Νύχτες 17: "Elvis: Promised Land" - Κριτική

Σύνοψη: Ένα πρωτότυπο ντοκιμαντέρ/road trip για τον Elvis και το πώς αυτός καθόρισε και καθορίστηκε από τη σύγχρονη ιστορίας της χώρας, της οποίας αποτελεί μέχρι και σήμερα σύμβολο.

Άποψη: Οι αυτοκρατορίες και τα βασίλεια συνδέονται ιστορικά με τους ηγεμόνες που τα ανύψωσαν ή τα κατέστρεψαν. Για κάθε Ελισάβετ η Α΄ υπάρχει και ένας Νέρωνας, κι έτσι άλλοι συνδέουν ιστορικά το όνομά τους με την ανάπτυξη και την ευημερία και άλλοι με την καταστροφή. Στις ΗΠΑ, όπως τις οραματίζεται ο Eugene Jarecki, o βασιλιάς που ορίζει την άνοδο και την πτώση είναι ο Elvis Presley. Το «αμερικάνικο όνειρο» δύσκολα θα βρει ξανά καλύτερο εκφραστή του από τον Elvis. Με αυτό σαν εφαλτήριο και τη Rolls Royce, που αγόρασε ο «βασιλιάς» στα 60’s και χρησιμοποιείται σαν αφηγηματικό και κυριολεκτικό όχημα, ο Jarecki γυρνάει τις ΗΠΑ του σήμερα και προσπαθεί να βρει  μια αναλογία μεταξύ της πορείας του Presley και της εξέλιξης  της χώρας των ευκαιριών.

To “Promised Land” θέλει να είναι ένα ντοκιμαντέρ για τον αξεπέραστο ερμηνευτή, που ακόμα και σήμερα, 40 χρόνια μετά τον θάνατό του, παραμένει μια από τις πιο γοητευτικές φιγούρες στην ιστορία της pop κουλτούρας. Θέλει, ταυτόχρονα, να χρησιμοποιήσει την περίπτωση Elvis για να εξηγήσει την άνοδο και την πτώση της Αμερικής, όπου πτώση εννοεί, φυσικά, την εκλογή του Donald Trump. Είναι πετυχημένο το φιλόδοξο εγχείρημά του; Σε κάποια σημεία ναι, σε άλλα όχι και τόσο. Παρότι φίλοι και γνωστοί του Elvis, καθώς και σύγχρονοι, επιφανείς «Ελβισολόγοι» (εύστοχος χαρακτηρισμός που δανείζομαι από τη  Μαρία Μαρκουλή, που προλόγισε το ντοκιμαντέρ) κάθονται στο πίσω κάθισμα της Rolls ή μπροστά από την κάμερα, για να δώσουν τη δική τους ερμηνεία για τo τι συνέβη στον «βασιλιά», η προσωπικότητα του ίδιου του Elvis λάμπει λαμπερά δια της απουσίας της.

Ακούμε μόνο τη φωνή του, σε ηχογραφημένες συνεντεύξεις όπου μιλάει κυρίως για το μέγεθος της διασημότητάς του, χωρίς να λέει κάτι το ιδιαίτερα διαφωτιστικό, ενώ η εικόνα του, είτε με τα κολλητά δερμάτινα, που έφεραν την επανάσταση είτε με τη λευκή στολή του Las Vegas, που σηματοδότησαν την παρακμή του, ενισχύουν την εικόνα που έχουμε ήδη γι’ αυτόν. Αλλά, απ’ ότι φαίνεται και στο “Promised Land”, o Elvis, παρότι ήθελε κάτι παραπάνω, δεν κατάφερε να ξεφύγει ποτέ από την εικόνα του “all American white boy”. Πήγε στον στρατό, γύρισε δεκάδες σαχλές ταινίες, ενώ έπρεπε να ασχολείται με τη μουσική, και αντί να βγει σε περιοδεία μετά το θριαμβευτικό “Comeback Special” live του ’68, πείστηκε από τον διαβόητο μάνατζέρ του, Colonel Tom Parker, να αρκεστεί σε καλοπληρωμένες εμφανίσεις στο Las Vegas. Τα έκανε, λοιπόν ,όλα για τα λεφτά και πέθανε, ξεχειλωμένος και αποχαυνωμένος από τον εθισμό του στα οπιοειδή, μόλις στα 42 του.

Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον Donald Trump; Για τον Jarecki, η εμμονή του Elvis (ή του μανατζέρ του) να διαλέγει πάντα το χρήμα και να μην υπερασπιστεί ποτέ π.χ. τα δικαιώματα των αφροαμερικανών, των οποίων τη μουσική κατέκλεψε, είναι το πρόβλημα των ΗΠΑ, που διάλεξαν για πρόεδρό τους έναν άνθρωπο που μέχρι πρότινος ήταν γνωστός για ένα πράγμα: τα χρήματά του.

Φυσικά, αυτό είναι μια υπεραπλουστευμένη διαπίστευση, την οποία δεν προλαβαίνει να στηρίξει με απτά επιχειρήματα o Jarecki, ο οποίος, προς τιμήν του, δεν κρύβει ποτέ τις προτιμήσεις του: είναι ένας οπαδός του Bernie Sanders, που τυγχάνει και φανατικός θαυμαστής του Elvis.

Κι ακριβώς επειδή ο δημιουργός του δεν προσπαθεί να περάσει ποτέ ότι το “Promised Land” είναι κάτι διαφορετικό από το πνευματικό παιδί ενός δημιουργού «ερωτευμένου» με τα πιστεύω και τα είδωλά του, όσο κι αν αυτά έρχονται σε ιδεολογική σύγκρουση, είναι αυτό που κάνει το ντοκιμαντέρ του μια απολαυστική εμπειρία, τόσο για τους «Ελβισολόγους» όσο και για όλους όσους ενδιαφέρονται για τα σημεία που συναντιούνται  διαχρονικά η κουλτούρα, η πολιτική και η κοινωνία.

Συν, φυσικά, το ότι κλείνει θυμίζοντάς μας αυτό:

7 / 10