, ερωμένη του ισχυρού William Hearst, αν θυμάστε και την ταινία του David Fincher με την Amanda Seyfried να την υποδύεται. Μια νεαρή κοπέλα θέλει να γίνει ηθοποιός και ταξιδεύει από την Τζόρτζια στο Χόλιγουντ. Εκεί θα γνωρίσει κάποιον παραγωγό αρχικά σε χαμηλού κόστους παραγωγές και έπειτα σε πιο υψηλού επιπέδου. Εκεί θα καταφέρει να γίνει σταρ. Ο ίδιος ο King Vidor κάνει γκεστ εμφάνιση αλλά και ο Τσάρλι Τσάπλιν. Η ταινία καταπιάνεται με ζητήματα ονείρου, ματαιοδοξίας, σταρ σίστεμ, επιτυχίας.

Sullivan's Travels (1941)-Preston Sturges

Τα ταξίδια του Σάλιβαν παίρνουν τον τίτλο από το γνωστό μυθιστόρημα, Τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ αλλά στον δαιδαλώδη κόσμο του αμερικανικού κινηματογράφου. Ένας νέος σκηνοθέτης του Χόλιγουντ γυρίζει εμπορικές, ανάλαφρες κωμωδίες μηδενικού πρεστίζ και έτσι αποφασίζει να πάει στο πιο σοβαρό και να σκηνοθετήσει το Ω Αδελφέ πού είσαι. Ο παραγωγός όμως τον υποχρεώνει να γυρίσει άλλη μια κωμωδία. Προκειμένου όμως να γνωρίσει την πραγματική ζωή ξεκινάει ταξίδια για να έρθει σε επαφή με τις δυσκολίες των ανθρώπων. Η ταινία θίγει το ζήτημα της σκηνοθετικής φιλοδοξίας και των περιορισμών των μεγάλων στούντιο ενώ επιχειρείται και ένα σχόλιο για τις κωμωδίες της εποχής όπως του Frank Capra. Η ιστορία είναι εμπνευσμένη από την ζωή του John Garfield (1913-1952), ο οποίος πριν γίνει ηθοποιός, είχε γυρίσει την Αμερική με ωτοστόπ και ως λαθρεπιβάτης στα τρένα και έτσι μετέφερε το βίωμά του και στους ανυπότακτους ρόλους του.

Sunset Boulevard (1950)-Billy Wilder

Η λεωφόρος της Δύσης είναι μια από τις σημαντικότερες ταινίες του κλασικού Χόλιγουντ από τον μαέστρο Billy Wilder, που προτάθηκε για έντεκα Όσκαρ και κέρδισε τρία. Η Gloria Swanson υποδύεται τον θρυλικό πλέον ρόλο της Νόρα Ντέσμοντ, μια ηρωίδα εφάμιλλη των αμερικανών θεατρικών συγγραφέων, Τένεσι Ουίλιαμς και Ευγένιου Ο' Νιλ. Μια πρώην σταρ του βωβού κινηματογράφου ονειρεύεται την επιστροφή της στον νέο, ομιλώντα κινηματογράφο. Ζει μέσα στον δικό της ονειρικό κόσμο. Ο σκηνοθέτης Erich von Stroheim υποδύεται τον πρώην σύζυγό της που πλέον είναι μπάτλερ της. Στην ταινία υποδύονται τους εαυτούς τους ο θρυλικός σκηνοθέτης Cecil B. DeMille και η αρθρογράφος Hedda Hopper αλλά και ο Buster Keaton. Ο σκηνοθέτης ήθελε αρχικά για τους ρόλους την Mae West και τον Marlon Brando αλλά και την Greta Garbo που πλέον δεν ήθελε να παίξει σε ταινία.

