United States Of Love

Σύνοψη: Πολωνία, 1990, λίγο μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και με τη σταδιακή κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ να έχει ήδη ξεκινήσει: 4 γυναικες διαφορετικών ηλικιών, που μένουν στα ίδια συγκροτήματα εργατικών πολυκατοικιών δίχως όμως να γνωρίζονται όλες μεταξύ τους, προσπαθούν με διαφορετικούς τρόπους να ξεφύγουν από τις ίδιες τους τις ζωές, μέσα στις οποίες αισθάνονται παγιδευμένες. Η νεαρή Agata, δυστυχισμένη μέσα στο γάμο της, παθιάζεται με τον ιερέα της ενορίας της, η Iza, διευθύντρια του σχολείου της περιοχής, είναι ερωτευμένη με τον πατέρα μιας μαθήτριάς της, ο οποίος όμως προσπαθεί να αποδεσμευθεί από τη σχέση τους, ενώ η μεσήλικη καθηγήτρια Renata παρακολουθεί εμμονικά την όμορφη νεαρή γειτόνισσά της, Marzena, δασκάλα αερόμπικ και πρώην νικήτρια καλλιστείων, που προσπαθεί απεγνωσμένα να ξαναβρεί τη χαμένη δόξα και φήμη της.

Άποψη: Η τρίτη ταινία του Πολωνού Tomasz Wasilewski, που κέρδισε την Αργυρή Άρκτο σεναρίου στην περσινή Μπερλινάλε και στη χώρα μας προβλήθηκε για πρώτη φορά στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας, είναι ένα μελαγχολικό δράμα χαρακτήρων, για γυναίκες που ασφυκτιούν μέσα στη μουντή, αυστηρή, κοινωνικά ορισμένη καθημερινότητά τους και με σπασμωδικές κινήσεις προσπαθούν να αποδράσουν, σε μια χώρα και κοινωνία που βιώνει η ίδια μια ριζική αλλαγή, όχι όμως τόσο βαθιά ώστε να επιδράσει στις κοινωνικές δομές και να επιτρέψει στις γυναίκες να απελευθερωθούν από τα δεσμά της οικογενειοκρατίας και του θρησκευτικού πουριτανισμού. Οι γυναίκες του φιλμ ενώνονται όχι μέσα από την Αγάπη του τίτλου αλλά μάλλον μέσα από την απέλπιδα προσπάθεια απόκτησής της, όπου ο ανεκπλήρωτος πόθος, η εμμονή και η φαντασίωση, το έντονο αλλά αποστασιοποιημένο και δίχως συναίσθημα σεξ λειτουργούν ως υποκατάστατά της.

Η αποχρωματισμένη, στα όρια του ασπρόμαυρου φωτογραφία του Ρουμάνου διευθυντή φωτογραφίας και μόνιμου συνεργάτη του Cristian Mungiu, Oleg Mutu, αντανακλά τη ζοφερή, μονότονη πραγματικότητα των ηρωίδων, τις οποίες ο Wasilewski καδράρει ψυχρά και αποστασιοποιημένα, με ένα ζευγάρι ώμων που σείονται από λυγμούς ή ένα βλέμμα κατά τη διάρκεια ενός χορού να λένε περισσότερα για τον ψυχισμό των γυναικών του φιλμ από όσα θα πουν ποτέ οι ίδιες. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και ιδεώδους και η έλευση του καπιταλισμού σηματοδοτούνται με τρόπους που έχουμε δει πολλάκις στο σινεμά, ιδίως των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ (οι κασέτες VHS, τα μαθήματα αερόμπικ, μια αφίσα της Whitney Houston στον τοίχο), με την ανάλυση του κοινωνικό-πολιτικού γίγνεσθαι και συνθηκών της εποχής να μη φτάνει ποτέ όμως πέρα από την επιφάνεια. Οι ερμηνείες και των τεσσάρων γυναικών είναι αξιομνημόνευτες και σπαρακτικές, ενώ η άψογη σεναριακή δομή, αλληλουχία και συνοχή των ιστοριών  της ταινίας τη φέρνει πιο κοντά στο χαρακτηρισμό του αριστουργήματος, τον οποίον δυστυχώς δεν καταφέρνει να κατακτήσει εξ ολοκλήρου. Ο Wasilewski παρέδωσε όμως μια ταινία πραγματικής κατάδυσης στο γυναικείο ψυχισμό και επιβεβαίωσε τη θέση του στη λίστα των σκηνοθετών που σίγουρα θα μας απασχολήσουν και στο μέλλον.