Θεσσαλονίκη 16: Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω - Κριτική

Σκηνοθεσία: Ραϊάνα Ομπερμάγιερ. Ηθοποιοί: Χιάμ Αμπάς, Φαντίλα Μπελκεμπλά, Νασίμα Μπενκισού, Νάντια Κάτσι. Αλγερία. 90'. 

Σύνοψη: Στην καρδιά ενός χαμάμ, μακριά από το επικριτικό βλέμμα των ανδρών, των μητέρων, των εραστών, των παρθένων και των φανατικών Ισλαμιστών, μπλέκονται πισινοί με μπούργκες κι έρχονται αντιμέτωποι, ανάμεσα σε γέλια, δάκρυα, ξεσπάσματα θυμού, τη Βίβλο και το Κοράνι... πριν τη λάμψη ενός στιλέτου και τη σιωπή του Θεού. Η Φατιμά είναι μια μεσήλικη, παντρεμένη κυρία η οποία εργάζεται ως διευθύντρια ενός χαμάμ για γυναίκες, το οποίο λειτουργεί μαζί με την 30χρονη Σάμια. Ανάμεσα στις επισκέπτριες και μια έγκυος κοπέλα που ζητά από τη Φατιμά να την κρύψει: ο αδελφός της θέλει να τη σφάξει, καθώς η εγκυμοσύνη της προέκυψε εκτός γάμου.

Άποψη: Βασισμένη σε θεατρικό της ίδιας της σκηνοθέτιδας, η ομώνυμη ταινία της με τον εύγλωττο τίτλο, καταφέρνει να διατηρήσει ακέραια όλα τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από αυτή την σύμβαση (καθαρή στόχευση στα πρόσωπα, χρόνος για επαρκή ανάπτυξη των χαρακτήρων) και να αποφύγει τις παγίδες που θα κούραζαν. 

Ναι, μπορείς να το αποκαλέσεις ένα φεμινιστικό κινηματογραφικό εγχείρημα, τόσο βάση θεματικής, αλλά και φυσικά λόγω πρόθεσης (Αλγερία, 1995, η γυναίκα παραμένει σχεδόν ένα τίποτα), αλλά τελικά θα το αδικήσεις. Σε όλα τα θέματα που πραγματεύεται η Ραϊάνα -και είναι και πολύ σοβαρά και αρκετά σκληρά- καταφέρνει να διατηρήσει μια οπτική τρυφερότητας μεν, χωρίς όμως να καταλήγει ποτέ διδακτική και επικριτική. 

Υπερτονίζει την βαρβαρότητα που βιώνουν αυτές γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας και κοινωνικού στάτους, άλλωστε στο χαμάμ προσωποποιείται όλη η τοπική κοινωνική επιστρωμάτωση του "αδύνατου" φύλου και χωρίς να αποφεύγει καποιες υπερβολικές ερμηνείες (εκτός της εξαιρετικής πρωταγωνίστριας), φθάνει και σε ένα συγκινητικό τέλος, χαρακτηριστικά συμβολικό. 

Παράλληλα, τις ημέρες του Φεστιβάλ, τρέχει και μια σχετική έκθεση φωτογραφίας, βασισμένη στα ζητήματα που πραγματεύεται το φιλμ. 

6 / 10