The Bad and the Beautiful (1952)-Vincente Minnelli

Ίσως πλέον είναι πιο πολύ γνωστός ως ο πατέρας της Liza Minnelli αλλά κάποτε ήταν από τους πιο ξακουστούς σκηνοθέτες του Χόλιγουντ. Στο μελόδραμα The Bad and the Beautiful, η Lana Turner και ο Kirk Douglas υποδύονται μια ηθοποιό και έναν σκληρό παραγωγό ταινιών που προσκαλεί την ηθοποιό μαζί με έναν βραβευμένο  με όσκαρ σκηνοθέτη και έναν σεναριογράφο που τους ανέδειξε να του φτιάξουν μια νέα ταινία. Όμως στις φλασμπακ ιστορίες του καθενός βλέπουμε πώς τον γνώρισαν αλλά και πώς τους φέρθηκε ή και τους εκμεταλλεύτηκε. Όλο το Χόλιγουντ σε μια ταινία για την σχέση παραγωγού και σκηνοθετών-ηθοποιών. Ο χαρακτήρας μάλιστα του παραγωγού είναι εν μέρει βασισμένος στον David O Selznick, παραγωγός του Όσα Παίρνει ο Άνεμος και Rebecca για τα οποία κέρδισε Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Ο χαρακτήρας της ηθοποιού έχει θεωρηθεί ότι ίσως είναι εμπνευσμένος από την πρώην σύζυγο του Minnelli και μητέρα της Liza, Judy Garland.

Singin in the Rain (1952)-Gene Kelly και Stanley Donen

Η δεκαετία του 1950 φαίνεται να ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με το ίδιο το σινεμά μιας και μόλις πριν μια εικοσαετία έχουν έρθει για τα καλά οι ομιλούσες ταινίες -οι talkies- και έτσι κάνουν μια αναδρομή στο πριν. Όπως φυσικά και μια από τις διασημότερες και καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, το Τραγουδώντας στην Βροχή με τον Gene Kelly και την Debbie Reynolds, ένα technicolor μιούζικαλ που έχει μείνει στην ιστορία. Μια αναδρομή στα τέλη των sweet 20s και στην εμφάνιση του νέου σινεμά που θα οδηγήσει σε απόσυρση πολλούς πρώην μεγάλους σταρ αλλά θα φέρει και νέα ονόματα. Ο Jazz Singer βγαίνει στα σινεμά και έτσι οι παραγωγοί πρέπει να προμηθευτούν την νέα τεχνολογία. Ο χαρακτήρας του Kelly είναι ένας σταρ του βωβού που καταφέρνει και προσαρμόζεται ενώ η σύντροφός του δυσκολεύεται με ένα νέο ειδύλλιο να δημιουργείται με τον χαρακτήρα της Reynolds, που αποδεικνύεται εξαιρετική. Η ταινία στην εποχή της δεν έκανε επιτυχία αλλά πλέον έχει καθιερωθεί ως κλασική.

The Player (1992)-Robert Altman

Πολλά χρόνια πέρασαν που ο κινηματογράφος δεν ασχολήθηκε με το παρελθόν ή το παρόν του, με τον εαυτό του και τα γεννήματά του για να επανέλθει η μόδα στα 90s. Ο Robert Altman του ΜASH και Nashville, είχε ξεπέσει στα 80s και έτσι επιστρέφει δυναμικά στα 90s με τον Παίχτη, μια μαύρη κωμωδία για τον κόσμο του θεάματος. Ένας παραγωγός του Χόλιγουντ δέχεται απειλητικά μηνύματα από έναν ανώνυμο σεναριογράφο, όμως στην ταραχή σκοτώνει έναν αθώο. Στην συνέχεια κάνει σχέση με την ερωμένη του δολοφονημένου. Μια ταινία με συνεχή inside jokes για τον κόσμο του κινηματογράφου και με 65 διάσημους να κάνουν cameo, ανάμεσα στους οποίους οι Julia Roberts, Bruce Willis, Andie MacDowell, Cher, John Cusack, Anjelica Huston, Jack Lemmon, Susan Sarandon, Lily Tomlin και Nick Nolte υποδυόμενοι τους εαυτούς τους. Μια από τις καλύτερες ταινίες των 90s αλλά και από τις καλύτερες σάτιρες της βιομηχανίας του σινεμά. Προτάθηκε για τρία Όσκαρ.

