Berlinale 16 - "Letters from war": Ο έρωτας νικά

Ενα ασπρόμαυρο φιλμ πλήρως αντιθετικό: εναλλαγή εικόνων φρίκης με εντυπωσιακά γαλήνια ματιά, εξιστόρηση της τραγικότητας μέσα από μια φωνή νοσταλγική και βελούδινη.

1971, Αφρική, στην καρδιά του πολέμου απελευθέρωσης των αποικιών από την Πορτογαλία. Παρακολουθούμε ένα χρόνο και κάτι από τη ζωή ενός απεσταλμένου Πορτογάλου γιατρού, μέσα από τις επιστολές που στέλνει στην έγκυο γυναίκα του, κατά βάση με αφηγήτρια την ίδια.

Η ταινία είναι ένα παζλ εικόνων από το χρονικό διάστημα αυτό στην Αφρική, χωρίς πολύ θόρυβο, χωρίς δυνατές μουσικές, αλλά με αλήθεια μερικές φορές τόσο ωμή, που θες να κλείσεις τα μάτια. Μουσική επένδυση είναι καθ’όλη τη διάρκεια του φιλμ η αισθαντική και φορτισμένη, αν και σιγανή, ανάγνωση της γυναίκας, μια ανάγνωση στον ίδιο της τον εαυτό. Υπάρχουν όμως και μερικά μοναχικά και κινησιολογικά ενδιαφέροντα πλάνα της ίδιας που εναλλάσσονται στο έργο και τα οποία θυμίζουν έντονα θεατρικό μονόλογο.

Μέσα στη φρίκη, την εγκαρτέρηση και την ανείπωτη μοναξιά του πολέμου, ένα είναι αυτό που αφήνει το στίγμα του και επίκυριαρχεί όλων: ο έρωτας.

Ο πρωταγωνιστής εντυπωσιάζει με την εσωτερική του ερμηνεία και την αθόρυβη εκφραστικότητά του, τα κείμενα είναι υψηλής λογοτεχνικής αξίας και το πιο σημαντικό: η εικόνα του κόσμου που προβάλλει η ταινία δεν απέχει από την πραγματική του: μες στην ακατανόητη ματαιότητά του, μόνο ένας τρόπος υπάρχει για να συντηρηθεί ο άνθρωπος και να γλιτώσει την τρέλα: η αγάπη.  Κι αυτή δεν είναι παρά μια δέσμευση  έναντι στον εαυτό του, μια επιλογή της οποίας το βάρος επωμίζεται μόνο ο ίδιος.  Μοναχική όπως και όλη του η πορεία τελικά.

Αξιζει.

Aλεξία Παπαϊωάννου