Η υπόσχεση της αυγής

Η Υπόσχεση της Αυγής ηχεί οικεία, είτε λόγω της ταινίας του Jules Dassin με τη Μελίνα Μερκούρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, είτε γιατί γνωρίζουμε τον Λιθουανικής-Εβραϊκής καταγωγής Γάλλο συγγραφέα Roman Kacew, γνωστός με το ψευδώνυμο Romain Gary. Δεκαετίες μετά την ταινία του Dassin, ο Eric Barbier επανέρχεται με τη μεταφορά του αυτοβιογραφικού αυτού μυθιστορήματος ενηλικίωσης του Gary στη μεγάλη οθόνη, ακολουθώντας μία διαφορετική προσέγγιση από αυτή του Dassin.

Η ιστορία ακολουθεί τη ζωή του Roman -στον ρόλο ο εξαιρετικός Pierre Niney-, από την δύσκολη παιδική του ηλικία σε μία επαρχιακή πόλη της Πολωνίας, την εφηβεία του στην ηλιόλουστη Νίκαια και τις σπουδές του στη Γαλλία αλλά και τα χρόνια του στον στρατό ως πιλότος στην Αφρική κατά τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με την κατάληξή του στην Αγγλία. Όλες του όμως οι περιπέτειες συνοδεύονται από μία γυναίκα στη ζωή του Roman, από τη μητέρα του Nina (Charlotte Gainsbourg), μια ολοζώντανη και ευρηματική γυναίκα, η οποία ήταν για τον Gary τόσο η συνοδοιπόρος του, όσο και η σκιά του, άλλοτε το μικρό σπρώξιμο που χρειαζόταν για να μεγαλουργήσει, κι άλλοτε το βαρύ φορτίο των απαιτήσεων, από το οποίο δεν μπορούσε να απελευθερωθεί.

Η ταινία είναι δομημένη πολύ έξυπνα, με το πρώτο μισό της ταινίας να εστιάζει στην Nina -ο μικρός Pawel Puchalski παίζει τον Gary ως παιδί και ο Nemo Schiffman τον Gary έφηβο-, ενώ το δεύτερο μισό ασχολείται πλέον κυρίως με τον Niney, τον ενήλικο πια και μακριά από τη μητέρα του Roman. Κρατώντας έναν ζωηρό και γρήγορο ρυθμό, καθώς η πλοκή εξελίσσεται, δεν συνειδητοποιούμε αμέσως πως η ταινία σιγά σιγά ψυχογραφεί τον Roman. Η σχέση μητέρας-γιου με όλα τα συμπλέγματα, καλά και κακά, που μπορεί να δημιουργηθούν- αποτυπώνεται πολύ αληθινά στις ερμηνείες των ηθοποιώ, και βγάζει νόημα. (Ασυναίσθητα, ένας συνειρμός που μπορεί να κάνει όποιος έχει δει τη σειρά Bates Motel, είναι το δίδυμο Highmore-Farmiga, που θυμίζουν πολύ τους Niney-Gainsbourg, με την δεξιοτεχνία στην αποτύπωση της επιρροής που είχε η μητέρα στον γιο της, ιδίως στις σκηνές που ο γιος τη φαντάζεται να του μιλάει και να τον παρακινεί. Άραγε ο Γάλλος σκηνοθέτης είχε δει τη σειρά κι επηρεάστηκε;)

Μία μείξη χιούμορ, περιπέτειας και υπόνοιας για ένα αρκετά δακρύβρεχτο τέλος, διατρέχουν την κάθε σκηνή αυτού του παράδοξου ταξιδιού ενηλικίωσης. Είναι πολύ ευχάριστο να βλέπουμε την Gainsbourg σε ρόλο, που δεν την έχουμε συνηθίσει, βέβαια, εάν κάτι λείπει από την ταινία, είναι μία καταβύθιση στα εσώτερα της ψυχής του Roman Gary. Ναι, ο Niney είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός, αλλά δεν καταφέρνει να αποτυπώσει ακριβώς την ψυχοσύνθεση του ήρωά του, όπως αυτή αναλύεται στο βιβλίο μέσα από την πένα του Gary και όπως είχε –για παράδειγμα- καταφέρει να κάνει παραδίδοντας έναν εξαιρετικό Adrien στην ταινία του Francois Ozon, «Frantz». Το βάθος της ψυχολογικής επιρροής της μητέρας του αλλά η διαμόρφωση της δικής του προσωπικότητας, σαν κάπου να παραμερίζονται, όταν στο προσκήνιο έρχεται η έντονή της προσωπικότητα και η ζωηρή αφήγηση της ταινίας. Σίγουρα όπως η υποψηφιότητα της Gainsbourg για βραβείο Cezar αλλά και βραβείο Lumiere δικαιολογούνται και με το παραπάνω.