Matinee (1993)-Joe Dante

Ο Joe Dante αφού καταπιάστηκε με τα Gremlins και το Piranha, είπε να μεταφέρει το ενδιαφέρον του και στον κόσμο του σινεμά. Ένας ανεξάρτητος αμερικανός σκηνοθέτης, τύπου William Castle, στα 60s και στην κουβανική κρίση αλλά και στην εποχή της μαύρης λίστας ακόμα, βγάζει την νέα του b movie, το Mant! Ο John Goodman υποδύεται τον σκηνοθέτη που φέρνει το χάος στην πόλη. Μια κωμωδία πάνω στις b movies και στις ταινίες τρόμου αλλά και στο πώς τις αντιλαμβάνεται και τις αντιμετωπίζει η βιομηχανία και το κοινό.

Ed Wood (1994)-Tim Burton

Ο Ed Wood ήταν ένας πραγματικός σκηνοθέτης. Γεννημένος το 1924, ξεκίνησε την δεκαετία του 1950 να γυρίσει χαμηλού κόστους ταινίες, κυρίως επιστημονικής φαντασίας και τρόμου αμφιβόλου αισθητικής και μηδενικής αποδοχής. Πλέον πολλές από αυτές είναι καλτ, όπως το Glen or Glenda (1953). Πεθαίνει το 1978 ως μια αμφιλεγόμενη και ιδιάζουσα προσωπικότητα την οποία θέλησε να εξερευνήσει ο Tim Burton στην ομώνυμη ταινία με την μούσα του, Johnny Depp, να υποδύεται τον σκηνοθέτη, έχοντας πλάι του τους Martin Landau, Sarah Jessica Parker, Patricia Arquette και Bill Murray. Η ταινία εστιάζει στη δεκαετία του 1950. Η ταινία κέρδισε δύο Όσκαρ και κατάφερε να αναγνωριστεί σε αντίθεση με τον σκηνοθέτη για τον οποίο έγινε.

Mulholland Drive (2001)-David Lynch

Μια από τις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών και για πολλούς η σπουδαιότερη του 21ου αιώνα μέχρι σήμερα του εξαιρετικού David Lynch με την Naomi Watts, τον Justin Theroux και την Laura Elena Harring. Μια σουρεαλιστική ιστορία βυθισμένη στο όνειρο, την φαντασία και την πραγματικότητα, το Χόλιγουντ και μια ετεροτοπία ματαιοδοξίας. Ένα νεονουάρ μυστηρίου και πολλά παραπάνω από αυτό. Μια επίδοξη ηθοποιός που φτάνει στο Λος Άντζελες, γνωρίζει και γίνεται φίλη με μια γυναίκα που έχει αμνησία λόγω ενός τροχαίου στην Mulholland Drive, δρόμο του Χόλιγουντ. Μπλέκεται στον κόσμο του κινηματογράφου, γνωρίζει έναν σκηνοθέτη. Η ταινία προτάθηκε για Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και κέρδισε βραβείο σκηνοθεσίας, ενώ προτάθηκε για Όσκαρ σκηνοθεσίας.

Millennium Actress (2001)

Ο πρόωρα χαμένος ιάπωνας σκηνοθέτης, Satoshi Kon του Perfect Blue (1997), Tokyo Godfathers (2003) και της Paprika (2006) στην ταινία κινουμένων σχεδίων Millennium Actress εμπνέεται από την ζωή της Setsuko Hara (Tokyo Story του Ozu) και της Hideko Takamine (Twenty-Four Eyes του Kinoshita). Δύο σκηνοθέτες ντοκιμαντέρ αναζητούν μια παλιά ηθοποιό, πλέον αποσυρμένη. Η ίδια τους διηγείται την ζωή της, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα σουρεαλιστικό συνονθύλευμα πραγματικότητας και φαντασίας, ζωής και σινεμά με τα όρια να είναι δυσδιάκριτα, θυμίζοντας έτσι το σινεμά του David Lynch. Ο Darren Aronofsky είχε επηρεαστεί από την ταινία του Kon, Perfect Blue. 

The Aviator (2004)-Martin Scorsese

Ο Martin Scorsese στην δεύτερη συνεργασία του με τον Leonardo di Caprio καταπιάνεται με την μορφή του ιπτάμενου κροίσου, Howard Hughes (1905-1976), ένας επιχειρηματίας και παραγωγός ταινιών που άφησε το δικό του αποτύπωμα στο κλασικό Χόλιγουντ. Όταν ο μικρός Howard βλέπει το The Jazz Singer, την πρώτη ομιλούσα ταινία, παθιάζεται με το μέσο και αποφασίζει να ασχοληθεί. Στην ταινία η Cate Blanchett υποδυέται τηην τετραπλά βραβευμένη με Όσκαρ Katharine Hepburn και της φέρνει γούρι μιας και βραβεύεται και εκείνη με Όσκαρ ερμηνείας, ο Jude Law τον Errol Flynn, ο Kevin O' Rourke τον Spencer Tracy και η Kate Beckinsale την Ava Gardner.

The Artist (2011)-Michel Hazanavicius

Ο γάλλος σκηνοθέτης Michel Hazanavicius ξέρει στις ταινίες του να αντιγράφει και να μιμείται στιλ με νοσταλγία και αγάπη, εξού και η ετερόκλητη φιλμογραφία του. Στο The Artist βασίζεται πολύ έντονα στο Singin in the Rain, κάνοντάς το όμως ασπρόμαυρο και βουβό και άρα φέρνοντάς το πράγματι στην εποχή στην οποία αναφέρεται, στο Χόλιγουντ των 20s και της εμφάνισης των talkies. Jean Duhardin και Berenice Bejo υποδύονται δύο ηθοποιούς που έρχονται κοντά σε μια εποχή που πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες εξελίξεις. Ο ηθοποιός κέρδισε βραβείο ερμηνείας στις Κάννες, όπου έκανε πρεμιέρα. Προτάθηκε για δέκα Όσκαρ, κερδίζοντας πέντε ανάμεσα στα οποία καλύτερης ταινίας (η πρώτη φορά έπειτα από την πρώτη απονομή Όσκαρ το 1929), σκηνοθεσίας και πρώτου ανδρικού ρόλου.

Hail Caesar (2016)-Coen Brothers

Χαίρε Καίσαρα είπαν οι αδερφοί Κοέν το 2016 σε ένα ετερόκλητο μιούζικαλ-μαύρη κωμωδία εποχής τοποθετημένο στο Χόλιγουντ των 50s. Μια μυθοπλαστική ιστορία την οποία αποτελούν μερικά υπαρκτά πρόσωπα, όπως ο κεντρικός χαρακτήρας του Eddie Mannix (Josh Brolin), που προσπαθεί να ανακαλύψει τι έγινε σε έναν σταρ όταν συμμετείχε σε μια βιβλική ταινία. Η αρχική ιδέα ήταν να διαδραματίζεται στα 20s στα πλαίσια γυρίσματος μιας ταινίας στην αρχαία Ρώμη, αλλά κατέληξαν στα 50s και στις επικές ταινίες τύπου Cecil B. DeMille. Η ταινία μιλάει για τις παραγωγές ταινιών εκείνης της εποχής, για την εμμονή στις βιβλικές ιστορίες, για τους κομμουνιστές στην κινηματογραφική βιομηχανία και την μαύρη λίστα, για τις συνθήκες γυρίσματος. Ένα εκλεκτό καστ που περιλαμβάνει τον George Clooney που υποδύεται έναν ηθοποιό τύπου Robert Taylor, ο Ralph Fiennes, η Scarlett Johansson που κάνει μια αλά Esther Williams, η Tilda Swinton μία τύπου Hedda Hopper, ο Chaning Tatume έναν διαφορετικό Gene Kelly.

Cafe Society (2016)-Woody Allen

Στην πρώτη του συνεργασία με την Amazon, ο Woody Allen σκηνοθετεί, γράφει το σενάριο και αφηγείται μια ιστορία τοποθετημένη στο Χόλιγουντ των 30s, στο οποίο μετακομίζει ένας νεαρός νεοϋορκέζος. Και ο ίδιος ο Woody έπειτα από πολλά χρόνια εγκαταλείπει την Νέα Υόρκη για το Λος Άντζελες. Εκεί ο θείος του είναι μεγαλοπαραγωγός και συνεργάζεται με όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής ενώ έχει μια γραμματέα με την οποία κάνει σχέση και εκείνος και ο θείος, με εκείνη να επιλέγει τον πλούσιο θείο με τις διασυνδέσεις. Πάρτι σε πολυτελή σπίτια, συζητήσεις για ταινίες και ηθοποιούς και σπίτια μεγάλων πρωταγωνιστών έχουν βασικό ρόλο πέραν του ρομαντικού love story ανάμεσα στον Jesse Eisenberg και την Kristen Stewart, με τον Steve Carell να υποδύεται τον θείο. Η ταινία έκανε πρεμιέρα εκτός διαγωνισμού στο Φεστιβάλ των Καννών.

Once Upon a Time in Hollywood (2019)-Quentin Tarantino

Είναι γνωστό πόσο σινεφίλ δημιουργός είναι ο Tarantino. Εδώ το έδειξε στο έπακρο με μια ιστορία τοποθετημένη στα 60s στο Χόλιγουντ και ενώ ένας τηλεοπτικός ηθοποιός προσπαθεί να κάνει καριέρα στον κινηματογράφο στα σπαγγέτι γουέστερν της εποχής με βοηθό του τον κασκαντέρ του και φίλο του και ενώ παράλληλα ο Τσαρλς Μάνσον ξεκινά το αιμοβόρο σχέδιο του με αποκορύφωμα την δολοφονία της Σάρον Τέιτ, διάσημης ηθοποιού της εποχής και εγκυμονούσας συντρόφου του Ρομάν Πολάνσκι, του πιο επιτυχημένου σκηνοθέτη της εποχής, όπως λένε και στην ταινία. Μια ρεβιζιονιστική προσέγγιση της ιστορίας και για αυτό την φέρνει συγγενικά κοντά στους Άδοξους Μπάσταρδους και στον Τζάνγκο τον Τιμωρό, με τους Leonardo di Caprio και Brad Pitt να υποδύονται δύο φανταστικά πρόσωπα και την Margot Robbie την πραγματική Σάρον Τέιτ σε μια όμως φανταστική ιστορία που μακάρι να είχε συμβεί. Πιστό στην εποχή του με αναφορές σε ταινίες και ηθοποιούς της εποχής, με πιο αμφιλεγόμενη την παρουσία του Μπρους Λι.

Περισσότερα σινεφιλικά αφιερώματα μπορείτε να αναζητήσετε σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον blog.

Πρώτη δημοσίευση: 21 Ιαν. 2023, 15:01
Ενημέρωση: 21 Ιαν. 2023, 15:04
Συντάκτης:

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

"Starting 5": Βαρετό

"Starting 5": Βαρετό

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη : Πέντε πρωτοκλασάτοι παίκτες του ΝΒΑ μας δείχνουν ότι υπάρχει ζωή εκεί, έξω πέρα από...
21 ώρες

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Feelgood
64881
Cinobo
37380
Tanweer
19801
Tanweer
6260
Feelgood
6008
Here | Εδω, από την Spentzos Here | Εδω,  από την Spentzos